W 2024 roku cała Grupa Volkswagena sprzedała na świecie ponad 9 milionów samochodów. To o 2,3 proc. mniej niż w roku poprzednim – wynika z najnowszych danych opublikowanych m. in. przez magazyn "Der Spiegel". 

Rekordowe zyski to dla Volkswagena już pieśń przeszłości. Rynek motoryzacyjny zmienia się dramatycznie, zwłaszcza jeśli chodzi o pojazdy elektryczne. Do tego dochodzą błędne decyzje kierownictwa VW, które zagrażają sukcesowi firmy.

Problemy wewnętrzne i globalne

Popyt na nowe pojazdy w Europie spada i może nigdy nie powrócić do poziomu sprzed pandemii koronawirusa, kiedy to sprzedawano 17 mln pojazdów rocznie. W szczególności spadł popyt na elektryczne volkswageny, ponieważ chińscy konkurenci przejmują globalny rynek pojazdów elektrycznych. Spore kłopoty ma sama marka VW - największa z dwunastu marek grupy.

W 2024 roku pod marką VW sprzedano 4,8 mln pojazdów na całym świecie, o 1,4 proc. mniej niż w roku poprzednim. Zysk operacyjny spadł o prawie 37 proc. z 2,12 mld euro w pierwszych trzech kwartałach 2023 r. do 1,34 mld euro w tym samym okresie 2024 roku. Powód: wyższe koszty stałe i restrukturyzacja.

W Niemczech VW ma kłopoty. Firma ogłosiła drastyczne cięcia. Rosnące ceny energii od czasu znacznego zakończenia dostaw rosyjskiego gazu, chińska konkurencja, wysokie koszty niemieckiej siły roboczej i zagrożenie amerykańskimi taryfami celnymi wymagają zmiany kursu.

20 grudnia 2024 firma ogłosiła, że osiągnęła porozumienie ze związkami zawodowymi w sprawie redukcji 35 tys. miejsc pracy, a pozostali pracownicy VW w Niemczech będą musieli zrezygnować z podwyżek płac i premii w nadchodzących latach.

Volkswagen w Europie i na świecie

VW zatrudnia 76 tys. pracowników w Niemczech i kolejne 63 tys. na całym świecie. Czy to ze względu na bliskość klienta, czy tańszą siłę roboczą, firma posiada rozległą sieć zakładów produkcyjnych na całym świecie. Oprócz Niemiec istnieją obecnie zakłady produkcyjne w Polsce, Hiszpanii, Portugalii i na Słowacji.

Po inwazji na Ukrainę w 2022 r. wszystkie zakłady w Rosji, w tym duża fabryka w Kałudze, zostały zamknięte, a import wstrzymany. Rok później VW sprzedał wszystkie swoje aktywa w tym kraju, co zrobili również inni europejscy producenci samochodów. Planowane otwarcie fabryki w Turcji nie zostało zrealizowane z powodu pandemii COVID-19.

VW montuje również pojazdy w Argentynie, Brazylii, Meksyku, USA, Chinach, Indiach i RPA. Poza Europą największe inwestycje VW znajdują się w Chinach, a następnie w Meksyku i Brazylii.

Długa brazylijska historia Volkswagena

Pierwsza fabryka VW poza Niemcami została otwarta w Brazylii siedem dekad temu. Dziś, według firmy, Volkswagen do Brasil jest największym producentem w kraju. W ubiegłym roku wyprodukowano 25-milionowy pojazd.

I chociaż Ameryka Południowa stanowiła tylko osiem procent sprzedaży w 2023 roku, firma jest obecnie silnie uzależniona od Brazylii. VW cieszy się tam dobrą reputacją, a duża część pojazdów na brazylijskich drogach to właśnie volkswageny. Sprzedaż również rośnie.

Jednak rynek ten jest zbyt mały, aby zrekompensować straty w innych regionach - a konkurencja nie jest daleko.

Trump grozi cłami

Chociaż Ameryka Północna odpowiada tylko za nieco ponad 10 proc. sprzedaży VW w 2023 roku, jest to kluczowy, a jednocześnie trudny rynek, który może stać się jeszcze trudniejszy, jeśli USA nałożą cła na pojazdy produkowane gdzie indziej.

Volkswagen ma fabrykę w amerykańskim stanie Tennessee. Ponieważ jednak VW polega również na tańszej sile roboczej i swobodnym przepływie towarów w ramach północnoamerykańskiej strefy wolnego handlu USMCA, firma posiada również duży zakład w Meksyku. Strategia ta może jednak zostać zagrożona przez amerykańskie cła.

Prezydent elekt USA Donald Trump ma na oku Niemcy i niemieckie firmy. Podczas kampanii wyborczej powiedział, że chce "by niemieckie firmy samochodowe stały się amerykańskimi firmami samochodowymi. Chcę, by budowały swoje fabryki tutaj”.

Ogólnie rzecz biorąc, niemieccy producenci samochodów produkują dużą liczbę pojazdów w USA. Wiele z nich jest przeznaczonych na rynek lokalny, inne są eksportowane. Niemniej jednak Volkswagen jest również zależny od importu z Europy, aby w pełni zaspokoić popyt w Stanach Zjednoczonych. Taryfy celne, którymi grozi Trump, mogą zatem zadać kolejny cios sprzedaży i wynikom biznesowym Grupy VW.

Problematyczna szczególna rola Chin 

Przez lata Volkswagen wiązał duże nadzieje ze swoją działalnością w Chinach. W ciągu ostatnich dziesięciu lat firma opierała na tym kraju, uzyskując duży wzrost sprzedaży i zwiększając swoje moce produkcyjne. Oba te elementy są obecnie na skraju załamania, a chiński sen VW może dobiec końca.

W 2019 roku VW był największym producentem samochodów w Chinach i miał 19-procentowy udział w rynku, który jest obecnie największym rynkiem samochodowym na świecie. Dla VW Chiny były najważniejszym i najbardziej lukratywnym regionem firmy, odpowiadającym za jedną trzecią całkowitej sprzedaży i dużą część zysków.

Obecnie udział VW w chińskim rynku wynosi 14 proc., z tendencją spadkową. Krajowi chińscy konkurenci rozwijają się w szybkim tempie i sprzedają coraz więcej pojazdów. Są szczególnie dobrzy w produkcji tanich samochodów elektrycznych, które są dobrze odbierane przez klientów - tak tanich, że Kanada, USA i UE nałożyły ostatnio dodatkowe cła na chińskie samochody elektryczne. Obecnie Chiny są największym na świecie eksporterem samochodów i są mniej niż kiedykolwiek zależne od zagranicznych modeli.

Pomimo długiej historii i globalnej obecności, Volkswagen nie jest odporny na spowolnienie gospodarcze. Aby pokonać kolejny wielki zakręt, firma musi ponownie skupić się na karnych cłach, różnych i zróżnicowanych rynkach oraz chińskiej konkurencji, która zbliża się do VW z niewyobrażalną prędkością.