Franciszek wyraził nadzieję, że w konflikcie bliskowschodnim znajdzie się jeszcze możliwość „wynegocjowania porozumienia”, które pozwoliłoby na „pokojowe współistnienie dwóch państw.” Papież modlił się również „o pomoc dla wysiłków tych, którzy w społeczności międzynarodowej mają dobrą wolę, aby wspierać ten dręczony kraj, który pomimo poważnych przeszkód powraca do długo oczekiwanego współżycia w zgodzie, do sprawiedliwości i bezpieczeństwa”.
Od czasu kontrowersyjnej decyzji amerykańskiego prezydenta Donalda Trumpa o uznaniu Jerozolimy za stolicę Izraela i przeniesienia tam z Tel Awiwu ambasady Stanów Zjednoczonych, sytuacja w Izraelu i na terytoriach palestyńskich jest mocno napięta. W czasie protestów zginęło co najmniej 12 Palestyńczyków.
Jerozolima - od wieków kością niezgody. Historia miasta
O Jerozolimę, jedno z najstarszych miast świata, toczą się wielkie spory. Jest ona świętym miastem trzech religii: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu.
Zdjęcie: picture-alliance/Zumapress/S. Qaq
Miasto Dawida
Według Starego Testamentu zamieszkana przez Jebusytów Jerozolima została najprawdopodobniej pod koniec XI w. p.n.e. zdobyta przez króla Dawida. Przeniósł do niej z Hebronu stolicę Izraela. Sprowadził tam także Arkę Przymierza. Syn Dawida król Salomon w X p.n.e. wieku zbudował pierwszą świątynię. Miasto stało się centrum religijnym, politycznym, gospodarczym oraz militarnym państwa Izrael.
Zdjęcie: Imago/Leemage
Rządy Persów
Władca Babilonii Nabuchodonozor II w 597 r. p.n.e. podbił Jerozolimę, wtedy stolicę królestwa Judy. Król Jojakin wraz z częścią poddanych został przesiedlony do Babilonu. Władzę objął Sedecjasz. Po tym jak król Persji Cyrus II Wielki podbił w 538 r. p.n.e. Babilon, zezwolił Żydom na powrót z niewoli babilońskiej i odbudowę Jerozolimy.
W 63 r. Jerozolima znalazła się pod zwierzchnictwem Rzymu. W 66 r. doszło do pierwszej wojny żydowsko-rzymskiej, która zakończyła się po czterech latach zwycięstwem Rzymian. Wojska rzymskie zniszczyły też znaczną część świątyni jerozolimskiej. Protektorat Rzymu i rządy Bizancjum trwały w Palestynie przez 600 lat.
Zdjęcie: Historical Picture Archive/COR
Panowanie muzułmanów
W 638 Jerozolima została zdobyta przez Arabów. Kalif Umar ibn al-Chattab podpisał traktat z chrześcijańskim patriarchą Sofroniuszem gwarantując ochronę wszystkich chrześcijańskich miejsc oraz ludności w Jerozolimie zgodnie z muzułmańskimi zasadami wiary. Jerozolima w czasach wpływów muzułmańskich była wielokrotnie okupowana i zmieniała władców.
Zdjęcie: Selva/Leemage
Wyprawy krzyżowe
Chrześcijański świat czuł się coraz bardziej zagrożony przez muzułmanów, rządzących od 1070 r. w Jerozolimie. Hasło do walki z islamem podał papież Urban II. Na przestrzeni 200 lat Europejczycy podjęli siedem wielkich krucjat, by odbić Jerozolimę. Udało się to już podczas I wyprawy krzyżowej (1096-99). W 1244 r. trwający dwa wieki konflikt religijny zakończył się zwycięstwem muzułmanów.
Zdjęcie: picture-alliance/akg-images
Imperium Osmańskie i Brytyjczycy
Powstałe na przełomie XII i XIV wieku Imperium Osmańskie podbiło w 1517 roku Syrię, Palestynę i Egipt. W 1535 Jerozolima znalazła się pod administracją osmańską. Pierwsze dziesięciolecia rządów są przychylne miastu, które przeżywa rozkwit. Wraz ze zwycięstwem Brytyjczyków nad Turkami w 1917 roku Palestyna i Jeruzalem znalazła się pod brytyjskim protektoratem.
Zdjęcie: Gemeinfrei
Podzielone miasto
Po II wojnie światowej Brytyjczycy rezygnują z międzynarodowego mandatu w Palestynie. 29 listopada 1947 r. ONZ przyjmuje rezolucję ws. podziału Palestyny na państwo żydowskie i państwo arabskie. Zaraz po przyjęciu tej decyzji rozpoczyna się wojna izraelsko-arabska (1948-1949). Do 1967 roku Palestyna jest podzielona na Państwo Izrael, Zachodni Brzeg i Strefę Gazy.
Zdjęcie: Gemeinfrei
Sześciodniowa wojna
Wojna sześciodniowa Izraela przeciwko Egiptowi, Syrii i Jordanii w 1967 r. okazała się taktycznym i strategicznym sukcesem. Izrael zajął Płw. Synaj, Wzgórza Golan, Strefę Gazy i Jerozolimę. Po raz pierwszy od 1949 r. Żydzi otrzymali także dostęp do Ściany Płaczu.
Izrael nie zabrania muzułmanom dostępu do najważniejszych budowli muzułmańskich Jerozolimy: świątyni Kopuły na Skale oraz meczetu Al-Aksa, które obok Mekki i Medyny są trzecim świętym miejscem islamu. Kopuła na Skale podlega islamskiej administracji. Jerozolima jest świętym miastem trzech religii: judaizmu, chrześcijaństwa i islamu.
Zdjęcie: Getty Images/AFP/A. Gharabli
Jerozolima - miasto z niejasnym statusem
Jerozolima jest przeszkodą w zawarciu pokoju między Izraelem i Palestyną. W 1980 r. Izrael dokonał aneksji wschodniej, palestyńskiej części Jerozolimy i ogłosił ją "wieczną i niepodzielną" stolicą. Po rezygnacji Jordanii z roszczeń wobec Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy w 1988 r. powstała Autonomia Palestyńska, która ogłosiła wschodnią część Jerozolimy swoją stolicą.
Zdjęcie: picture-alliance/dpa/R. Jensen
10 zdjęć1 | 10
Status Jerozolimy jest jedną z najbardziej drażliwych kwestii w konflikcie na Bliskim Wschodzie. Zarówno Izraelczycy jak i Palestyńczycy roszczą sobie pretensję do Jerozolimy jako stolicy. Krytycy zarzucają Trumpowi, że uznając Jerozolimę za stolicę Izraela jeszcze bardziej utrudnił on działania na rzecz przywrócenia pokoju w konflikcie bliskowschodnim.
Papież zwrócił się pierwszego dnia Świąt Bożego Narodzenia z loggii Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie do wiernych na całym świecie i udzielił im tradycyjnego błogosławieństwa „Urbi et Orbi” (Miastu i Światu).
W swoim przesłaniu bożonarodzeniowym Franciszek dużo mówił o cierpieniach dzieci "w wojennych burzach" na całym świecie. Poza konfliktem na Bliskim Wschodzie, wymienił też konflikty zbrojne Syrii, Iraku, Jemenie, Sudanie Południowym i Wenezueli. Ojciec Święty wezwał też do otoczenia szczególną opieką dzieci uchodźców: "Niech nasze serca nie będą zamknięte, jak domy w Betlejem".
Papież wezwał także do przezwyciężenia konfliktu na Półwyspie Koreańskim, aby „w interesie całego świata” można tam było budować "wzajemne zaufanie".