Mają od 13 do 16 lat, są beztroscy, otwarci na świat i ciekawi wszystkiego, co nowe i nieznane. Do Akademii Młodzieżowej (Jugendakademie) w Walberbergu pod Bonn przybyli z gimnazjum nr 4, z I LO im J. Śniadeckiego oraz jednej z bońskich szkół głównych (Hauptschule). Młodzież do bilateralnego projektu „Uwaga” (Achtung) dobierano według określonego klucza.

- Dzieciaki pochodzą z różnych rodzin, również słabszych finansowo. Dlatego udział w tego typu komercyjnych wydarzeniach dla większości z nich nie byłby możliwy – tłumaczy Bartosz Spławski, koordynator projektu z ramienia Instytutu Regionalnego w Katowicach oraz jeden z opiekunów polskiej grupy.

„Uwaga”- dyskryminacja

Realizowany przez tydzień projekt teatralny „Uwaga”(Achtung) pozwolił uczestnikom zmierzyć się pod opieką instruktorów z trudnym tematem dyskryminacji, uprzedzeń i wykluczenia. Przy wykorzystaniu teatralnych i parateatralnych metod warsztatowych uczniowie układali i odgrywali krótkie scenki wzięte i podpatrzone na gorąco z życia.

– Prowadziliśmy z dzieciakami ciekawe ćwiczenie, w którym mieli przygotować dyskusje o stereotypach i uprzedzeniach i bardzo trudno było im zacząć. Bo wciąż zatrzymywali się nad refleksją: „no tak, ale przecież oni tacy nie są” – opowiada Bartosz Spławski.

Tacy sami, a jednak inni

Ku zaskoczeniu polskiej grupy, wśród niemieckich uczniów z Bonn znalazły się dwie czarnoskóre dziewczyny pochodzące z Konga oraz Iranka nosząca na co dzień hidżab. Początkowe zdziwienie Polaków szybko jednak ustąpiło uczuciu sympatii.

–Kwestie zrozumienia międzykulturowego i poznawania się nawzajem są dla nas najważniejsze. To coś takiego jak praca u podstaw, by stworzyć harmonijne globalne społeczeństwo – zauważa Bartek Spławski. W jego opinii projekt „Uwaga” dobrze wpisał się też w kontekst europejskiego problemu uchodźstwa. Interesujące dla polskiej grupy było doświadczenie jakie ma znaczenie fakt, że ktoś jest muzułmaninem, ma inny kolor skóry lub inne, pozaeuropejskie pochodzenie. – Lęk przed nieznanym i ksenofobia biorą się z nieznajomości faktów, z braku wiedzy i ze stereotypów. A takie bezpośrednie doświadczenia pozwalają je zrewidować, podać w wątpliwość – mówi polski opiekun.

Akademia Młodzieżowa z tradycjami

Ośrodek w Walberbergu pod Bonn działa od 50 lat i realizuje rocznie ponad 200 projektów młodzieżowych, z których jedna trzecia ma charakter międzynarodowy. Blisko 2,5 tysiąca młodzieży do 30 roku życia korzysta z seminariów, warsztatów i obozów letnich.

Współpraca Akademii z Katowickim Instytutem Regionalnym trwa od 2014 roku. Projekt „Uwaga” jest kolejny, trzecim już wspólnym przedsięwzięciem. Projekty w Akademii finansowane są z pieniędzy unijnych, landowych i przez Polsko - Niemiecką Współpracę Młodzieży.

Akademia Młodzieżowa ma tej organizacji wiele do zawdzięczenia. – Dostrzega ona potrzeby młodzieży trudnej wymagającej większej uwagi i opieki. Niemiecko-Polska Współpraca Młodzieży stworzyła fundusz „Razem jesteśmy silni” i z niego właśnie sfinansowano projekt „Uwaga”- wyjaśnia Beate Reuter, odpowiedzialna w Akademii za jego realizację.

Do zobaczenia w Polsce

Wypracowane przez polsko-niemiecką grupę krótkie scenki dotyczące dyskryminacji, wykluczenia i stereotypów stworzą rodzaj kolażu teatralnego. Jego premiera odbędzie się w drugim etapie projektu w marcu 2016 roku w Siemianowicach lub w Katowicach. Tym razem niemiecka grupa wybierze się do Polski. Troskę opiekunów budzi tylko fakt, że niektórzy z niemieckich uczniów obcego pochodzenia nie mają wciąż uregulowanego pobytu w Niemczech. Czy przyjadą do Polski, nie wiadomo.

Alexandra Jarecka