Rzeka Odra, oddzielająca Niemcy i Polskę, została tegorocznym „Dinozaurem Roku”. Ta negatywna nagroda jest przyznawana przez niemiecką organizację ochrony przyrody Nabu. „Kto w tym roku szuka największego świństwa ekologicznego, natychmiast pomyśli o katastrofie ekologicznej na Odrze” – oświadczył przewodniczący Nabu Joerg-Andreas Krueger. W pamięci zostały szczególnie widoki śniętych ryb, których liczbę szacuje się na 200-400 ton – dodał.

Moratorium dla Odry

Przyznając negatywny tytuł, organizacja uznała, że katastrofa na Odrze jest reprezentatywna dla krytycznej sytuacji na wielu innych rzekach w Niemczech.

Według Nabu prostowanie biegu rzek, umacnianie brzegów i pogłębianie koryt zwiększa prędkość przepływu, powoduje utratę ważnych siedlisk i czyni rzeki mniej odpornymi. Organizacja domaga się więc natychmiastowego zaprzestania wszelkich szkodliwych oddziaływań na środowisko na niemieckich rzekach, a także „moratorium na działania związane z rozbudową i utrzymaniem Odry”.

Setki tysięcy śniętych ryb

Do katastrofy ekologicznej na Odrze doszło w połowie sierpnia br., kiedy zaobserwowano masowe śnięcie ryb w okolicach Frankfurtu nad Odrą. Później zjawisko to rozprzestrzeniło się bardziej na północ. Z rzeki wydobyto tony śniętych ryb.

Eksperci, wskazując na przyczynę, mówili m.in. o wysokiej zawartości soli, która mogła sprzyjać pojawieniu się toksycznych dla ryb alg. Władzom nie udało się jednak ustalić przyczyny stężenia soli – wynika z raportu niemieckiego ministerstwa środowiska i Federalnej Agencji Ochrony Środowiska.

Organizacja ekologiczna Greenpeace podejrzewa, że czynnikiem wyzwalającym są zrzuty soli z polskich kopalń. Kilka niemieckich i polskich organizacji zajmujących się ochroną przyrody oraz władze Brandenburgii złożyły pozew przeciwko rozbudowie granicznego odcinka Odry. Tuż przed świętami Bożego Narodzenia Wyższy Sąd Administracyjny w Warszawie wstrzymał prace nad rozbudową rzeki, które zleciły polskie władze. Do całkowitego zaprzestania tych prac wzywa m.in. Instytutu Ekologii Wód i Rybactwa Śródlądowego Leibniza w Berlinie, który od lat prowadzi badania Odry i jako pierwszy wskazał na zasolenie i algi jako przyczynę katastrofy. Eksperci Instytutu przestrzegli, że pogłębianie koryta pogorszy sytuację na Odrze, której grożą kolejne kryzysy jak ten w sierpniu. Prace oznaczają też groźbę suszy na terenach przyodrzańskich.

Nagroda „Dinozaur Roku”

Nabu przyznaje negatywną nagrodę „Dinozaur Roku” od 1993 roku. Otrzymują ją osoby lub projekty wyróżniające się regresywnym wpływem na ochronę przyrody i środowiska. W ubiegłym roku tytuł ten przypadł terenowi pod budowę Conrebbersweg w Emden, który symbolizuje nieodpowiedzialne gospodarowanie gruntami w Niemczech.

(AFP/dom)