Szansa na macierzyństwo dzięki przeszczepowi macicy
9 lipca 2022
Kobiety, które urodziły się bez macicy, wcale nie muszą rezygnować z posiadania własnych dzieci. Nie jest wcale rzadkością, że niektóre z kobiet rodzą się bez macicy lub zostaje im ona usunięta w młodym wieku. Mimo to, przeszczepy tego organu są nadal bardzo rzadkie.
Do tej pory na świecie zabieg ten wykonano około 100 razy. Dlatego liczba badanych przypadków jest bardzo ograniczona. Dotychczasowe wyniki dają jednak nadzieję wielu kobietom: w latach 2016-2021, w USA u 33 kobiet dokonano przeszczepu macicy. Od tego czasu 19 z nich, czyli 58 procent, urodziło łącznie 21 dzieci.
Sztuczne zapłodnienie po udanej transplantacji
Po przeszczepie kobiety muszą odczekać około roku, aż macica będzie w pełni sprawna i zacznie regularnie miesiączkować. Wtedy można zasadniczo myśleć o zajściu w ciążę przy pomocy sztucznego zapłodnienia. Zapłodnienie drogą naturalną nie jest możliwe, ponieważ kobiety te nie mają jajowodów.
U 74 procent badanych kobiet z przeszczepioną macicą organ ten nadal funkcjonował rok po przeprowadzonej transplantacji. W tej grupie 83 procent urodziło dzieci, z których wszystkie przeżyły – donoszą naukowcy na łamach czasopisma JAMA Surgery. Wszystkie dzieci zostały urodzone przez cesarskie cięcie. Każda z kobiet musiała po transplantacji przyjmować leki obniżające odporność, aby zapobiec odrzuceniu przeszczepu przez organizm.
Dlatego po porodzie kobietom ponownie usuwano przeszczepioną macicę, aby uniknąć konieczności przyjmowania przez całe życie leków immunosupresyjnych, które niekiedy wykazują silne skutki uboczne.
Oddanie macicy do transplantacji
Większość badanych kobiet, u których dokonano przeszczepu, nie posiadała macicy od urodzenia. Cierpiały na zespół Mayera-Rokitansky'ego-Kuestera-Hausera.
– W samych Stanach Zjednoczonych z przeszczepu macicy mogłoby skorzystać ponad milion kobiet – ocenia prowadząca badanie dr Liza Johannesson z Baylor University Medical Center w Dallas.
W Niemczech problem ten dotyczy około 15 tysięcy kobiet. Zanim możliwe stały się przeszczepy macicy, jedynym sposobem na spełnienie marzenia o posiadaniu dziecka była adopcja, stworzenie rodziny zastępczej lub zlecenie innej kobiecie urodzenia dziecka, choć to ostatnie jest w Niemczech nielegalne.
Organy powinny pochodzić od żyjących kobiet
Przeszczepy macicy nie są jednak pozbawione kontrowersji, nie tylko dlatego, że są bardzo skomplikowane i kosztowne, ale także z powodu wątpliwości etycznych. Zabieg nie jest też pozbawiony ryzyka dla dawczyni, ponieważ najbardziej obiecujący przeszczep to ten, gdy macica pochodzi od osoby żywej.
Tak było w przypadku dwóch trzecich transplantacji w USA. Blisko co czwarta dawczyni organu doświadczyła komplikacji po zabiegu. „Celem powinno być zmniejszenie ryzyka dla żywych dawczyń, jeśli liczba zmarłych dawczyń jest niewystarczająca” – podkreślają Rachel Forbes i Seth Karp z Vanderbilt University w Nashville w towarzyszącym badaniu artykule.
Spór o pokrycie kosztów
Nowe badanie prawdopodobnie ponownie wywoła debatę na temat tego, czy przeszczep macicy może być postrzegany jako standardowe leczenie dla kobiet bez macicy. „Transplantacja macicy powinna być uznana za rzeczywistość kliniczną w USA” – czytamy w badaniu.
Ale kto poniesie koszty transplantacji? Poszkodowana kobieta, która chce mieć dzieci, czy kasy chorych? Ta skomplikowana operacja kosztuje około 50.000 euro, a przeszczep macicy – w przeciwieństwie na przykład do przeszczepu serca – nie jest interwencją o niezbędnym do życia znaczeniu, którą musi pokrywać społeczeństwo w geście solidarności.
– Przeszczep macicy to de facto leczenie niepłodności, a niektóre firmy ubezpieczeniowe mogą odmówić pokrycia kosztów – mówi współautor badania Giuliano Testa z Baylor University Medical Center w Dallas. Jednocześnie spełnienie długo skrywanego marzenia o posiadaniu dzieci ma dla tych kobiet ogromne znaczenie psychologiczne.
Zanim spór o pieniądze zostanie rozstrzygnięty, minie zapewne sporo czasu. Możliwe, że w przyszłości więcej kobiet zdecyduje się na przeszczep macicy, również dzięki zachęcającym wynikom amerykańskiego badania.