Prawda i mit o Babilonie
4 lipca 2008
Babilon, starożytne miasto położone w Mezopotamii nad Eufratem i Tygrysem, budzi w ludziach żywe skojarzenia: uważa się je zarówno za kolebkę cywilizacji jak i symbol wszelkiego zła. Trzy tysiące lat przed Chrystusem Babilonia szczyciła się wysokorozwiniętą kulturą - to centralna wymowa części archeologicznej berlińskiej wystawy.
Jej mieszkańcy wytwarzali kunsztowne szpilki i łyżki z brązu, filigranową biżuterię ze złota i naszyjniki z kamieni szlachetnych, które importowali z dalekich krajów. Babilon był starożytnym wielkim miastem z gliny, dlatego po domostwach z tamtych czasów niewiele pozostało. Zachowały się jedynie rzeźby, naczynia, narzędzia oraz gliniane tablice z wyrytymi na nich hieroglifami. Babilończycy znali się na gospodarce pieniężno-kredytowej na bazie srebra. Na długo przed Pitagorasem opanowali wiedzę matematyczną jaką przypisywano greckiemu filozofowi i nauczali swe dzieci w szkołach. Posiedli też sztukę leczenia z pomocą magii. Zadaniem leczącego, który musiał być jednocześnie kapłanem i szamanem, było znalezienie przyczyny zakłócenia relacji pacjent-bóg - twierdzi kurator wystawy, Joachim Marzahn.
Kulturze i nauce w Babilonii poświęcona jest część wystawy zatytułowana "Prawda". Znajduje się ona w południowym skrzydle berlińskiego muzeum.
Mity i symbole
Na pierwszym piętrze północnego skrzydła można zapoznać się z „Mitem“ Babilonu. Chodzi tu o znaczenie Babilonu z punktu widzenia historii kultury. Babilon symbolizuje wielkie zbiorowe lęki ludzkości: strach przed apokalipsą, przed przecenianiem możliwości technologicznych, strach przed karą boską, czy przed utratą orientacji moralnej.
Umieszczona w centrum wystawy wideoinstalacja Douglasa Gordona, laureata nagrody imienia Turnera, ukazuje scenę gry w karty, także rozbierającą się prostytutkę, raz przedstawioną do góry nogami. Ponieważ wyświetla się ten film w zwolnionym tempie, widzowie bez trudu rozpoznają pojedyncze, składające się nań obrazy. Zamysłem autora instalacji było obalenie w plastyczny sposób mitu Babilonu; uświadomienie, że na ten mit również składają się pojedyncze obrazy, które z rzeczywistością nie mają nic wspólnego.
Wystawę "Prawda i mit o Babilonie" w Muzeum Pergamoński w centrum Berlina oglądać można do 5 października.