Najnowsze plany wzmocnienia wschodniej flanki NATO znajdują się na samej górze agendy dwudniowego spotkania szefów MON państw NATO, który rozpoczął się w środę (26.10.2016) po południu w Brukseli. W lipcu Sojusz Północnoatlantycki uchwalił, że wyśle kilka tysięcy żołnierzy NATO do Polski i krajów bałtyckich (na Litwę, Łotwę i do Estonii). Od tamtego czasu przygotowania do rozmieszczenia natowskich wojsk przebiegają na najwyższych obrotach.

Bundeswehra przejmie dowództwo jednego z natowskich batalionów na Litwie. Na Litwie będzie też dowodziła Kanada, Wlk. Brytania w Estonii a Stany Zjednoczone w Polsce.

Plany wzmocnienia wschodniej flanki NATO są reakcją na kryzys ukraiński i obawy państw NATO w tym regionie przed rosyjską agresją. Głównie kraje bałtyckie i Polska poczuły się szczególnie zagrożone, kiedy Rosja zaanektowała Półwysep Krymski. Lęki te wzmocniło przeniesienie do obwodu kalingradzkiego systemów rakietowych Iskander o zasięgu 400 km, które można wyposażyć w głowice jądrowe.

Otwarta rana: wojna w Syrii

Ogromny niepokój państw Sojuszu Północnoatlantyckiego i w takim samym stopniu Unii Europejskiej wzbudzają ciągle wydarzenia w Syrii. Nie tylko, ale także za sprawą Rosji. Jensa Stoltenberga, sekretarza generalnego NATO szczególnie niepokoi obecność rosyjskiej marynarki wojennej na Morzu Śródziemnym. Sojusz obawia się, że jedyny lotniskowiec może być używany do startów samolotów bombardujących Aleppo. – To nasuwa pytania odnośnie rosyjskiej woli współuczestniczenia w negocjacjach w celu znalezienia rozwiązania dla syryjskiego konfliktu. Zwiększenie nalotów na Aleppo pogorszy tam sytuację humanitarną – podkreśla Stoltenberg.

Naciski na Moskwę – ale jak?

Sojusz Północnoatlantycki stoi właściwie przed tymi samymi wyzwaniami co Unia Europejska. NATO i UE muszą znaleźć skuteczny, aby naciskami i dialogiem na przywódców Rosji skłonić ich do wstrzemięźliwości w Syrii. Nie jest w tym kontekście sprawą bez znaczenia, że Sojusz rozpoczął właśnie monitorowanie przestrzeni powietrznej nad Iranem i Syrią samolotami AWACS wyposażonymi w stację radiolokacyjną. Pozwala to Sojuszowi rejestrować bardzo dokładnie wszystkie loty rosyjskich i syryjskich samolotów. Jednak naciski na Moskwę to sprawa niełatwa.

„Kreml zmniejszył wydatki socjalne na obywateli w swoim kraju na rzecz budżetu resortu obrony. Pozwala to Moskwie zamanifestować swoim sąsiadom  jej siły także w Syrii” – mówi Amanda Pail, ekspertka ds. Europy Wschodniej w think tanku „European Policy Center” w Brukseli.

Wzrost wydatków na dozbrojenie

Rosja potroiła od 2000 roku swoje wydatki na potrzeby wojska – obliczyło NATO. Państwa Sojuszu cieszą się, że znów rosną ich wydatki na zbrojenia. I to także w Europie. Lecz pomimo tego czują się prowokowane przez Rosję z dwóch stron – na południu i na wschodzie. Sekretarz generalny NATO wskazując na przeniesienie do obwodu kalingradzkiego systemów rakietowych Iskander powiedział, że jest to kolejny dowód na rosyjskie umacnianie swoich pozycji u granic państw Sojuszu.

Najważniejszym forum, jeśli chodzi o dialog z Rosją, są posiedzenia Rady NATO-Rosja. Kolejną odsłonę spotkania już zaplanowano, jednakże nie ustalono jeszcze terminu, w jakim miałoby się ono odbyć.

dpa / Barbara Cöllen