– Ogromnie się cieszymy, że Polska jest tak atrakcyjna - mówi niemiecki politolog, prof. Klaus Ziemer. Wieloletni dyrektor niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie, a obecnie wykładowca na Uniwersytecie im. Kardynała Wyszyńskiego, mówi o „bardzo ciekawym zjawisku rosnącego z roku na rok zainteresowania Polską”. Przede wszystkim młode pokolenie w Niemczech interesuje się polskim sąsiadem, w tym mnóstwo młodych Niemców „bez Polski w biografii”, zaznacza prof. Klaus Ziemer. – To jest ta elita, która ma zupełnie inne spojrzenie na Polskę – mówi nie bez dumy niemiecki politolog. Na ostatnim, 3. Zjeździe Polonoznawców w Gießen (22-23.03.14), uczestniczyło na przykład aż 270 osób zajmujących się badaniami nad Polską.

Zmiany postrzegania Polski

Skąd ten boom zainteresowania w Niemczech polskim sąsiadem? Prof. Dieter Bingen mówi, że niebywałe zmiany, jakie zaszły w Polsce na przestrzeni ostatnich 10-15 lat, także w polsko-niemieckich relacjach, przełożyły się na zmiany postrzegania Polski w Niemczech. Dotyczy to nie tylko niemieckich mediów, ale też świata nauki. – Jakościowo i ilościowo badania polonoznawcze w Niemczech osiągnęły już poziom badań niemcoznawczych w Polsce – mówi dyrektor Deutsches Polen Institut w Darmsztadzie.

Wzrost zainteresowania młodych Niemców tematami związanymi z Polską „ma prawie charakter eksplozji” – zauważa prof. Bingen. Zainteresowanie to obejmuje coraz nowe dyscypliny – wskazuje niemiecki historyk dr Peter Oliwer Loew. Wicedyrektor Deutsches Polen-Institut, mówi, że kiedyś to głównie lingwiści i historycy zajmowali się Polską, a teraz, roi się od przedstawicieli różnych dyscyplin od architektury po etnologię, ekologię, ekonomię, socjologię i politologię.

Wzrosła też liczba ekspertyz dotyczących Polski, sporządzanych nie tylko w ośrodkach badań polonoznawczych, lecz na "zwykłych" wydziałach wyższych uczelni. To oznacza osiągnięcie poziomu normalności, podkreśla Bingen. – Podejmowanie badań polonoznawczych nie jest już uwarunkowane historycznie, czy względami politycznymi. W Niemczech badanie tematów związanych z Polską stało się tak oczywiste, jak sięganie po tematy związane z Francją, USA, Rosją, środowiskami kulturowymi czy doktrynami politycznymi. Polska stała się interesującym, wręcz fascynującym obiektem badań naukowych – mówi prof. Bingen.

Wysoka ranga studiów polonoznawczych w Niemczech

Niedawno rozpoczął działalność kolejny ośrodek interdyscyplinarnych studiów polonoznawczych: Centrum Studiów Polonoznawczych im. Aleksandra Brücknera Uniwersytetu w Halle, w kooperacji z Uniwersytetem im. Fryderyka Schillera w Jenie. Największe instytucje w Niemczech zajmujące się badaniami nad Polską to Collegium Polonicum w Moguncji (Mainz), Centrum Interdyscyplinarnych Studiów o Polsce Uniwersytetu Europejskiego Viadrina, Centrum GiZ na Uniwersytecie w Gießen, Instytut Herdera w Marburgu, oraz instytuty w Tybindze (Tübingen), Norymberdze (Nürnberg), Erlangen, ogółem 16 w całych Niemczech. Badania polonoznawcze w Niemczech wspierają finansowo takie instytucje jak Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fundacja Boscha czy Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz Nauki.

Instytucjonalizacja interdyscyplinarnych badań polonoznawczych dowodzi ich wysokiej rangi w sferze edukacji i badań w Niemczech, wyjaśnia prof. Dieter Bingen. Instytucjonalizacja ta jest ważna, zaznacza, gdyż oznacza "nobilitację tego, co faktycznie ma miejsce, ale potrzebne jest wsparcie finansowe".

Barbara Cöllen

red. odp. Bartosz Dudek