20 kwietnia 2005 r. na pierwszej stronie bulwarówki „Bild-Zeitung” ukazał się niezapomniany tytuł: „Jesteśmy papieżem”. Dzień wcześniej niemiecki kardynał Joseph Ratzinger został wybrany zwierzchnikiem Stolicy Apostolskiej i głową Państwa Watykańskiego. W niecałe dwa dni konklawe składające się ze 115 kardynałów wybrało następcę niezmiernie popularnego i charyzmatycznego papieża Polaka - Jana Pawła II. Kiedy w kominie na dachu Kaplicy Sykstyńskiej ukazał się biały dym i krótko po tym na balkonie papieskim pojawił się kardynał Ratzinger, jako nowy papież Benedykt XVI , większość wiernych oraz komentatorów obecnych na placu św. Piotra zaniemówiła z wrażenia. Papieżem został 78-letni Niemiec unikający publicznych wystąpień i z natury konserwatywny oraz nieprzystępny.

Skromny pracownik

Wrażenie zadziwionego sprawiał też on sam. W swoim pierwszym przemówieniu z papieskiego balkonu w Watykanie zwrócił się do wiernych w następujących słowach: „Kochani siostry i bracia! Po wielkim papieżu Janie Pawle II kardynałowie wybrali mnie, prostego i pokornego pracownika winnicy Pańskiej. Pocieszam się faktem, że Pan potrafi się posługiwać niedoskonałymi narzędziami i działać przy ich pomocy, a przede wszystkim zawierzam się waszym modlitwom”.

Joseph Ratzinger, wybierając imię papieskie Benedykt, został 16. papieżem o tym imieniu. Miało ono przypominać św. Benedykta z Nursji, włoskiego eremitę, mnicha i opata, który we wczesnym średniowieczu założył klasztory benedyktyńskie i ustalił ich reguły.

Droga do papieskiego urzędu

Joseph Ratzinger urodził się w 1927 r. we wsi Marktl am Inn w Górnej Bawarii, jako drugi syn w głęboko religijnej rodzinie. Po wyświęceniu na kapłana i uzyskaniu stopnia naukowego doktora teologii wykładał jako profesor na wielu uniwersytetach  m.in. w Tybindze i Ratyzbonie. W 1977 r. został ustanowiony arcybiskupem Monachium i Fryzyngi. W 1981 r. otrzymał z rąk Jana Pawła II nominację na prefekta Kongregacji Nauki Wiary w Watykanie. Stanowisko to Papież proponował Ratzingerowi już trzy lata wcześniej, ale ten poprosił o czas do namysłu. Kiedy Jan Paweł II zwrócił się do niego ponownie zaznaczył z naciskiem: „Teraz koniecznie muszę tu mieć Eminencję”.

Tęsknota za spokojem

Kardynał Ratzinger piastował to stanowisko do chwili zostania papieżem. Ale już trzy lata przed wyborem na papieża, kiedy miał 75 lat, chciał prosić papieża Jana Pawła II, by zwolnił go z pełnionej funkcji i pozwolił mu wycofać się do jego bawarskiej siedziby, aby mógł zająć się pisaniem. Papież odparł mu wtedy: ”Eminencja nie potrzebuje pisać listu, bo chcę mieć Eminencję przy sobie do końca”. Co zatem wyróżnia pontyfikat papieża wybranego wbrew jego woli, który abdykował po 8 latach i nie wrócił do ukochanej Bawarii tylko zamieszkał w klasztorze Mater Ecclesiae w Watykanie?

Benedykt XVI przystąpił do działania mając w głowie wiele jasnych wizji. Chciał doprowadzić do dialogu między ruchem ekumenicznym i światowymi religiami. Niestety, udało mu się to tylko po części. Papież szczególnie mocno odczuł ciężki kryzys w 2010 r., kiedy przez Kościół katolicki przetoczyła się fala ujawnionych skandali. Chodziło o gwałty i nadużycia seksualne w oświatowych ośrodkach katolickich w USA, Irlandii oraz w Niemczech. Molestowanie seksualne dzieci przez księży wywołało oburzenie w całych Niemczech, ale papież długo zwlekał z przyznaniem się Kościoła do winy. Duże kontrowersje wywołał też wykład Benedykta XVI na uniwersytecie w Ratyzbonie, gdy zdaniem wielu krytyków, połączył w nim islam z przemocą.

W środowisku Kościoła rzymsko-katolickiego i nie tylko, zareagowano też brakiem zrozumienia na podjęte przez papieża próby zbliżenia ze skrajnie konserwatywnym Bractwem Kapłańskim św. Piusa. Chociaż Benedykt XVI ze względu na swój wiek określany był często mianem „papieża przejściowego”, potrafił nadać swemu pontyfikatowi jasny i konserwatywny kierunek.

Nadine Wójcik / tłum. Alexandra Jarecka