Według badania Uniwersytetu w Münster wielu muzułmanów w Niemczech może żywić wobec większości społeczeństwa urazę, która czyni ich bardziej podatnymi na radykalizację. Chodzi o uczucie bycia w niekorzystnej sytuacji, za które odpowiedzialność przypisuje się większości społeczeństwa.

Prawie 20 procent ankietowanych muzułmanów czuło się obrażanych lub odrzucanych. To w połączeniu z innymi czynnikami – takimi jak fundamentalistyczne poglądy – może sprzyjać radykalizacji – wyjaśnił Mouhanad Khorchide, kierownik Centrum Teologii Islamskiej (ZIT) na Uniwersytecie w Münster, które przeprowadziło badanie.

Co z poglądami?

Większość badanych twierdząco odpowiedziała też na pytania, czy islam powinien być najwyższą władzą polityczną lub czy prawo szariatu jest lepsze od prawa niemieckiego. Jedna na trzy osoby popiera użycie przemocy w odpowiedzi na odczuwaną niesprawiedliwość. Jedna na dziesięć osób stwierdziła, że ​​również użyłaby przemocy „w interesie muzułmanów”.

W badaniu od lipca 2023 r. do kwietnia 2024 r. uczestniczyło prawie 1900 muzułmanów powyżej 18. roku życia i z doświadczeniem migracyjnym. Badacze wskazali, że nie jest to próba reprezentatywna dla ok. 5,5-milionowej populacji niemieckich muzułmanów. 

Skąd u muzułmanów poczucie urazy? Dwa powody

Skąd bierze się uczucie urazy? Powodem są z jednej strony rzeczywiste doświadczenia dyskryminacji w życiu codziennym – twierdzi Khorchide. Prawie połowa respondentów zadeklarowała, że ​​doświadczyła w ostatnim roku co najmniej jednego przypadku dyskryminacji ze względu na religię. Z drugiej strony, wśród młodych znaczenie ma niepewność własnej tożsamości. Niezależnie od swoich osobistych doświadczeń identyfikowali się oni z narracjami o dyskryminacji muzułmanów, rozpowszechnianymi przez organizacje islamistyczne. Khorchide podkreśla, że islamiści werbują młodych głównie w sieciach społecznościowych, dlatego uważa, że powinno się zakazać korzystania z nich osobom poniżej 16. roku życia.

– Sama uraza nie wystarczy do radykalizacji – podkreślił jednak Khorchide. – Nie każda osoba z urazą popada w radykalizację lub staje się ekstremistą – dodał. Jednak islamiści w swoich przekazach celowo zwracają się do takich osób, by je mobilizować przeciwko niemieckiemu społeczeństwu.

Aby zapobiec radykalizacji, ważne jest – zdaniem badaczy – tworzenie „pozytywnych kontrnarracji” oraz „rozszerzanie i promowanie środków, które wzmacniają poczucie przynależności muzułmanów do społeczeństwa i mają pozytywny i budujący tożsamość efekt”.

Miałoby to być rozszerzenie lekcji islamu w szkołach publicznych czy promowanie w mediach społecznościowych narracji nt. współistnienia muzułmanów i niemuzułmanów w pluralistycznym społeczeństwie.

Społeczności meczetowe i organizacje islamskie mają za zadanie stworzenie wizerunku islamu, który sprzeciwia się fundamentalizmowi – twierdzi Khorchide. Powinny też podkreślać pozytywne doświadczenia muzułmanów i możliwości, jakie daje życie w Niemczech.

Wzrost antymuzułmańskich zachowań w Berlinie

Również w środę niemiecka sieć na rzecz muzułmanów Alliance against Islamophobia and Muslimophobia (Claim) opublikowała raport nt. incydentów antymuzułmańskich w tym mieście w 2024 r. Według tej organizacji ich liczba wzrosła o około 68 procent do 644 udokumentowanych ataków, w porównaniu z 285 rok wcześniej. Wśród incydentów było 285 aktów dyskryminacji, prawie 250 ataków słownych i ponad 50 napaści fizycznych. Celem w dwóch trzecich przypadków były kobiety.

(EPD, KNA/mar)