Przyznajmy – nie nowy to temat. Ale nabiera on stale znaczenia jako podstawowa tendencja w przemyśle, gdzie stawia się na oszczędność energii w procesie produkcyjnym. Od dawna praktykują to firmy budowy maszyn w Niemczech. Energia od dawien dawna stanowi istotny element kosztów przedsiębiorstwa. A kiedy energia elektryczna drożeje, to coraz większe znaczenie przywiązuje się do wzrostu wydajności energii. Podejmują to Targi Hanowerskie, plasując energię w centrum ekspozycji.

Oszczędzać energię, chronić klimat

Rachunek wygląda prosto: ten, kto chce obniżyć koszty, ten winien oszczędzać energię. A dodatkowo zadba o ochronę klimatu. Co temu służy, można zobaczyć na licznych stoiskach w Hanowerze. W końcu przemysł w Niemczech zużywa niemal połowę energii elektrycznej rodzimej produkcji, emitując rok w rok do atmosfery (wliczając w to produkcję energii elektrycznej) 350 milionów ton dwutlenku węgla. Już tylko wymiana przestarzałych systemów napędowych mogłaby obniżyć zużycie energii elektrycznej o 11 procent.

Bayer Technology Services, zajmująca się technologią filia koncernu farmaceutyczno – chemicznego Bayer, na bieżąco bada swe gigantyczne urządzenia produkcyjne pod kątem możliwości oszczędzania energii. Metodę "Bayer Climate Check" koncern oferuje teraz w formie usługi innym przedsiębiorstwom. "Wzrost wydajności energetycznej, uzyskany przez nas, ma źródło w pompach, silnikach elektrycznych, nawiewie, ogrzewaniu i chłodzeniu”, mówi szef zbytu, Klaus Sommer. Stojąc przed modelem urządzenia do produkcji bioetanolu wyjaśnia proces na przykładzie ogrzewania i chłodzenia. Na tablicy informacja o zaoszczędzeniu ponad 8 milionów euro dzięki ulepszeniu sterowania procesami: „Tu można zaoszczędzić bardzo dużo energii – w tym przypadku 45 procent.“

Energochłonne pompy, wentylatory i systemy napędowe

Jak na to wygląda, możliwości oszczędzania energii nie znają granic. Unikając trybu uśpienia i rozgrzewania, stosując lżejsze elementy i optymalizując sterowanie już dziś można obniżyć zużycie energii obrabiarki o jedną trzecią. Pompy są również pożeraczami prądu. Także i w nich tkwi poważny potencjał oszczędzania aż do 50 tysięcy euro na system.

Do pożeraczy energii należą także wentylatory, których miliony szumią w fabrykach na całym świecie. Firma ebm-papst z Badenii Wirtembergii, lider w swej branży, znalazła rozwiązanie. Przewietrzniki najnowszej generacji pozwalają zaoszczędzić 70 procent energii. Gdyby w całej Europie wymieniono wszystkie wentylatory na nowe, elektroniczne, to – jak wynika z obliczeń techników firmy ebm-papst – można by wyłączyć z sieci cztery elektrownie. Rzecznik firmy, Hauke Hannig, sięga pamięcią ośmiu lat wstecz, do roku 2001, kiedy już opracowano tę technologię, ”której nikt nie chciał”. Lecz kiedy wzrosła cena energii elektrycznej, to niesłychanie wzrósł popyt. Hanning zdradza tajemnicę sukcesu: należy myśleć kompleksowo. To mając też na uwadze nową fabrykę zbudowano pod kątem wydajności energetycznej. Dzięki energii słonecznej i systemom odzysku energetycznego zakład dostarcza do sieci więcej energii, niż zużywa.

Obok wentylatorów i pomp także systemy napędowe są energochłonne. Aż 90 procent wszystkich systemów napędowych na świecie nie ma regulacji! W tym tkwi wielki potencjał rynkowy, jaki pragnie zdobyć także koncern ABB. Andreas Keiger, szef zbytu działu silników i systemów napędowych wyobraża sobie, jak. Uważa on, że należy dziś przede wszystkim rozmawiać z ludźmi, odpowiedzialnymi za budżet na wydatki energetyczne. "Trzeba się dostać do mistrza." To jego trzeba przekonać na miejscu, że nowy, bardziej oszczędny system napędowy amortyzuje się już po krótkim czasie: "Mamy w tym celu specjalne programy, wykazujące w euro i centach co można zaoszczędzić i po jakim czasie inwestycja staje się opłacalna.”

Wystarczy analiza

A czasem sprawa jest jeszcze bardziej prosta: można oszczędzać energię, bez wymiany jakiejkolwiek części. Przedsiębiorcy winni lepiej wymieniać się informacjami. Taką sieć na rzecz wydajności organizuje aktualnie Fraunhofer-Institut für System- und Innovationsforschung (ISI). Przy pomocy ministerstwa środowiska w Berlinie stara się on pozyskać do udziału w projekcie małe i średnie firmy. "Ich problem polega najczęściej na braku czasu, by zająć się problematyką oszczędności energii, racjonalnym jej wykorzystaniem i możliwościami oszczędzania ", mówi Ursula Mielicke z ISI. Instytut liczy na 10 procent oszczędności energii w okresie najbliższych 4 lat.