Zaskoczeniu szybkim zwycięstwem talibów w Afganistanie towarzyszyły w Niemczech apele o pomoc ludziom, którym grozi zemsta islamistów – zarówno lokalnych pomocników Bundeswehry, jak i np. obrońców praw człowieka czy aktywistki na rzecz praw kobiet. Jednocześnie jednak zaostrza się dyskusja o tym, jak zareagować na spodziewany wzrost liczby uchodźców z Afganistanu, tak by nie powtórzył się kryzys migracyjny z 2015 roku.

– Nie ma w tej chwili żadnej prognozy ministerstwa spraw wewnętrznych co do oczekiwanej liczby uchodźców z Afganistanu – powiedział w czwartek (19.08.2021) w Berlinie szef tego resortu Horst Seehofer, dementując nieoficjalne doniesienia, jakoby rząd spodziewał się od 300 tysięcy do 5 milionów uchodźców.

Tłumaczył, że na razie sporządzenie jakichkolwiek wiarygodnych szacunków nie jest możliwe. I dodał, że zdaniem niemieckiej koalicji celem polityki migracyjnej musi być w pierwszym rzędzie „pomoc na miejscu w samym Afganistanie”, w tym poprzez zwiększenie wsparcia dla UNHCR.

Pomóc najbardziej zagrożonym

– W przypadku ludzi, którzy chcą opuścić Afganistan bądź już opuścili (…) musimy zrobić wszystko, by pomagać i chronić ich w krajach sąsiadujących z Afganistanem – dodał Seehofer.

Jak mówił, „szczególne rozwiązania” mają zostać przyjęte dla osób potrzebujących szczególnej ochrony, narażonych na zemstę talibów. Mogłyby one liczyć na przyjęcie do Europy, w tym do Niemiec. Chodzić może m.in. o afgańskich aktywistów praw człowieka, artystów, dziennikarzy czy obrończynie praw kobiet. Według Seehofera osoby te mają być traktowane na równi z miejscowymi, afgańskimi pomocnikami Bundeswehry i innych niemieckich instytucji, którzy są ewakuowani do Niemiec. – Jest całkowicie bezsporne, że miejscowi współpracownicy i ich rodziny powinni przybyć do Niemiec i że jest to też kwestia moralnej odpowiedzialności – oświadczył minister. I dodał, że procedury wizowe oraz bezpieczeństwa mogą zostać przeprowadzone także po wjeździe do Niemiec. – Zachodzi tu pewne ryzyko, ale jeśli chcemy rozwiązania, trzeba to ryzyko podjąć – powiedział.

Niemieckie kraje związkowe mają teraz wdrażać programy przyjmowania lokalnych pomocników i uchodźców z Afganistanu, potrzebujących szczególnej ochrony. 

CSU: Nie składać obietnic jak w 2015 roku

Bawarska chadecja CSU, do której należy Horst Seehofer, przestrzegła w czwartek przed składaniem publicznych obietnic co do przyjmowania uchodźców z Afganistanu, jak miało to miejsce sześć lat temu. „Nie może być generalnej obietnicy przyjęcia kontyngentów uchodźców do Niemiec” – powiedział przewodniczący bawarskiej grupy posłów chadeckich w Bundestagu Alexander Dobrindt gazecie „Neue Osnabruecker Zeitung”. „Nie możemy stwarzać wrażenia, że możemy rozwiązać problemy Afganistanu w Niemczech. To ogromnie zwiększyłoby ryzyko ruchu uchodźczego do Europy” – dodał polityk. 

Jego zdaniem niemiecki rząd powinien raczej obiecać wsparcie ONZ-owskich programów na rzecz uchodźców w wysokości miliardów euro, przeznaczone na stworzenie i zaopatrzenie obozów dla uchodźców w krajach sąsiadujących z Afganistanem. „Błędy z 2015 roku nie mogą się powtórzyć, co oznacza też, że należy mocniej wspierać ONZ-owską pomoc dla uchodźców i zwalczać przyczyny migracji na miejscu” – ocenił Dobrindt. 

Niemiecka odpowiedzialność

Z kolei europosłanka współrządzącej Niemcami socjaldemokracji SPD Birgit Sippel oceniła w rozmowie z radiem Deutschlandfunk, że aby uniknąć scen jak w 2015 roku należy stworzyć legalne drogi dostępu do UE. Jej zdaniem ze względu na militarne zaangażowanie w Afganistanie kraje UE mają obowiązek, by dać uciekinierom z Afganistanu perspektywę i nie można czekać, aż wszystkie z 27 państw uzgodnią wspólne rozwiązanie. – Niektórzy muszą iść tu do przodu. Kto nie chce teraz stosować obowiązującego prawa azylowego, to musi się też liczyć z brakiem solidarności innych krajów członkowskich, na przykład w kwestii środków pomocowych – powiedziała Sippel.

Także zdaniem liderki Lewicy, Janiny Wissler, Niemcy ponoszą „współodpowiedzialność za dramat w Afganistanie”. „Teraz trzeba działać” – powiedziała polityk gazetom grupy medialnej Funke. Jej zdaniem jako najbogatsze państwo UE Niemcy powinny przyjąć dużą część uchodźców z Afganistanu.

Na przeciwnym biegunie jest prawicowo-populistyczna AfD. Szef klubu parlamentarnego tej partii Alexander Gauland opowiedział się w radiu Deutchlandfunk za przyjęciem przez Niemcy tylko tych osób, które naprawdę pracowały dla kontyngentu Bundeswehry oraz ich rodzin. Gauland przyznał, że w tej sprawie w AfD nie ma jednak jednolitego stanowiska. Współprzewodnicząca frakcji Alice Weidel zażądała wręcz moratorium azylowego, czyli zawieszenia stosowania prawa do azylu. „Obawia się ona – jak i my wszyscy – że dojdzie teraz do wędrówki ludów” – stwierdził Gauland.

(DPA, AFP/ widz)