Obywatele UE mieszkający na stałe w innym państwie członkowskim powinni mieć możliwość wstąpienia do tamtejszej partii politycznej.

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w Luksemburgu z wtorku (19.11.2024) takie zakazy w Czechach i Polsce są niezgodne z prawem unijnym. Wykluczenie obywateli innych państw UE z partii politycznych bezprawnie ogranicza bierne prawo wyborcze tych obywateli, czyli prawo do kandydowania w wyborach (C-808/21 i C-814/21).

Tylko dla Polaków i Czechów

Przepisy w obu krajach przyznają jedynie swoim obywatelom prawo do członkostwa w partii politycznej. Tymczasem w wyborach samorządowych i europejskich wszyscy obywatele UE są uprawnieni do głosowania w krajach Unii, czyli na przykład Polak mieszkający w Niemczech może uczestniczyć w wyborach samorządowych w Niemczech i w kraju tym pójść też na wybory do Parlamentu Europejskiego.

Komisja Europejska uznała, że wykluczenie obywateli innych państw UE z partii politycznych bezprawnie ogranicza bierne prawo wyborcze tych obywateli, czyli prawo do kandydowania w wyborach. W związku z tym Komisja złożyła do TSUE skargę na Polskę i Czechy o naruszenie Traktatu o UE.

Ważne w wyborach

Sędziowie TSUE podtrzymali te zarzuty. W swoim wyroku Trybunał w Luksemburgu podkreślił znaczenie partii politycznych w wyborach. Partie dysponują strukturami organizacyjnymi, mają także zasoby kadrowe, administracyjne i finansowe, aby wspierać kandydatów – wyjaśnił TSUE. Głosując, wyborcy opierają swoją decyzję między innymi na partii.

Dlatego członkostwo w partii ma znaczny wpław na korzystanie z prawa do głosowania. Aby móc skutecznie korzystać z niego w wyborach samorządowych i europejskich, obywatele innych państw UE mieszkający w Polsce lub Czechach muszą mieć taki sam dostęp do środków, jak obywatele tych krajów – stwierdził TSUE.

Sąd nie zgodził się z argumentem, że członkostwo cudzoziemców z UE w partiach politycznych może wpływać na „tożsamość narodową” Polski czy Czech. Wynika to z faktu, że nie muszą one przyznawać tym osobom prawa do głosowania w wyborach krajowych i mogą też ograniczyć ich rolę w partii politycznej w kontekście takich wyborów. Polska i Czechy muszą teraz zmienić odpowiednie przepisy.

(AFP/dom)

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>