Jak ogłosił w środę (2.10.24) Uniwersytet w Osnabrück, od 1945 roku zidentyfikowano 122 księży i diakonów, którym zarzuca się przemoc seksualną wobec 349 ofiar. Istnieją konkretne wskazówki dotyczące kolejnych co najmniej 60 innych ofiar; minimalna liczba 400 ofiar jest zatem pewna – wynika z raportu dotyczącego przemocy seksualnej w katolickiej diecezji Osnabrück (zachodnie Niemcy). 

Autorzy raportu zastrzegają, że wiele najprawdopodobniej przestępstw w ogóle nie zostało zgłoszonych. Domniemane przestępstwa obejmowały całe spektrum przemocy seksualnej – od naruszeń dystansu po poważne przestępstwa seksualne. Odsetek duchownych, którym zarzuca się tego rodzaju przestępstwa w diecezji wynosi około 4 procent. Potwierdza to ustalenia z innych diecezji, powiedział jeden z autorów raportu, prawnik prof. Hans Schulte-Nölke.

Według historyczki prof. Siegrid Westphal, kluczowe dla opracowania raportu było zaangażowanie trzech ofiar nadużyć spoza diecezji; dzięki nim można było na przykład przenalizować, w jaki sposób mówiono o możliwych nadużyciach.

Zrzucanie winy na ofiary

Według koordynatora projektu dr. Jürgena Schmiesinga, w wywiadach z 23 ofiarami i 45 osobami z ich otoczenia stały się widoczne „nieświadome i celowe” wzorce językowe - od patologizacji osób poszkodowanych i rzekomo typowego użycia kar cielesnych w tamtych czasach, poprzez stwierdzenie współudziału ze strony osób poszkodowanych, aż po odwrócenie relacji sprawca-ofiara lub mówienie o „romansie” między nastolatkami a starszymi duchownymi. Takie narracje przyczyniały się do odwracania wzroku, reinterpretowania przestępstw jako nieszkodliwych i niepodejmowania żadnych działań.

Według Karla Hauke, ofiary i członka grupy doradczej projektu, osoby poszkodowane i świadkowie umożliwili badaczom ujęcie tematu w sposób, w jaki nie robiły tego akta kościelne i sądowe. Miały one tendencję do odzwierciedlania punktu widzenia oskarżonego.

Mimo że Kościół katolicki zlecił i sfinansował raport, władze diecezji nie próbowały wywierać żadnego wpływu na badania, zaznaczyła rektor uniwersytetu prof. Susanne Menzel-Riedl. Ma ona nadzieję, że raport sprawi, że w przyszłości znacznie trudniej będzie zatuszować sprawy lub je umniejszyć.

Rezygnacja biskupa

Jak dodała, raport końcowy potwierdza ustalenia dotyczące naruszeń obowiązków przez kierownictwo diecezji. Badacze zidentyfikowali je już w raporcie cząstkowym we wrześniu 2022 roku. Według tego raportu osoby odpowiedzialne przez dziesięciolecia nie reagowały na zgłoszenia nadużyć zgodnie ze swoimi obowiązkami. Komunikacja z poszkodowanymi była również przez długi czas defensywna i biurokratyczna. Raport cząstkowy był kluczowym powodem rezygnacji biskupa Franza-Josefa Bode w marcu 2023 roku.

Jednak obecnie w diecezji można zauważyć „krzywą uczenia się skierowaną w górę” – stwierdził prof. Schulte-Nölke. Ponieważ władze diecezji mogły zapoznać się z raportem dopiero 2 października, kierownictwo diecezji zamierza wydać szczegółowe oświadczenie tydzień później, 9 października.

(KNA/du)