Sąd: AfD „zdecydowanie skrajnie prawicowa”
21 stycznia 2025
Krajowy Urząd Ochrony Konstytucji w Saksonii może nadal klasyfikować saksońskie struktury AfD jako „zdecydowanie skrajnie prawicowe” – zdecydował wyższy sąd administracyjny w Budziszynie. Sąd odrzucił tym samym odwołanie partii od decyzji sądu administracyjnego w Dreźnie, który już lipcu 2024 roku odrzucił pilną skargę AfD na uznanie jej za potwierdzony przypadek skrajnej prawicy. A za taki uznał ją w grudniu 2023 roku saksoński Krajowy Urząd Ochrony Konstytucji, czyli oddział niemieckiego kontrwywiadu.
Bez odwołania
Składając wniosek w trybie pilnym, AfD chciała zagwarantować, że kontrwywiad nie będzie już mógł klasyfikować partii jako prawicowej ekstremy, obserwować ją i sprawdzać. Jednak sąd administracyjny w Dreźnie odrzucił wniosek, stwierdzając, iż istnieją wystarczające faktyczne przesłanki, że partia dąży do działań, które są skierowane przeciwko godności ludzkiej niektórych grup ludzi i przeciwko zasadom demokracji.
Po apelacji sprawą zajął się wyższy sąd administracyjny, który nie zakwestionował decyzji sądu niższej instancji. Decyzja jest prawomocna.
Delegalizacja AfD: jest wniosek
To nie jedyna zła wiadomość dla AfD. W przyszłym tygodniu Bundestag po raz pierwszy zajmie się wnioskiem o delegalizację tej partii. W poniedziałek (20.01.2025) ponadpartyjna grupa 124 posłów złożyła wniosek o debatę na posiedzeniu plenarnym Bundestagu w sprawie wszczęcia przez Federalny Trybunał Konstytucyjny postępowania mającego na celu stwierdzenia niekonstytucyjności AfD. W świetle „dalszej radykalizacji” AfD wniosek o delegalizację partii „nie ma już alternatywy” – wyjaśnił poseł chadeckiej CDU Marco Wanderwitz, który jest jednym z inicjatorów wniosku.
Jeśli wniosek uzyska większość w Bundestagu, Federalny Trybunał Konstytucyjny w Karlsruhe będzie musiał się nim zająć i w razie potrzeby wszcząć procedurę delegalizacji. Zgodnie z niemiecką konstytucją sąd w Karlsruhe może zdelegalizować partię jako niekonstytucyjną, jeśli ma ona na celu naruszenie lub wyeliminowanie wolnościowego i demokratycznego porządku.
Oprócz Bundestagu o takie postępowanie delegalizacyjne może ubiegać się także druga izba parlamentu – Bundesrat – i rząd Niemiec. – To nie Bundestag decyduje o tym, czy AfD jest niezgodna z konstytucją, ale Federalny Trybunał Konstytucyjny – podkreśliła w poniedziałek posłanka SPD Carmen Wegge. – Dlatego tak ważne jest, abyśmy już teraz rozpoczęli procedurę parlamentarną. Bundestag musi utorować drogę do Karlsruhe – powiedziała Wegge, apelując do posłów o poparcie wniosku.
Wysokie przeszkody
Niemiecki kontrwywiad uznaje federalny zarząd AfD częściowo za prawicową ekstremę. W obecnych sondażach partia ma wysokie notowania i jako siła polityczna i z poparciem 20-22 proc. plasuje się na drugiej pozycji po CDU/CSU (ok. 30 proc.).
Przeszkody prawne dla zakazu działalności partii są jednak wysokie. W wyroku z 1956 roku niemiecki TK zażądał „aktywnie wojowniczo-agresywnej postawy” jako warunku wstępnego zakazu działalności partii w celu wyeliminowania liberalno-demokratycznego porządku podstawowego. Według Trybunału muszą również istnieć konkretne dowody na to, że osiągnięcie antykonstytucyjnych celów jest możliwe.
W 2017 roku nie powiodła się próba delegalizacji neonazistowskiej NPD. Sędziowie Trybunału stwierdzili wprawdzie, że NPD ma wrogie nastawienie do konstytucji, a jej ideologia wskazuje na pokrewieństwo z ideologią narodowo-socjalistyczną. Jednak ta skrajnie prawicowa partia nie posiada potencjału, wystarczającego do obalenia demokracji w Niemczech.
(AFP, DPA/dom)