Trzy dni po śmierci rosyjskiego opozycjonisty Aleksieja Nawalnego w lutym br. Julia Nawalna publicznie oświadczyła, że przejmie zarządzanie Fundacją Walki z Korupcją (FBK). Jej mąż założył tę organizację pozarządową w 2011 roku. Jej celem jest ujawnianie i nagłaśnianie przypadków korupcji i nadużyć władzy wśród rosyjskiej elity. Dla wielu śmierć Nawalnego w kolonii karnej na Syberii jest konsekwencją wieloletnich represji, którymi rosyjskie władze nękały Nawalnego za jego działalność polityczną.

Teraz Deutsche Welle (DW) honoruje Julię Nawalną i Fundację Walki z Korupcją Nagrodą Wolności Słowa (Freedom of Speech Award). Prezes DW Peter Limbourg uzasadnił wybór „niezachwianą odwagą”, z jaką Nawalna i jej zespół walczą o wolną Rosję. – Julia Nawalna od samego początku wspierała działalność polityczną swojego męża Aleksieja Nawalnego w walce o wolność prasy i wolność słowa w Rosji, pomimo wszelkiego ryzyka, ciągłych gróźb i osobistych ograniczeń – powiedział Limbourg.

Nie chciała do polityki

Julia Nawalna, zastępując swojego zmarłego męża na czele fundacji, zapowiedziała własną karierę polityczną. Niektórzy widzą w niej nową twarz rosyjskiej opozycji. W rzeczwistości jednak nigdy nie chciała zajmować się polityką.

Swojego męża poznała na wakacjach w Turcji w 1998 roku. Ślub wzięli dwa lata później. W 2001 roku na świat przyszła córka Daria, a w 2008 roku syn Zachar. Julia Nawalna ukończyła Wydział Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych na Uniwersytecie Plechanowa w Moskwie, ale zamiast planować własną karierę, wspierała męża.

W 2000 roku para dołączyła do liberalnej partii Jabłoko. W miarę jak jej mąż stawał się coraz ważniejszym politykiem, Julia opracowywała z nim plany biznesowe. Była – jak mówiła – „niewidzialną pomocniczką”.

Po raz pierwszy pojawiła się w prasie, gdy wraz z innymi działaczami opozycji przeczesywała areszty śledcze w Moskwie w poszukiwaniu swojego męża, który został zabrany przez policję po wiecu na rzecz sprawiedliwych wyborów.

„Pierwsza dama” lidera opozycji

Najbardziej dramatycznym dniem – jak powiedziała później Julia Nawalna – był dzień w 2013 roku, gdy jej mąż został skazany na pięć lat więzienia za rzekome malwersacje. Zdjęcia z sali sądowej pokazywały Julię z pochyloną głową. Była przygotowana na najgorsze. Po oburzeniu opinii publicznej sąd zamienił karę pozbawienia wolności na karę w zawieszeniu.

Nawalna powiedziała później, że pogodziła się z ryzykiem związanym z działalnością polityczną jej męża. – Ludzie w niego wierzą, ich oczy lśnią i wychodzą na ulice, nawet jeśli są zastraszani i grozi im więzienie. To wspaniałe – mówiła w wywiadzie dla moskiewskiego magazynu „Afisza”.

Na arenę polityczną weszła po raz pierwszy w 2013 roku podczas kampanii wyborczej swojego męża na mera Moskwy. Nawalny chciał zapewnić przejrzystość w polityce – pod względem dochodów, majątku, ale także rodziny. W ten sposób Nawalni stanowili kontrast wobec polityków w starym stylu. Uzyskując niecałe 27 procent głosów, Nawalny zajął drugie miejsce za zwycięzcą wyborów Siergiejem Sobianinem, a Julia Nawalna stała się „pierwszą damą” nowego lidera opozycji.

Przed kolejnym testem stanęła latem 2020 roku w Omsku, gdy jej mąż padł ofiarą ataku trucizną. Nawalna okazała się opanowana, silna i pewna siebie w tej stresującej sytuacji. Lekarz Aleksander Połupan, który był członkiem konsylium badającego Nawalnego po zatruciu, powiedział DW, że jej wytrwałość przyczyniła się do tego, że Nawalny został przetransportowany na leczenie do Niemiec, a sprawa spotkała się z ogromnym zainteresowaniem opinii publicznej.

Nawalna apelowała do prezydenta Rosji Władimira Putina o umożliwienie jej mężowi leczenia w Niemczech. Putin powiedział później, że osobiście poprosił prokuraturę o zezwolenie na opuszczenie kraju natychmiast po tym, jak poprosiła go o to żona opozycjonisty.

„Symbol moralnego oporu”

Rosyjski politolog Dmitrij Orieszkin uważa, że Julia Nawalna może okazać się ważnym symbolem oporu przeciwko „męskiej” tyranii w Rosji. Podczas gdy większość męskiej populacji mocno wierzy w atak NATO na Rosję, kobiety w Rosji muszą rozwiązywać konkretne problemy: „Ich mężowie zostali zabici, bracia musieli wstąpić do wojska, a synowie zostali wysłani na śmierć do Ukrainy” – pisze Orieszkin. „Myśli kobiet nie kierują się żadną ideologią, chcą odzyskać członków swoich rodzin. Wizerunek Nawalnej może okazać się jednoczący dla opozycji w kraju i za granicą” – uważa politolog.

Dziennikarz Andriej Kolesnikow z waszyngtońskiego think tanku Carnegie Endowment for International Peace uważa, że Julia Nawalna może stać się „moralnym symbolem oporu”. – Jeśli dojdzie kiedyś do mianowania demokratycznej kandydatki na urząd prezydenta, to z punktu widzenia milionów ludzi Julia będzie najlepszą kandydatką – mówi Kolesnikow.

„Zabijając Aleksieja, Putin zabił połowę mnie, połowę mojego serca i połowę mojej duszy” – powiedziała Julia Nawalna. Pozostała połowa jest teraz „przepełniona gniewem, złością i nienawiścią”, które napędzają ją do realizacji marzenia jej męża – zbudowania Rosji „pełnej godności, sprawiedliwości i miłości”.

Nagroda Wolności Słowa zostanie wręczona Julii Nawalnej w Berlinie 5 czerwca br. Laudację wygłosi niemiecki minister finansów i szef partii FDP Christian Lindner.

Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW. 

Chcesz komentować nasze artykuły? Dołącz do nas na Facebooku! >>