Eksperci Europejskiego Trybunału Obrachunkowego krytykują w swym nadzwyczajnym raporcie, że zwalczanie korupcji na Ukrainie utknęło w martwym punkcie, ponieważ organy ścigania nie są wystarczająco niezależne od rządu a oligarchowie wywierają wpływ na partie polityczne.

Stwierdzają oni, że ponieważ korupcja jest główną przyczyną tak miernego bilansu pomocy dla Ukrainy, zagraża ona całemu programowi pomocy.

Zbyt duży wpływ oligarchów

Programy pomocowe Unii Europejskiej dla Ukrainy realizowane są od 2007 r. Do tej pory miały one jednak ograniczone działanie, stwierdza się w raporcie. Do roku 2014 wynikało to z ograniczonej woli ówczesnego kijowskiego rządu przeprowadzenia reform. Po rewolucji na Majdanie nastąpiły co prawda pewne postępy, ale dotychczasowe wyniki nowego pakietu pomocowego, opiewającego ogólnie na sumę 11,2 mld euro, nie są trwałe. Unijni kontrolerzy finansowi są zdania, że oprócz poważnego wpływu oligarchów przyczyną małej skuteczności pomocy jest także konflikt na Ukrainie Wschodniej. Przez niego dramatycznie zaostrzyły się gospodarcze i finansowe wyzwania, piszą kontrolerzy w sprawozdaniu.

W roku 2014 Ukraina odnotowała spadek wzrostu gospodarczego o ok. 6,6 proc. i o 9,9 proc. w roku 2015. Mijający rok będzie przypuszczalnie pierwszym rokiem wzrostu.

Brak zadowalających postępów

Jako rozwiązanie Europejski Trybunał Obrachunkowy proponuje zwiększenie presji na Ukrainę. Komisja Europejska w przypadkach braku zadowalających postępów w procesie reform ma prawo wstrzymać wypłaty. Kontrolerzy zalecają ponadto, by dalsze wypłaty uzależnić od realizacji zasadniczych reform w zakresie zarządzania finansami publicznymi i skutecznego zwalczania korupcji. Komisja Europejska opiniując sprawozdanie  stwierdza, że „pomoc Unii Europejskiej przyczyniła się w znaczny sposób do wsparcia politycznego partnerstwa i gospodarczej integracji Ukrainy z Unią Europejską”. Od początku kryzysu w roku 2014 pomoc przyczyniła się również do stabilizacji i realizacji ważnych reform strukturalnych. W okresie badanym przez unijnych kontrolerów finansowych (2007–2015) pomoc obejmowała subwencje w wysokości 1,6 mld euro i makrokredyty na sumę 3,4 mld euro. Zawarte są one w sumie 11,2 mld euro, które zaawizowano jako program pomocowy do roku 2020.

DPA / Małgorzata Matzke