Teraz, gdy kwestia migracji jest jednym z najważniejszych problemów naszego kontynentu, wybór Wrocławia jako tygla kulturowego z przebogatą historią okazał się decyzją odpowiadającą duchowi czasu. I właśnie Cztery Duchy tę historię opowiedzą.

Huczne otwarcie

Historia Wrocławia udowadnia, że stolica Dolnego Śląska może służyć za przykład integracji oraz przenikania się kultur. Przygotowywany przez osiem lat program roku Europejskiej Stolicy Kultury, łącznie z hucznym Weekendem Otwarcia, przewiduje wiele przypominających to wydarzeń, między innymi nawiązujących do kilkusetletniej obecności Niemców na tych ziemiach. Prezydent Wrocławia Rafał Dutkiewicz podkreślał podczas czerwcowej prezentacji programu, że celem jest, by miasto zaistniało na mapie świata jako „bardzo otwarta metropolia”.

Kulturalne rządy Wrocławia zainauguruje trzydniowy Weekend Otwarcia (15-17.01), z programem obejmującym prawie sto punktów. Najważniejszym z nich będzie „Przebudzenie – pochód Czterech Duchów Wrocławia”, zaplanowany na niedzielę (17.01). Organizatorzy informują, że pojawi się tam „1300 artystów i 200 chórzystów, 50 żołnierzy, 20 członków orkiestry, około 300 rowerzystów, 30 instalacji świetlnych, ponad 1400 kostiumów, 30 gigantycznych marionetek i 5 tramwajów pełnych kultury”. Uczestnicy, czyli mieszkańcy i artyści, wyruszą z czterech dzielnic idąc za opowiadającymi historię tego niezwykłego miasta Duchami Wrocławia: Duchem Wielu Wyznań, Duchem Innowacji, Duchem Odbudowy i Duchem Powodzi. Wszyscy spotkają się na Rynku, w sercu miasta, gdzie rozpocznie się ceremonia otwarcia.

Spektakle i wystawy - materiał do przemyśleń

Reżyser wydarzenia oraz kurator do spraw performance Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 Chris Baldwin (współautor ceremonii otwarcia Igrzysk Olimpijskich w Londynie), opowiada na oficjalnej, facebookowej stronie Wrocław 2016: „O 16:00, 17 stycznia, Cztery Duchy obudzą się w czterech różnych krańcach Wrocławia. (…) O godzinie 18:30 na Rynku te cztery duchy przejdą transformację i dopiero kiedy zostaną połączone zrozumiemy, dlaczego musiały się przebudzić po raz pierwszy w historii. To będzie spektakularne wydarzenie”.

Dzień wcześniej, w sobotę 16 stycznia, w Muzeum Narodowym zwiedzający zobaczą dziewięć niezwykłych przedstawień, dla których inspiracją będą wybrane dzieła sztuki. Za reżyserię odpowiedzialna jest pochodząca z Niemiec Jacqueline Kornmüller. Artystka już wcześniej współpracowała z Muzeum Narodowym przy międzynarodowym projekcie „Ganymed Goes Europe”.

Zawiłą historię Wrocławia pokaże też Muzeum Współczesne z trwającą do lutego wystawą „Niemcy nie przyszli”. To artystyczna interpretacja obaw mieszkańców Ziem Odzyskanych, żyjących w strachu przed powrotem Niemców i kolejnym wysiedleniem. Organizatorzy chcą, by ekspozycja „skłaniała odbiorcę do odszukania oraz podjęcia próby własnej interpretacji śladów przeszłości, z których większość na co dzień mijamy bezwiednie, w ogóle ich nie zauważając” (cytat z oficjalnej strony Muzeum Współczesnego).

Kolebka modernizmu

Wrocław to miasto bardzo ciekawej architektury; jedno z pierwszych miejsc, gdzie rodził się modernizm, czego wspaniałym dowodem jest osiedle WuWA, powstałe w 1929 roku z okazji wystawy „Wohnungs- und Werkraumausstellung”, czyli „Wystawy nt. mieszkania i miejsca pracy”. Autorami często bardzo wówczas nowatorskich projektów domów jedno- i wielorodzinnych byli architekci należący do śląskiego oddziału Werkbundu (niemiecka organizacja skupiająca architektów, artystów i przedsiębiorców związanych z budownictwem). Do tego wyjątkowego na architektonicznej mapie Europy miejsca nawiązuje wrocławski program Europejskiej Stolicy Kultury. Przewidziano w nim jedyną w swoim rodzaju wystawę ukazującą osiedle WuWA oraz pozostałe osiedla Werkbundu (Brno, Praga, Stuttgart, Wiedeń i Zurych). Ekspozycja pokaże przełomowy charakter projektów – zarówno od strony konstrukcyjnej, jak i wyposażenia i kolorystyki wnętrz.

Architektoniczne tradycje Wrocławia to także inne, równie wyjątkowe wydarzenia w programie, w tym publikacje, wykłady oraz wystawa „Constructing Europe”, podsumowująca 25-lecie Nagrody im. Miesa van der Rohe (prawie 200 makiet). Będzie jej towarzyszyć prezentacja nagród Miesa van der Rohe 2015.

Najlepsze miejsce do życia

Autorzy programu ESK zapowiadają ponadto, że pod koniec roku zostanie otwarta prawdopodobnie najważniejsza eskpozycja pokazująca architekturę Wrocławia XX wieku; architekturę, której częścią są wyjątkowe obiekty takich architektów jak Hans Scharoun (autor znajdującego się na terenie osiedla WuWA budynku typu split levels, czyli z zazębiającymi się półpiętrami, wówczas jednego z pierwszych takich na świecie), Hans Poelzig (m.in. Pawilon Czterech Kopuł, wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO) czy Max Berg (twórca wpisanej na listę UNESCO Hali Stulecia).

Europejska Stolica Kultury to pomysł, który ma promować poszczególne, wybierane w kolejnych latach miasta Starego Kontynentu, ich kulturę, tradycję i historię regionu. Celem jest integracja Europy, jej państw i mieszkańców. Czy uda się to Wrocławowi? Patrząc na dzieje tego miasta i jego sukcesy międzynarodowe (między innymi uwzględnienie go na światowej liście najlepszych miejsc do życia), chyba nie ma co do tego większych wątpliwości.

Dagmara Jakubczak

Program Wrocław ESK 2016: www.wroclaw2016.pl/ksiazkaprogramowa

Media społecznościowe (#wro2016):
fb.com/wroclaw2016
twitter.com/wro2016
instagram.com/wroclaw2016
youtube.com/wroclaw2016tv

Oficjalne aplikacje:
bit.ly/AndroidWroclaw2016
bit.ly/iOSWroclaw2016