Alice Weidel, liderka uznanej częściowo za skrajnie prawicową partii Alternatywa dla Niemiec (AfD), dyskutowała w czwartek na X z amerykańskim miliarderem Elonem Muskiem – właścicielem platformy X, Tesli i przedsiębiorstwa kosmicznego SpaceX.

Ich rozmowę na żywo śledziło ponad 200 tys. osób, a wcześniej zdarzenie było ostro krytykowane przez niemieckich polityków.

W rozmowie z Muskiem Alice Weidel mówiła co o tym, co według niej dzieje się źle w Niemczech. Musk był pod wrażeniem i ponowił swoją rekomendację wyborczą dla AfD jako „jedynej partii, która może uratować Niemcy”.

Ich rozmowa trwała ponad godzinę. Oto niektóre z kontrowersyjnych twierdzeń. A co mówią fakty?

Weidel „główną kandydatką do rządzenia Niemcami”?

Twierdzenie: W tytule rozmowy Elon Musk przedstawił Weidel jako „główną kandydatkę do rządzenia Niemcami”.

Fakty: Uznana częściowo za skrajnie prawicową AfD zajmuje obecnie drugie miejsce w sondażach przedwyborczych. Wybory do Bundestagu odbędą się 23 lutego br. Chadecka CDU i jej bawarska siostrzana CSU są obecnie najsilniejszą siłą polityczną w Niemczech z 31-procentowym poparciem – wynika z opublikowanego 9 stycznia sondażu Deutschlandtrend. Na AfD chce głosować 20 proc. wyborców.

A zatem w odniesieniu do poszczególnych kandydatów, opis Weidel nie był poprawny.

Na podstawie tego samego sondażu przeprowadzonego przez Infratest dimap pod względem zadowolenia z pracy różnych kandydatów Weidel zajęła piąte miejsce: 20 proc. respondentów stwierdziło, że są zadowoleni z Weidel jako kandydatki na kanclerza. Uplasowała się ona za Robertem Habeckiem - kandydatem Zielonych (28 proc.), Friedrichem Merzem z chadeckiej CDU (25 proc.), Sarą Wagenknecht z BSW (21 proc.) i kandydatem liberałów z FDP Christianem Lindnerem (21 proc.).

Podobny do Weidel wynik uzyskał kanclerz Olaf Scholz z socjaldemokratycznej SPD. I choć inne sondaże wskazywały na przewagę Alice Weidel nad Merzem i Scholzem, większość badań opinii publicznej nie daje jej szans na wygraną w wyborach parlamentarnych.

Czy Niemcy są pierwszym krajem uprzemysłowionym, który wyłączył elektrownie jądrowe?

Twierdzenie: Podczas rozmowy z Muskiem na X, Weidel stwierdziła, że „Niemcy są jedynym krajem uprzemysłowionym, który odłączył elektrownie jądrowe”.

Fakty: Włochy zamknęły swoje elektrownie jądrowe ponad trzy dekady przed Niemcami. Wkrótce po katastrofie w Czarnobylu, w 1987 roku we Włoszech odbyło się referendum. Według archiwów włoskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych prawie 80 proc. uczestników głosowało za zamknięciem elektrowni jądrowych. Do 1990 roku Włochy zlikwidowały wszystkie istniejące obiekty jądrowe.

Niemcy z kolei zamknęły swoje ostatnie elektrownie jądrowe w 2023 roku.

Czy energia jądrowa jest neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla?

Twierdzenie: Alice Weidel stwierdziła, że „energia jądrowa jest wolna od dwutlenku węgla”.

Fakty: Energia jądrowa jest uważana przez niektóre instytucje za bezemisyjne źródło energii elektrycznej, ponieważ nie wytwarza dwutlenku węgla (CO2) ani innych gazów cieplarnianych podczas swojej pracy.

Jednak biorąc pod uwagę cały cykl życia elektrowni jądrowej, energia jądrowa powoduje emisje. Obejmują one wszystkie etapy – od wydobycia uranu po budowę, eksploatację, likwidację i gospodarkę odpadami.

Energia jądrowa ma z pewnością niższą emisję CO2 niż węgiel czy gaz ziemny, ale nie jest „wolna od dwutlenku węgla”.

Dane liczbowe dotyczące ilości CO2 generowanego przez elektrownię jądrową na kilowatogodzinę (kWh) są różne: w 2014 roku w raporcie IPCC oszacowano zakres od 4 do 110 gramów ekwiwalentu CO2 na kWh. A zatem energia atomowa nie jest neutralna pod względem emisji dwutlenku węgla.

Badanie przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazało, że energia jądrowa ma minimalny ślad węglowy wynoszący około 15-50 gramów CO2 na kWh.

Procesy wydobycia i rafinacji rudy uranu wymagają ogromnych ilości energii, często pochodzącej z paliw kopalnych. Również budowa elektrowni jądrowej, wymagająca dużych ilości betonu i stali, jest istotną przyczyną emisji CO2.

Merkel otworzyła granice Niemiec dla nielegalnej imigracji w 2015 roku?

