W Sztokholmie i Oslo trwają dzisiaj (10.12.2016) uroczystości związanie z wręczeniem tegorocznych nagród Nobla. Na ceremonii zabraknie jej laureata w dziedzinie literatury – amerykańskiego pieśniarza i poety Boba Dylana, który nie mógł przyjechać ze względu na „inne obowiązki”. Napisał jednak tekst do odczytania podczas ceremonii noblowskiej. Amerykańska piosenkarka Patti Smith zaśpiewa podczas gali protest song Dylana z 1962 roku „A Hard Rain's A-Gonna Fall”. Kiedy i jak Dylan otrzyma nagrodę nie wiadomo. Dylan jest pierwszym muzykiem, który otrzymał tą nagrodę za poetyckie teksty do swoich ballad.

Nobel dla prezydenta Santosa

Pokojową nagrodę Nobla odebrał w Oslo prezydent Kolumbii Juan Manuel Santos za swoje wysiłki w kolumbijskim procesie pokojowym. Na krótko przed uroczystym wręczeniem nagrody Santosowi udało się przypieczętować – przynajmniej na piśmie – koniec toczącej się od ponad 50 lat krwawej wojny domowej. Po tym jak naród odrzucił w referendum pierwszą wersję traktatu pokojowego, za drugim podejściem kolumbijski kongres ratyfikował 24 listopada br. traktat pokojowy z partyzantami z FARC (Zjednoczonych Sił Zbrojnych Kolumbii). „Kolumbia dokonała niemożliwego” – powiedział Santos podczas ceremonii w Oslo. „Prawdziwą nagrodą jest dla mnie pokój w moim kraju” – dodał.

Medycyna, chemia, fizyka i ekonomia

W Sztokholmie król Szwecji Karol XVI wręczy nagrodę Nobla laureatom z dziedziny medycyny, fizyki i chemii oraz nauk ekonomicznych.

Nagrodę w dziedzinie medycyny otrzyma japoński badacz komórek Yoshinori Ohsumi za swoje odkrycia mechanizmów autofabii, czyli procesu „wywozu śmieci” w komórkach.

W dziedzinie fizyki zaszczyt spotkał fizyków teoretycznych DavidaThoulessa,  Duncana Haldane'a i Michaela Kosterlitza za ich opis egzotycznych stanów materii. Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii odbiorą Jean-Pierre Sauvage, James Fraser Stoddart i Bernard Feringa za opracowanie i syntezę maszyn molekularnych. Z kolei ekonomicznego Nobla przyjmą w tym roku Oliver Hart i Bengt Holmström za badania w dziedzinie teorii kontraktów. 

Nie tylko Dylan

Każda z tegorocznych nagród Nobla dotowana jest sumą ośmiu milionów koron szwedzkich (około 830 tys. euro). Nagroda przyznawana jest tradycyjnie 10 grudnia, w rocznicę śmierci jej fundatora – szwedzkiego przemysłowca Alfreda Nobla. Wszystie nagrody z wyjątkiem ekonomicznej (którą ufundował w 1968 roku centralny bank Szwecji - Riksbank) zostały ustanowione w testamencie Nobla.

Fakt, że w ceremonii nie uczestniczy Bob Dylan, nie jest dla tej nagrody niczym nowym. W przeszłości odmawiali udziału już inni laureaci, m.in.: Doris Lessing, Harold Pinter i Elfriede Jelinek. Kanadyjka Alice Munro, która w 2013 otrzymała Nobla za swoje opowiadania, nie mogła przyjechać na uroczystości ze względu na zbyt wielkie trudy podróży. Nagrody nie odebrał też w 1983 roku osobiście Lech Wałęsa, który obawiał się niewpuszczenia go do kraju przez władze PRL. W jego imieniu nobla odebrała wtedy Danuta Wałęsowa.

DPA / Katarzyna Domagała