„Widmo powraca”- tytułuje swój artykuł Financial Times Deutschland i pisze: spadające kursy banków europejskich są wielkim zagrożeniem dla środkowo-wschodniej Europy. „Rzeka finansowa dla tych regionów grozi wyschnięciem.” Podobnie, jak u szczytu kryzysu finansowego, tak i teraz ma pomóc pakiet ratunkowy. Tylko czy to się uda?- pyta gazeta.

„Zawirowania na rynkach finansowych, chwiejąca się egzystencja banków – obecna sytuacja przypomina do złudzenia tę sprzed trzech lat. W obliczu zaostrzającego się kryzysu euro rośnie zaniepokojenie skutkami dla środkowo-wschodniej Europy” - stwierdza Financial Times Deutschland.

Zaangażowane kapitałowo w tym regionie zachodnie banki zaczynają wycofywać się ze swych programów finansowych, co może okazać się dla Rumunii, Bułgarii czy Polski fatalne w skutkach.

Dla Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (EBRD) sytuacja jest na tyle poważna, że stara sią on stworzyć plan ratunkowy - twierdzi gazeta. „Jesteśmy w fazie rozmów z bankami i urzędami, bo konieczna jest teraz wspólna koordynacja działań”- cytuje słowa szefa EBRD, Erika Berglofa, Financial Times Deutschland.

Kapitał w obcych rękach

„Finanse w krajach Europy środkowo-wschodniej należą w 80 procentach do banków zachodnioeuropejskich. Rynek finansowy zdominowały szczególnie włoski Unicredit, Wiener Erste Bank, Raiffeisen Bank International, belgijski KBC, francuski Societe Generale oraz Commerzbank. Z powodu zadłużenia Grecji i umorzenia przez zachodne banki 40 procent długu wiele z nich skreśla dotychczasowe programy finansowania” – konstatuje Financial Times Deutschland. „Wiele z nich chce się wycofać ze wschodnich rynków. Belgijski bank KBC zamierza sprzedać swój oddział w Polsce. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju obawia się skutków takiej polityki (...).

Podobnie groźnie wyglądała sytuacja trzy lata temu po upadku amerykańskiego banku inwestycyjnego Lehman Brothers” - przypomina gazeta. „Wtedy banki zachodnie zobowiązały się, że nie wycofają swego kapitału z Europy środkowo-wschodniej. A obligacje krajów tego regionu pod koniec ich ważności zmieniono na nowe. Zdaniem szefa EBRD podobnie musi stać się i teraz”.

Niepokojące objawy

„Tym bardziej, że w obliczu rozprzestrzeniającego się kryzysu euro zauważyć można w krajach środkowej i wschodniej Europy niepokojące symptomy. Słowacja i Węgry z powodu nikłego zainteresowania zrezygnowały na początku tygodnia ze sprzedaży państwowych obligacji. W środę (15.11.) bank emisyjny Słowenii zażądał szybkich decyzji politycznych, ponieważ stopa oprocentowania państwowych obligacji przekroczyła krytyczną wysokość 7 procent” – informuje Financial Times Deutschland. „Również Polska, dotychczas kraj wzorcowy, zaczna mieć problemy. Agencja ratingowa Moody's obniżyła ocenę sytuacji banków w Polsce ze stabilnej na negatywną, biorąc pod uwagę głównie wielkość kredytów hipotecznych zawartych we frankach szwajcarskich. Ponieważ w obliczu kryzysu euro wielu inwestorów ucieka się do franka, spowodowało to gwałtowny wzrost jego wartości. Dlatego dłużnicy w Polsce i innych krajach Europy środkowo-wschodniej, którzy pobrali kredyty w tej walucie, mają obecnie coraz większe problemy z ich spłatą.

Kryzys w strefie euro odbija się mocno na zachodnioeuropejskich instytucjach finansowych – konstatuje Financial Times Deutschland i dlatego powątpiewa czy dojdzie do powstania nowej Inicjatywy Wiedeńskiej (zawarte w 2009 r. porozumienie zagranicznych banków aktywnych w państwach CEE, aby kontynować wspieranie swoich oddziałów w tym regionie podczas kryzysu – przyp. red). Jak na razie skończyło się na słownych deklaracjach. Rzecznik Raiffeisen Bank International powiedział, że - cytuje gazeta – "stworzenie platformy koordynującej pracę banków ma sens”.

Szansa dla stoczni?

Kto zajrzy do Stoczni Gdańskiej nie znajdzie tu śladów postępu, wręcz przeciwnie - pisze Frankfurter Allgemeine Zeitung w artykule zatytułowanym: ”Koncern Hochtief w rauszu”. Jednak zardzewiałe tablice informacyjne, powybijane okna w budynkach, głębokie dziury w drogach dojazdowych nie przeszkadzają menedżerom stoczni – kontynuuje frankfurcka gazeta. Jeden z nich zgoła życzy gościom zaproszonym przez niemiecki koncern budowlany Hochtief z Essen, by zabrali ze sobą nieco z entuzjazmu, jaki towarzyszy pracownikom na terenie stoczni. "Uwaga ta wywołała zdumienie, a przecież w tej opuszczonej, zaniedbanej stoczni ma dojść do realizacji wielkiego marzenia Niemców" – pisze dalej FAZ. "Marzenia o produkcji energii odnawialnej, a właściwie instrumentu do jej produkcji. Koncern budowlany z Essen zamierza wspólnie z belgijską grupą Deme-Gruppe wybudować w Gdańsku cud innowacji technicznej, specjalny statek, który pozwoli budować parki wiatrowe na otwartym morzu w Niemczech. Na statku o nazwie „Innovation” ma być umieszczony potężny, ważący 1500 ton dźwig. Statek będzie służył do transportu potężnych turbin wiatrowych oraz montażu ich na dnie morskim (...). Koszty jego budowy wyniosą 200 mln euro."

Nowa prawicowa partia

Süddeutsche Zeitung donosi, że „formowanie się nowej prawicowej partii w Polsce wchodzi w fazę końcową. Jeszcze w listopadzie z odłamu narodowo- konserwatywnego PiS Jarosława Kaczyńskiego powstanie „Solidarna Polska”. Przewodniczącym „Solidarnej Polski” będzie prawdopodobnie wcześniejszy zaufany zastępca szefa PiS, Zbigniew Ziobro" -pisze Süddeutsche Zeitung. „Europoseł Ziobro domagał się po żenujących dla PiS wyborach w październiku 2011 reform w partii Jarosława Kaczyńskiego, po czym został z niej wykluczony” - informuje niemiecka gazeta

Alexandra Jarecka

red. odp. Bartosz Dudek