Twierdzenie: „[Angela Merkel] wymusiła, bez pytania ludzi, otwarcie naszych granic dla nielegalnej imigracji” – powiedziała Alice Weidel.

Fakty: Liderka AfD odnosi się do wydarzeń z początku września 2015 roku, kiedy to tysiące uchodźców przedostało się z Węgier przez Austrię do Niemiec. Ówczesna kanclerz Angela Merkel postanowiła nie zamykać granicy, by ich powstrzymać i tymczasowo zawiesiła przepisy, które oznaczałyby powrót do pierwszego kraju UE lub bezpiecznego kraju tranzytowego. Od tego czasu decyzja ta jest przedmiotem wielu dyskusji.

Twierdzenie, że Merkel „otworzyła” granice nie jest prawdziwe. W 2015 roku wszystkie kraje sąsiadujące z Niemcami były częścią strefy Schengen, co oznaczało, że nie było kontroli granicznych między żadnym z tych krajów a Niemcami. 13 września 2015 roku niemiecki rząd wprowadził tymczasowe kontrole graniczne z Austrią, które trwają do dziś (a od jesieni ubiegłego roku na wszystkich granicach lądowych Niemiec).

Odbyła się debata na temat tego, czy rząd powinien był powstrzymać uchodźców przed wjazdem do Niemiec. Przepisy stanowią, że cudzoziemcom powinno odmówić się wjazdu, jeśli wjeżdżają z bezpiecznego kraju trzeciego, do którego należy Austria.

Niemiecki rząd argumentował, że działał zgodnie z unijnym rozporządzeniem Dublin III dotyczącymi imigracji, które zezwalają państwu na rozpatrzenie czyjegoś wniosku o azyl, nawet jeśli nie jest do tego zobowiązane.

W 2017 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że państwa UE mogą dobrowolnie przyjmować osoby ubiegające się o azyl, ale takie przekraczanie granicy może być nadal nielegalne w świetle rozporządzenia dublińskiego.

Czy „kradzież jest legalna w Kalifornii”?

Twierdzenie: „Kradzież jest legalna w Kalifornii” - mówił Musk, dodając, że jeśli skradzione towary nie przekraczają 1000 dolarów, złodzieje rzekomo nie będą ścigani.

Fakty: Kradzież nie jest legalna w Kalifornii, o czym można się przekonać na przykład z grudniowego komunikatu prasowego gubernatora stanu informującym o ogólnostanowej operacji egzekwowania prawa ukierunkowanej na zorganizowane kradzieże. 

Twierdzenie, które wypowiedział już prezydent-elekt USA Donald Trump, odnosi się do ustawy nazywanej Propozycją 47, która weszła w życie w 2014 roku w Kalifornii po referendum stanowym. Ustawa przeklasyfikowała kilka kategorii poważnych przestępstw zagrożonych surowymi karami do mniej poważnej kategorii wykroczeń.

Zgodnie z Propozycją 47 kradzież towarów o wartości do 950 USD jest klasyfikowana jako wykroczenie, a nie przestępstwo. Zmiana klasyfikacji była częścią szerszej reformy wymiaru sprawiedliwości w sprawach karnych, mającej na celu zmniejszenie obłożenia więzień. Jednak kradzież poniżej 950 USD jest nadal nielegalna i podlega karze do sześciu miesięcy pozbawienia wolności i grzywny w wysokości do 1000 USD.

Propozycja 47 nie zdekryminalizowała kradzieży, ale zmieniła sposób ścigania przestępstw. Prawo wyeliminowało możliwość oskarżania o kradzież poniżej 950 USD jako przestępstwo, z wyjątkiem przypadków dotyczących recydywistów lub pewnych okoliczności obciążających.

7 mln migrantów w Niemczech od 2015 roku?

Twierdzenie: „W Niemczech mieliśmy napływ prawie 7 mln ludzi, ale to oficjalnie zarejestrowane osoby” – twierdziła Weidel, jednocześnie oskarżając niemiecki rząd o marnowanie pieniędzy na imigrację i obwiniając go za nieuregulowaną, nielegalną migrację. Potem Weidel przeniosła dyskusję na nierejestrowanych migrantów, którzy wjeżdżają do Niemiec bez paszportu, nie rozróżniając ich wyraźnie od innych kategorii migrantów.

Fakty: Liczba przytoczona przez Weidel – „napływ 7 milionów ludzi” – jest mniej więcej zgodna z oficjalnymi danymi dotyczącymi imigracji do Niemiec. Według Federalnego Urzędu Statystycznego liczba ta odzwierciedla całkowite dane dotyczące migracji od 2015 roku.

Stwierdzenie Weidel jest jednak mylące, ponieważ łączy różne rodzaje migracji – m.in. legalny przyjazd wykwalifikowanych pracowników i właścicieli firm z wjazdem osób ubiegających się o azyl.

Według Eurostatu Niemcy otrzymały od 2015 roku około 3 mln wniosków o azyl, przy czym niektóre wnioski zostały ostatecznie odrzucone.

Artykuł ukazał się pierwotnie na stronie Redakcji Angielskiej DW.