Funkcję koordynatora ma w tym przejąć otwarte właśnie na zamku Genshagen "Centrum Edukacji Kulturalnej w Europie". Prywatna inicjatywa przekształcona później w fundację "Genshagen" od 15 lat zajmowały się europejskim dialogiem, ze szczególnym uwzględnieniem społeczeństwa obywatelskiego w niemiecko-francuskiej współpracy. Większość inicjatyw miała do tej pory charakter polityczny i społeczny. W ostatnich latach mnożyły się również projekty kulturalne. Po śmierci głównej fundatorki inicjatywy w Genshagen Brigitte Sauzay, w 2003 roku, inicjatywę Genshagen coraz znaczniej wspierał niemiecki rząd, po czym w 2005 roku została ona przekształcona w fundację. Teraz, po trwającej półtora roku reformie fundacja stała się "Centrum Edukacji Kulturalnej w Europie".

Nowy rozdział współpracy kulturalnej

Minister stanu odpowiedzialny za kulturę i media, Bernd Neumann (CDU) powiedział podczas otwarcia centrum, że z przekształceniem fundacji w centrum "rozpoczyna się nowy rozdział w stosunkach kulturalnych między Polską, Francją i Niemcami". Zdaniem ministra Genshagen, które od 15 lat jest miejscem spotkań europejskiego dialogu, będzie teraz również "platformą dla sztuki i kultury w ramach Trójkąta Weimarskiego".

Zdaniem Neumanna do tej pory nie ma w Europie takiego centrum, które zajmowałoby się edukacją kulturalną. Genshagen ma być zarówno platformą spotkań ekspertów, jak i miejscem realizacji projektów z dziedziny międzynarodowej edukacji kulturalnej. Szczególny nacisk ma teraz zostać położony na transgraniczne kształcenie kulturalne młodzieży i dzieci we Francji, Polsce i Niemczech. Zadaniem fundacji ma być również szerzenie kultury w tych grupach społecznych, gdzie jest to często trudne, np. w środowiskach migracyjnych.

Edukacja najmłodszych

Polski minister kultury Bogdan Zdrojewski podkreślił w tym kontekście znaczenie edukacji kulturalnej dzieci oraz zróżnicowanie w podejściu do tego przez różne kraje w Europie. Jego zdaniem w ciągu ostatnich kilkunastu lat "w edukacji artystycznej i kulturalnej stracono trochę czasu, a pojedyncze, bardzo dobre przykłady nie mogą przysłonić faktu, że w wielu krajach w ostatnich latach zdarzyło się zbyt mało dobrego." Zdrojewski skrytykował coraz niższe poczucie odpowiedzialności administracji publicznej oraz oszczędności budżetowe w edukacji kulturalnej, jakie miały miejsce w czasie procesu transformacyjnego w ciągu ostatnich 20 lat.

Zdaniem polskiego ministra kultury z porównania sytuacji w różnych krajach Europy wynika, iż dzieci i młodzież w Niemczech mają czterokrotnie lepszy dostęp do instrumentów muzycznych niż w Polsce. - "Porównanie w grupie 17-latków niektórych krajów wykazuje jeszcze większe różnice: Są kraje, które odchodzą od edukacji muzycznej oraz takie, które zdecydowanie nadrabiają zaległości wprowadzając określone programy edukacyjne", powiedział Zdrojewski.

Ministrowie podkreślili również znaczenie kształcenia kulturalnego w budowaniu tożsamożci europejskiej. Poza tym wypowiedzieli się za zwiększeniem możliwości edukacji kulturalnej, jednak równocześnie przeciwko zbyt wielu regulacjom. - "Sama Europa ze swoimi strukturami od czasu do czasu chce być za mądra" - skrytykował Bogdan Zdrojewski i nawiązał do tzw. "systemu bolońskiego", który jego zdaniem "wprowadza wspólne mianowniki i liczne ograniczenia wiążąc tym ręce fantastycznych pedagogów i działaczy i sprowadzając zbyt wiele do wspólnego mianownika, co działa ograniczająco". - "Niech będzie w tej sferze więcej wolności i więcej swobody na własną twórczość i pomysły" - zaapelował Zdrojewski.

Więcej wymiany doświadczeń

Bernd Neumann podkreślił znaczenie wymiany opinii w Europie na temat doświadczeń na polu edukacji kulturalnej. - "Jeżeli słyszę, że w Polsce młodzież szkolna regularnie odwiedza muzea, a we Francji od kwietnia każdy młody człowiek do 26. roku życia ma wolny wstęp do muzeów, to możemy się z tego czegoś nauczyć", powiedział Neumann.

Po spotkaniu ministrów Polski, Niemiec i Francji na zamku Genshagen koło Berlina odbyła się konferencja z udziałem ponad 200 ekspertów z dziedziny kultury i sztuki. Jej głównym tematem była właśnie edukacja kulturalna i budowa świadomości kulturalnej w społeczeństwie, zwłaszcza wśród młodzieży oraz grup migrantów.

W ramach konferencji przyznano również trzy nagrody dla inicjatyw społecznych, które zaangażowały się w dziedzinie edukacji kulturalnej. Nagrody w wysokości 20 tysięcy euro Fundacja Genshagen ma przyznawać co roku.

Fundusze na działalność centrum w Genshagen pochodzą obecnie głównie z dwóch żródeł. Państwo niemieckie zadeklarowało, że będzie wspierało działalność sumą prawie 900 tysięcy euro, a land Brandenburgia da na ten cel rocznie 250 tysięcy euro. Minister Zdrojewski nie określił wkładu Polski, jednak powiedział, że będzie to wsparcie związane z konkretnymi projektami.

Róża Romaniec

Red.: Małgorzata Matzke