Nowy szwedzki rząd mniejszościowy przejmuje stery w Unii Europejskiej, której przez ostatnie pół roku przewodniczyły Czechy. Rząd w Sztokholmie, złożony z Umiarkowanej Partii Koalicyjnej, Chrześcijańskich Demokratów i Liberałów, jest jednak uzależniony od współpracy ze skrajnie prawicowymi Szwedzkimi Demokratami.

Rosyjska wojna z Ukrainą, jej konsekwencje dla bezpieczeństwa i dostaw energii w całej Europie, wzmocnienie zdolności militarnych i większa niezależność od pozaeuropejskich łańcuchów dostaw pozostają nadrzędnymi tematami szwedzkiej prezydencji. Rząd Ulfa Kristerssona będzie przewodniczył około 1500 spotkaniom różnych organów UE i podczas niezliczonych godzin negocjacji będzie musiał szukać kompromisów między państwami członkowskimi UE, Komisją Europejską i Parlamentem Europejskim.

Premier Szwecji Ulf Kristersson powiedział w grudniowym oświadczeniu rządowym, że wojna zdefiniuje szwedzką prezydencję. – Z jednej strony wiemy dokładnie, co musimy robić: utrzymać europejską jedność we wspieraniu Ukrainy, wypracować środki na odbudowę, egzekwować prawo międzynarodowe i przygotować drogę Ukrainy jako kraju kandydującego do UE. Z drugiej strony nie mamy pojęcia, co nas czeka. Co się stanie rok po inwazji? Na wiosnę? Latem? Szwecja będzie przygotowana do szybkiego i zdecydowanego działania – zapowiedział konserwatysta Kristersson.

Za przyzwoleniem Szwedzkich Demokratów

Inne kwestie, takie jak ochrona klimatu, polityka migracyjna czy rozszerzenie UE o kraje Bałkanów Zachodnich schodzą wyraźnie na dalszy plan. Z tymi problemami nowy szef mniejszościowego rządu, który objął urząd dopiero w październiku 2022 roku, nie byłby w stanie zdobyć przyzwolenia nielubianych skrajnie prawicowych Szwedzkich Demokratów. Lider tej partii, Jimmie Akesson, który w wyborach parlamentarnych zdobył 20 procent głosów, ale nie znalazł się w koalicji rządzącej, zaprzecza zmianom klimatycznym, prowadzi ostrą politykę antyimigracyjną i krytykuje Unię Europejską jako źródło wszelkiego zła. To czyni Szwedzkich Demokratów naturalnymi sojusznikami innych prawicowo-narodowych rządów w UE, zwłaszcza na Węgrzech i we Włoszech.

Premier Szwecji zapowiedział, że jego kraj będzie nadal stać na straży praworządności we wszystkich państwach członkowskich UE. Odpowiednie postępowania wobec Węgier i Polski mają być kontynuowane w sposób „umiarkowany”. Szwedzcy Demokraci kategorycznie odrzucają jednak kary wobec Węgier, takie jak wstrzymanie finansowania z UE.

Europoseł Zielonych Jacop Dalunde, którego partia jest w Szwecji w opozycji, ma wątpliwości co do przebiegu szwedzkiej prezydencji. „Fakt, że Kristersson nadal twierdzi, iż on i jego rząd będą w stanie chronić rządy prawa, jednocześnie polegając na Szwedzkich Demokratach, jest zarówno naiwny, jak i niebezpieczny” – powiedział Dalunde portalowi informacyjnemu „Euractiv”.

Więcej niezależności dla Europy

Szwedzki rząd chce przynajmniej w kwestiach gospodarczych osiągnąć postęp. Premier Kristersson zapowiedział, że europejski przemysł samochodowy będzie wspierany w przechodzeniu na napędy elektryczne. Jednocześnie ma być zmniejszona zależność od dostawców i produktów podstawowych z Azji.

Premier Szwecji nie chce się zgodzić na niesprawiedliwe dotacje USA dla własnego przemysłu. – Dlatego podczas swojej prezydencji Szwecja będzie forsować prace nad europejskim środowiskiem produkcyjnym dla półprzewodników. To brzmi technicznie i tak jest. Ale jest to absolutnie konieczne, jeśli chcemy całkowicie zelektryfikować naszą flotę pojazdów – powiedział Ulf Kristersson w Riksdagu, szwedzkim parlamencie w Sztokholmie.

Problem z zorganizowaną przestępczością

Szwecja nie przystępuje do prezydencji w szczególnie optymistycznym nastroju. W rzeczywistości ma wystarczająco dużo własnych problemów do rozwiązania. W orędziu bożonarodzeniowym Ulf Kristersson malował ponury obraz swojej ojczyzny, która cierpi przede wszystkim z powodu rosnącej przestępczości obcych klanów. – Za granicą Szwecja jest ogólnie postrzegana jako kraj spokojny i harmonijny – mówił. – Ale ten obraz nie jest już prawdziwy – dodał. Do połowy grudnia szwedzka policja naliczyła 378 strzelanin, w których zginęło 60 osób. W krajach sąsiednich liczby te były znacznie mniejsze. W Danii zginęły cztery osoby, w Finlandii – dwie.

W Södertälje koło Sztokholmu zastrzelono w ubiegłym roku tyle samo osób, co w całym Londynie – poinformował premier. Strzelają do siebie najczęściej młodzi ludzie o pochodzeniu imigranckim, zorganizowani w klanach. To właśnie z powodu problemów z bezpieczeństwem i wielu morderstw skrajnie prawicowi Szwedzcy Demokraci mieli tak duże poparcie w ostatnich wyborach parlamentarnych.

Równolegle do prezydencji w UE Szwecja będzie w nadchodzącym roku pracować również nad własnym bezpieczeństwem zewnętrznym. Turcja nadal blokuje przyjęcie Szwecji i Finlandii do NATO. Jako powód podaje rzekomą ochronę przez oba kraje kurdyjskich terrorystów. Szwecja poszła już na ustępstwa i chce szybciej dokonywać ekstradycji oskarżonych osób do Turcji. To jednak nie wystarczy – zapowiedział w grudniu prezydent Turcji, Recep Tayyip Erdogan.

Mimo to sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg oczekuje, że Szwecja w tym roku przystąpi do NATO. Na razie jednak – jak zaznaczył w wywiadzie na przełomie roku – trudno powiedzieć kiedy dokładnie.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>