Oszczerstwa, zatraszanie, przemoc, cenzura, prześladowania i presja prawna – wielu europejskich dziennikarzy miało już możliwość zapoznania się z tą czy inną metodą, która skutecznie utrudnia im pracę. Czego doświadczyli w ostatnich trzech latach udokumentowała Rada Europy w badaniach, zatytułowanych: „Dziennikarze pod presją – niepożądane wtrącanie się, strach i autocenzura w Europie”. Wzięło w nich udział 940 dziennikarzy z 47 państw członkowskich Rady Europy oraz z Białorusi. Dla celów tej niereprezentatywnej ankiety wypełnili oni formularze. Większość respondentów należy do 5 największych organizacji dziennikarskich.

 69 procent dziennikarzy informowało o doznanej przemocy psychicznej, oszczerstwach i upokorzeniach. 53 procent doświadczyło różnych form prześladowania w sieci, a 35 procent było zastraszanych przez policję. Ofiarą molestowania seksualnego padło 13 procent ankietowanych, a procent dziennikarzy zostało aresztowanych przez policję i miało za sobą wszczęte postępowanie karne lub grożbę jego wszczęcia.

Jak wynika z analiz Rady Europy trzy czwarte dziennikarzy stwierdziło, że byli śledzeni. Największą grupę wśród nich stanowili dziennikarze tureccy (87 procent). Władza prześladując dziennikarzy najczęściej twierdziła, że podważają oni jej reputację. W Turcji szczególnie często wykorzystywano przepisy antyterrorystyczne oraz przepisy dotyczące bezpieczeństwa lub ochrony państwa.

Następstwa dla zdrowia

Według zapewnień dziennikarzy: presja, pogróżki i prześladowania miały dla wielu z nich negatywne następstwa zdrowotne objawiające się stresem i depresjami z manią prześladowczą włącznie.

Prawie jedna trzecia przedstawicieli mediów przyznała, że prowadzi autocenzurę i rezygnuje z określonych informacji i tematów. Dla odmiany 36 procent ankietowanych wyjaśniło, iż wywierana na nich presja powoduje, że tym bardziej rezygnują z jakichkolwiek ograniczeń dotyczących zbierania informacji oraz ich rozpowszechniania.

Jak wynika z ankiety Rady Europy: zastraszanie, pogróżki i przemoc wobec dziennikarzy, przy równoczesnej bezkarności sprawców, są obecnie „najważniejszymi wyzwaniami” dla utrzymania zasady wolności prasy.

afp, kna / Alexandra Jarecka