Grupa tzw. Obywateli Rzeszy, skupiona  wokół Henryka XIII księcia Reuss Unia Patriotyczna, planowała w Niemczech według śledczych zamach stanu. Reuss prawdopodobnie chciał wtargnąć do Bundestagu i uwięzić członków parlamentu. Celem grupy byli szczególnie kanclerz Olaf Scholz, minister spraw zagranicznych Annalena Baerbock i lider opozycji Friedrich Merz.

Zmasowana akcja policji 7 grudnia 2022 r. przerwała te plany: aresztowano 25 osób, w tym Reussa. Większość przebywa od tego czasu w areszcie. Przejęto 382 sztuki broni palnej i prawie 150 tys. sztuk amunicji. Pierwszy z trzech procesów przeciwko grupie, którą szacuje się na około 200 osób, rozpocznie się w poniedziałek (29.04.2024) przed Wyższym Sądem Krajowym w Stuttgarcie. Późniejsze postępowania toczą się przed sądami we Frankfurcie nad Menem i Monachium.

Czekali na zielone światło do akcji

W centrum śledztwa jest Henryk XIII, książę Reuss, potomek arystokratycznej rodziny, 72-letni agent nieruchomości z Frankfurtu nad Menem. Plany grupy obejmowały obsadzenie go w roli głowy państwa po dojściu do władzy przez zamach stanu. Z aktu oskarżenia wynika, że ​​grupa spodziewała się od współspiskowców zielonego sygnału do zamachu już we wrześniu 2022 roku. Do tych współspiskowców „Obywatele Rzeszy” zaliczali tajne grupy utworzone też przez przedstawicieli obcych rządów, armii i tajnych służb.

Po aresztowaniu grupy Reussa doszło do kolejnych obław i aresztowań, m.in. w listopadzie 2023 roku. Minister spraw wewnętrznych Nancy Faeser powiedziała wtedy: „Dzisiaj, kiedy ma miejsce jedna z masowych akcji przeciw wrogim wobec państwa działaniom prawicy, to musi głośno wybrzmieć: ta polaryzacja rośnie i każdego dnia na nowo musimy bronić naszej demokracji”.

Teorie spiskowe: wymysły grupy Reussa

Gotowa do przemocy grupa skupiona wokół Reussa najwyraźniej fantazjowała o użyciu helikopterów Bundeswehry pilotowanych przez jej zwolenników z armii. Planowane miało być nawet brutalne przejęcie niemieckiego koncernu zbrojeniowego Heckler&Koch z siedzibą w Oberndorf nad Neckarem. Podejrzani są oskarżeni o przynależność do organizacji terrorystycznej i planowanie zamachu stanu. Wszystkie trzy procesy będą prawdopodobnie gigantyczną sprawą, w której centralną kwestią będzie także ideologia „Obywateli Rzeszy”.

Według śledczych częścią tej ideologii jest pogląd Reussa, że w Niemczech rządzi swego rodzaju państwo wewnętrzne - „deep state”, które postawiło sobie za cel organizowanie mordów na dzieciach i młodzieży. Żaden wymysł nie był wystarczająco paranoiczny: według grupy powódź w dolinie Ahr w Nadrenii Północnej-Westfalii latem 2021 roku była jedynie próbą ukrycia zabójstw dzieci poprzez zalanie starych bunkrów rządowych. W otoczeniu Reussa miały pojawiać się teorie o 600 zabitych dzieciach.

Zamach stanu i umowa z Rosją

Jako sprzeciw wobec tego grupa miała planować przejęcie władzy przemocą. Spiskowcy chcieli następnie negocjować nowy traktat pokojowy z byłymi aliantami USA, Francją i Wielką Brytanią, ale zwłaszcza z Rosją. W celu przygotowania się do realizacji tych planów grupa prowadziła ćwiczenia strzeleckie i przeszukała pomieszczenia Bundestagu, aby być gotową na przejęcie władzy.

Oskarżono w związku z tym m.in. byłą posłankę do Bundestagu z ramienia prawicowo-populistycznej AfD, byłą sędzię Birgit Malsack-Winkemann. Stanie przed sądem we Frankfurcie wraz z Reussem. W nowym „państwie Obywateli Rzeszy” Malsack-Winkemann miała zostać ministrem sprawiedliwości.

Służby szacują, że całkowita liczba „Obywateli Rzeszy” w Niemczech to 20 tys., z czego około 2300 to osoby przemocowe. Łączą ich odrzucenie demokracji, poglądy monarchistyczne, ksenofobia i antysemityzm. „Obywatele Rzeszy” nie uznają powojennego porządku i Republiki Federalnej za prawowitego następcę Rzeszy Niemieckiej. W niektórych przypadkach grupy te stosują otwarte groźby lub przemoc, grożą także porwaniami, jak np. w przypadku ministra zdrowia Karla Lauterbacha.

„Obywatele Rzeszy”: czy są zagrożeniem?

Dziennikarz i pisarz Tobias Ginsburg przez osiem miesięcy badał to środowisko, a podczas pandemii koronawirusa w latach 2020-2022 ukrywał się także wśród radykalnych działaczy antyszczepionkowych i zwolenników teorii spiskowych. W marcu ubiegłego roku pytany przez DW, czy ruch ten rzeczywiście stwarza zagrożenie, ocenił: - Odpowiedź na to pytanie nie jest tak łatwa, jak się początkowo wydaje. Ponieważ „Obywatele Rzeszy” nie są jednolitym ruchem ani odrębnym rodzajem ekstremizmu. To raczej zwolennicy teorii spiskowej głęboko zakorzenionej w historii Niemiec i narodowym socjalizmie.

Ale grupa ta podziela fantazję wszystkich prawicowych działaczy ekstremistycznych: - To idea jednolitego społeczeństwa, bez innych, obcych - uważa Ginsburg.

Wyroków we wszystkich trzech procesach należy spodziewać się dopiero w przyszłym roku.