Izrael „mistrzem świata” w szczepieniach
10 stycznia 2021
Równe dwa tygodnie po rozpoczęciu masowych szczepień ludności, Izrael znalazł się na szczycie listy krajów o najwyższym wskaźniku szczepień przeciwko COVID-19. Według ministra zdrowia Juliusza Edelsteina i aktualnych danych, około 1,7 mln Izraelczyków otrzymało do tej pory pierwszą dawkę szczepionki BioNTech-Pfizer (stan na 09.01.2020).
Premier Izraela Benjamin Netanyahu chce przekuć skuteczną kampanię szczepień w sukces polityczny. W porównaniu z innymi krajami Izrael stał się „mistrzem świata” w szczepieniach, pisał Netanyahu na Twitterze.
Netanyahu, który wraz z partią Likud dąży do reelekcji w marcowych przedterminowych wyborach parlamentarnych, obiecał swoim rodakom, że Izrael może być pierwszym krajem, który wyjdzie z pandemii - jeśli obywatele dadzą się zaszczepić.
Rząd izraelski odpowiednio wcześniej zabezpieczył kilka milionów dawek szczepionki BioNTech-Pfizer, ale jest ona dostarczana tylko stopniowo. We wtorek izraelskie ministerstwo zdrowia zatwierdziło szczepionkę wyprodukowaną przez amerykańską firmę Moderna. Ale ta dotrze dopiero w nadchodzących dwóch miesiącach.
– W społeczeństwie istnieje chęć wyjścia z tej sytuacji i poczucia kontroli nad życiem. Szczepionka jest dla ludzi jak metafora. Widzą oni, że podejmujemy ogromne kroki, aby wyjść z pandemii – mówi Diane Levin-Zamir, profesor zdrowia publicznego na Uniwersytecie w Hajfie.
Zaostrzenie lockdownu
Ale kraj zmaga się również ze stale rosnącymi wskaźnikami infekcji na Covid-19. Do tej pory w Izraelu zmarło 3 445 osób. Obecny, niedawno wprowadzony trzeci lockdown ma być jeszcze bardziej zaostrzony. – Szczepienie jest kompletne dopiero po tygodniu od drugiej dawki. W międzyczasie zachorowalność wzrasta – ostrzegał minister zdrowia Yuli Edelstein. Dlatego zapowiedział, że musi dojść do „wczesnego, całkowitego zamknięcia kraju”.
Jako przyczynę szybkich, ogólnokrajowych szczepień w Izraelu eksperci ds. zdrowia podają stosunkowo niewielki rozmiar kraju, liczący zaledwie około dziewięciu milionów mieszkańców. Każdy obywatel Izraela musi być członkiem jednej z czterech firm oferujących ubezpieczenia zdrowotne, które prowadzą własne polikliniki. Kampania szczepień prowadzona jest przez te jednostki, jak również przez szpitale i specjalnie utworzone ośrodki szczepień, przez siedem dni w tygodniu.
– System zdrowotny jest bardzo rozbudowany, dlatego każda dzielnica, każde małe miasteczko ma swoją własną klinikę – wyjaśnia Diane Levin-Zamir, która jest również dyrektorem ds. edukacji zdrowotnej w Clalit, jednej z izraelskich firm ubezpieczeniowych. – Jednocześnie istnieje centralny system opieki zdrowotnej i wszystko jest połączone – dodaje.
Osoby powyżej 60 roku życia, personel medyczny i opiekunowie oraz osoby z grup ryzyka są szczepione w pierwszej kolejności. Na portalach społecznościowych pojawiają się jednak również opowieści o młodszych osobach zaszczepionych dawką, która jest nadprogramowa i nie nadawałaby się do użytku.
Ramallah wprowadza godzinę policyjną
Wciąż jednak nie wiadomo, kiedy rozpocznie się kampania szczepień dla około pięciu milionów palestyńskich mieszkańców sąsiedniego okupowanego przez Izrael Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy. Zarówno w kontrolowanej przez Hamas Strefie Gazy, jak i na Zachodnim Brzegu, który jest administrowany przez Autonomię Palestyńską, wskaźniki infekcji wzrosły w ostatnich miesiącach.
Rząd w Ramallah wprowadził zakaz wychodzenia nocą. Według palestyńskiego ministerstwa zdrowia, na COVID-19 zmarło dotąd ponad 1600 osób. Wysokie wskaźniki infekcji oraz doniesienia o masowych szczepieniach w sąsiednim Izraelu wywołały dyskusję wśród Palestyńczyków na temat tego, kiedy i tam rozpoczną się szczepienia.
Rośnie presja na finansowo obciążoną Autonomię Palestyńską, aby zabezpieczyła szczepionki. – Robimy wszystko, co w naszej mocy i kierujemy prośby do różnych firm farmaceutycznych – powiedział dr Yaser Bouzieh, dyrektor Departamentu Zdrowia Publicznego w palestyńskim ministerstwie zdrowia. Nie ma żadnego harmonogramu, ale oczekuje się, że „pierwsze przesyłki mogą dotrzeć pod koniec lutego, na początku marca”.
Szczepionki dla Palestyńczyków
Autonomia Palestyńska stawia przede wszystkim na uczestnictwo w specjalnym programie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Gavi Vaccine Alliance. Tak zwany program Covax ma na celu zapewnienie, nawet krajom słabym finansowo, wystarczającego dostępu do szczepionek. 92 kraje uczestniczą w programie i czekają na zatwierdzenie szczepionek przez WHO w trybie pilnym, zanim rozpocznie się etapami ich dystrybucja.
– Nie wiemy jeszcze dokładnie kiedy szczepionki zostaną udostępnione, ponieważ kilka potencjalnych szczepionek jest nadal badanych, a badania kliniczne na dużą skalę są w toku – mówi Gerald Rockenschaub, szef biura WHO w Jerozolimie. – Szacujemy, że może to być na początku lub do połowy 2021 roku.
Ostatnio kilka izraelskich grup działających na rzecz praw człowieka zaapelowało w otwartym liście do rządu izraelskiego jako wojskowej siły okupacyjnej, o dostarczenie lub sfinansowanie szczepionek dla Palestyńczyków.
Izraelskie władze odparły, że ewentualna nadwyżka szczepionek może zostać przekazana, gdy tylko zaszczepiona zostanie własna ludność. Obserwatorzy zwracają uwagę, że leży to w interesie kraju, ponieważ codziennie setki pracowników palestyńskich przyjeżdżają do Izraela lub pracują w izraelskich osadach.