1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW
ZdrowieGlobalnie

Ultradźwięki bronią w walce z rakiem

2 listopada 2023

Usuwanie nowotworów za pomocą ultradźwięków, małoinwazyjnie i bez skutków ubocznych? Taka metoda została już zatwierdzona w USA – na razie w leczeniu raka wątroby, ale trwają dalsze badania.

Rak wątroby jest jednym z dziesięciu najczęstszych rodzajów nowotworów złośliwych
Rak wątroby jest jednym z dziesięciu najczęstszych rodzajów nowotworów złośliwychZdjęcie: magicmine/Zoonar/picture alliance

Tak zwana histotrypsja to procedura, w której fale ultradźwiękowe są precyzyjnie skierowane na guz wątroby. Zabieg trwa zaledwie kilka mikrosekund, ale jest bardzo intensywny. Bombardowane są mikropęcherzyki, występujące w każdej tkance, także nowotworowej. Pod wpływem fal dźwiękowych mikropęcherzyki powiększają się. Gdy osiągną określoną objętość, pękają i niszczą komórki nowotworowe. Pozostaje płynna masa, która jest usuwana przez układ odpornościowy w ciągu następnych tygodni.

Za pomocą diagnostycznego urządzenia ultrasonograficznego, takiego jak to używane do badania kobiet w ciąży, lekarze mogą śledzić zachowanie pęcherzyków na żywo podczas zabiegu. Zastosowanie histotrypsji jest jednak nadal ograniczone do raka wątroby.

Dzięki tej technice, zdrowa tkanka nie jest uszkadzana, ponieważ ultradźwięki są silnie skoncentrowane na guzie. Operacja, chemioterapia lub radioterapia nie są konieczne – a wiadomo, że metody te są bardzo obciążające dla organizmu. Na przykład radioterapia oddziałuje na cały organizm, nie tylko na guz.

Procedura została opracowana w USA

Metoda histotrypsji została opracowana na amerykańskim Uniwersytecie Michigan w ramach badania klinicznego #HOPE4LIVER („Nadzieja dla wątroby"). Badania z udziałem ludzi były prowadzone w Rogel Cancer Center od 2021 roku. Rogel Cancer Center jest renomowanym ośrodkiem onkologicznym w Stanach Zjednoczonych i częścią uniwersytetu w Michigan. W międzynarodowym projekcie uczestniczyły również dwa uniwersytety z Niemiec: Szpital Miejski w Brunszwiku i Szpital Uniwersytecki w Magdeburgu.

W badaniu wzięli udział pacjenci z pierwotnymi i wtórnymi (przerzutowymi) nowotworami wątroby, w przypadku których wyczerpane zostały już konwencjonalne możliwości leczenia.

Rak wątroby jest wyjątkowo niebezpieczny

Rak wątroby jest jednym z dziesięciu najczęściej występujących rodzajów nowotworów złośliwych. Tylko około 20 procent pacjentów osiąga wskaźnik 5-letniego przeżycia od czasu postawienia diagnozy. Ten parametr statystyczny stosowany jest w medycynie w celu określenia poziomu wyleczalności danej choroby – ryzyko nawrotu choroby po tym czasie jest niewielkie.

Dla pacjentów histotrypsja oznacza nie tylko możliwość leczenia bez fizycznego obciążenia związanego z radioterapią lub chemioterapią. Przy histotrypsji mniejsze są też problemy z tolerancją leków, a czas rekonwalescencji jest znacznie krótszy niż np. w przypadku zabiegu chirurgicznego. Wyniki badania wskazują, że leczenie jest ogólnie mniej uciążliwe, ale jednocześnie niezwykle skuteczne.

Ultradźwięki stosowane są w wielu dziedzinach, teraz również w leczeniu nowotworówZdjęcie: Benjamin Nolte/dpa/picture alliance

Histotrypsja daje medycynie nowe możliwości

Histotrypsja wydaje się być również skuteczna w przypadku przerzutów. Pierwsze testy skuteczności tej metody przeprowadzone na szczurach wykazały, że po zniszczeniu, z pomocą histotrypsji, od 50 do 75 procent guza wątroby, ich układ odpornościowy był w stanie sam wyeliminować resztę komórek nowotworowych. U ponad 80 procent zwierząt biorących udział w doświadczeniu nie zaobserwowano żadnych oznak ewentualnych przerzutów.

Histotrypsja może otworzyć nowe możliwości nie tylko w zakresie niszczenia istniejących nowotworów. Dwa przedkliniczne badania przeprowadzone na gryzoniach w zeszłym roku wykazały, że podczas usuwania masy tkankowej po zastosowaniu histotrypsji układ odpornościowy uczy się między innymi rozpoznawać komórki nowotworowe jako zagrożenie i aktywować naturalną odpowiedź immunologiczną na nowotwór.

Histotrypsja jest wciąż na wczesnym etapie zastosowania klinicznego. W Niemczech jest ona zatwierdzona do stosowania jedynie w ramach badań. Naukowcy przewidują jednak, że może to być bardzo dobra nieinwazyjna opcja leczenia dla pacjentów z rakiem wątroby.

Naukowcy mają nadzieję, że histotrypsja rozwinie się w terapię, która może być stosowana w leczeniu nowotworów złośliwych nie tylko w wątrobie. Zakładają oni, że w przyszłości można będzie tak leczyć również na przykład raka nerki lub raka prostaty.

Jak alkohol wpływa na nasze ciało?

01:39

This browser does not support the video element.

Chcesz skomentować nasze artykuły? Dołącz do nas na facebooku! >>