Niemiecki Trybunał Konstytucyjny zobowiązał Bundestag do uchwalenia przepisów dotyczących ochrony osób niepełnosprawnych w przypadku triażu w warunkach pandemii. Ustawodawca naruszył niemiecką konstytucję, nie robiąc tego do tej pory – orzekł TK w Karlsruhe.

Podstawą orzeczenia jest art. 3 niemieckiej konstytucji, zgodnie z którym ustawodawca jest uprawniony do ochrony osób niepełnosprawnych. W przypadku triażu – procedury stosowanej w medycynie ratunkowej – trzeba zdecydować, którzy pacjenci wymagający intensywnej terapii będą leczeni w pierwszej kolejności, jeśli pomoc nie jest możliwa dla wszystkich.

Obawiają się pominięcia

Skargę konstytucyjną złożyło dziewięć osób z niepełnosprawnościami i przewlekłymi chorobami, które obawiają się, że w przypadku zaostrzonej sytuacji na OIOM-ach, kiedy oddziały te nie będą w stanie przyjmować wszystkich pacjentów i nie będzie żadnych wytycznych od ustawodawcy, zostaną pominięte.

Najwyższy niemiecki sąd orzekł teraz na ich korzyść. Nikt nie powinien być dyskryminowany z powodu niepełnosprawności w przydzielaniu niezbędnych środków intensywnej terapii, jeśli nie są one dostępne dla wszystkich.

Niemieckie Interdyscyplinarne Stowarzyszenie Intensywnej Terapii i Medycyny Ratunkowej (Divi) i inne towarzystwa specjalistyczne opracowały „Zalecenia etyczne w medycynie klinicznej”. Osoby, które wniosły skargę do TK, z niepokojem patrzą na wspomniane tam kryteria, ponieważ pewną rolę odgrywają tam również sprawność pacjenta i choroby współistniejące. Obawiają się zatem, że z powodu ich statystycznie gorszych szans na przeżycie, będą pomijane.

Trybunał Konstytucyjny wyjaśnił, że zalecenia Divi nie są prawnie wiążące i „nie są tożsame z medycznym standardem w prawie zawodowym”. Ponadto sąd zwrócił uwagę na ewentualne ryzyko związane z oceną szans, która może wynikać z zaleceń.

Ustawodawca musi opracować przepisy

Należy zapewnić, „aby decyzje były podejmowane wyłącznie na podstawie aktualnego i krótkoterminowego prawdopodobieństwa przeżycia” – stwierdzili sędziowie TK. Ich zdaniem ustawodawca ma kilka możliwości, aby skutecznie przeciwdziałać ryzyku dyskryminacji ze względu na niepełnosprawność przy przyznawaniu w czasie pandemii środków intensywnej terapii. Jako przykład wymieniono zasadę zbiorowego podejmowania decyzji lub regulacje dotyczące wsparcia na miejscu. „Ustawodawca musi zdecydować, jakie środki są właściwe” – oświadczył TK.

Skarga konstytucyjna czekała na rozpatrzenie w Karlsruhe od połowy 2020 roku. Związany z nią był także wniosek o zarządzenie tymczasowe,  który jednak sędziowie odrzucili, argumentując, że postępowanie porusza trudne kwestie, które nie mogą być rozpatrywane w trybie pilnym.

(DPA, KNA/dom)