Wilma Persson i jej chłopak Simon nurkują pod taflą zamarzniętego jeziora. Poszukują wraku samolotu, który ma leżeć na dnie od czasów II wojny światowej. Nagle ktoś zabarykadowuje otwór w lodzie. Oboje giną. Od tego czasu Wilma błąka się bez celu jako zjawa.

Demony, które ukazują się żywym, kobiety, których nie mylą przeczucia, ludzie, którzy potrafią zatamować krwotok - za kręgiem polarnym zjawiska transcendentalne są elementem codzienności życia a tym samym kanwą do powieści kryminalnych Asy Larsson.

Od podatków do kryminałów

Asa Larsson urodziła się w 1966 roku. Dzieciństwo i młodość spędziła w północnoszwedzkiej miejscowości Kiruna. Studiowała prawo i pracowała w Sztokholmie jako specjalistka do spraw podatkowych - podobnie jak Rebecka Martinsson, główna bohaterka jej powieści.

"Człowiek pochodzi z małego miasteczka górniczego na północy, po czym ląduje w kręgach prawniczych i nie bardzo wie jak się zachować" - mówi o swoim życiu.

Z wyglądu Larsson raczej przypomina drugą bohaterkę, policjantkę Annę-Marię Mella; niskiego wzrostu z warkoczem blond.

Rozrachunek z własną biografią

Narodziny pierwszego dziecka sprawiły, że Asa Larsson porzuciła swój dotychczasowy zawód. Po ukończeniu kursu "kreatywnego pisania" postanowiła zostać pisarką. Jej pierwszą książkę "Burza z krańców ziemi" uznano za najlepszy debiut kryminalny.

Akcja tej powieści jak i drugiej ("Krew, którą nasiąkła") rozgrywa się w środowisku szwedzkiego Wolnego Kościoła Ewangelikalnego. Jest to swego rodzaju późny rozrachunek z przeszłością, ze środowiskiem z którego wywodziła się Asa. "Szczególnie surowo podchodzono do tego co wolno a czego nie. Na przykład zwracano baczną uwagę na długość dziewczęcych spódniczek".

Po jakimś czasie Asa zawarła pokój ze swym Kościołem. "Wreszcie wyzbyłam się gniewu na to wszystko".

Szwedzi mistrzami świata w pisaniu kryminałów

Szwecja uważana jest obecnie za kraj mistrzów kryminałów. Niektórzy mówią już nawet o łączącym skandynawskich pisarzy wspólnym genie, ponieważ ani nie brak tam autorów powieści kryminalnych, ani też morderczej fantazji. Zwłaszcza Szwedzi od lat prowadzą na listach bestsellerów. Dowodzą tego między innymi książki Asy Larsson, które sprzedają się jak ciepłe bułeczki w ponad 15 krajach. W Polsce ukazały się jak dotąd jej trzy powieści: "Burza z krańców ziemi", "Krew, którą nasiąkła" i "I tylko czarna ścieżka". Pierwsza z nich doczekała się nawet ekranizacji. Rolę komisarz Anny-Marii Mella gra w niej polsko-szwedzka aktora Izabella Scorupco.

W swych powieściach Larsson porywa czytelnika w surowy, archaiczny, ponury, patriarchalny świat, który w ogóle nie pasuje do wizerunku nowoczesnej Szwecji. Czytelnika fascynują też jej opisy przyrody. Nawet jeśli w kryminałach Asy Larsson przeważnie panuje zima, pragnienie przejścia się po opisywanych przez nią lasach, rośnie z każdą następną jej powieścią.

Grit Krause / Iwona D. Metzner

red. odp. Bartosz Dudek