Uczeni: wielkość źrenic świadczy o inteligencji
5 lipca 2021
Nasze źrenice mogą powiedzieć naprawdę wiele. Te małe czarne okręgi w naszych oczach adaptują się nie tylko odpowiednio do światła, rozszerzając w ciemności, by przyjąć jak najwięcej fotonów światła szczątkowego, lub zwężając, by chronić siatkówkę przed jaskrawym światłem.
Źrenice zmieniają się także po wpływem emocji: gdy jesteśmy czymś szczególnie poruszeni lub zestresowani, gdy czujemy obrzydzenie lub strach, czarny okrąg w oku się rozszerza. Proces ten jest sterowany tęczówką, czyli częściowo kolorową tarczką wokół źrenicy.
Głębokie wejrzenie w uczucia i mózg
Naukowcy z Georgia Institute for Technology niedawno stwierdzili ponadto, że faktycznie istnieje współzależność między wielkością źrenic a ilorazem inteligencji człowieka.
W badaniach, których wyniki opublikowano w piśmie fachowym „ScienceDirect“, wzięło udział 500 osób między 18. i 35. rokiem życia. Każdemu uczestnikowi zmierzono średnicę źrenic w zaciemnionym pomieszczeniu, ponieważ ich rozmiar może wynosić od dwóch do ośmiu milimetrów.
Większe źrenice oznaczają wyższą inteligencję
Osoby badane musiały dodatkowo wziąć udział w kilku testach na inteligencję. Najpierw zbadano tzw. inteligencję płynną, czyli zdolność do logicznego myślenia, by rozwiązywać nowe problemy. Następnie sprawdzono wydajność pamięci roboczej, a więc czy osoba badana potrafi zapamiętać informacje przez dłuższy czas. Na koniec testowano umiejętność koncentracji, czyli zdolność utrzymania uwagi pomimo zakłóceń i rozproszeń.
Wyniki były zaskakująco zgodne: im większe źrenice, tym lepsze wyniki w różnych testach na inteligencję. Zmierzone różnice w wielkości źrenic między osobami o najgorszych i najlepszych wynikach były tak duże, że można je było zobaczyć gołym okiem.
Dlaczego większe źrenice to wyższe IQ?
Tęczówka wprawdzie steruje źrenicami, ale ich wielkość jest regulowana przez miejsce sinawe (locus caeruleus), czyli jądro pnia mózgu.
Locus caeruleus, jako główne źródło neuroprzekaźnika noradrenaliny, jest jednym z najważniejszych ośrodków kontrolnych w naszym organizmie. Koordynuje komunikację między mózgiem i ciałem, umiejętność uczenia się, uwagę, zdolność koncentracji oraz wydajność pamięci.
Gdy miejsce sinawe pracuje skutecznie, koordynuje podczas złożonych procesów również aktywność we wzajemnie odległych obszarach mózgu. Jeśli jest szczególnie aktywne, zdolności umysłowe wzrastają, a źrenice się rozszerzają.
Zaburzenie odpowiedzialne za Alzheimera i ADHD?
Z drugiej strony, jeśli locus caeruleus nie funkcjonuje prawidłowo, koordynacja czynności mózgu zostaje poważnie zakłócona. Prawdopodobnie może również powodować demencję w chorobie Alzheimera i zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli ADHD.
Jeśli dysfunkcja locus caeruleus jest odpowiedzialna za chorobę Alzheimera lub ADHD, zmiana wielkości źrenic mogłaby zostać ewentualnie wykorzystana jako wczesny sygnał ostrzegawczy dla choroby Alzheimera. W tym przypadku jednak potrzebne są dalsze badania nad wielkością źrenic.