„Żeby to jeszcze raz wyjaśnić, i nigdy nie twierdziłem inaczej: Ustalenia CDU obowiązują. Także na szczeblu samorządowym nie będzie współpracy CDU z AfD” – napisał w poniedziałek rano na Twitterze przewodniczący chadeckiej CDU Friedrich Merz.

W ten sposób wycofał się z własnej wypowiedzi z niedzielnego wieczora, gdy sugerował coś odwrotnego. Lider CDU mówił w telewizji ZDF, że zakaz kooperacji z radykalnie prawicową AfD dotyczy instytucji ustawodawczych, takich jak Parlament Europejski, Bundestag czy parlamenty landowe (Landtagi). Zastrzegł jednak, że polityka na szczeblu komunalnym to coś innego, niż polityka na poziomie landowym czy federalnym. 

Jak mówił, w przypadku polityków AfD, którzy niedawno zostali wybrani na stanowiska, jak na przykład w Turyngii i Saksonii-Anhalt, „trzeba będzie w parlamentach komunalnych poszukać dróg, jak wspólnie urządzać miasto, wieś czy powiat”.

Złamanie tabu?

Wypowiedź Merza wywołała falę negatywnych komentarzy. AfD (Alternatywa dla Niemiec) jest partią podejrzewaną przez niemiecki kontrwywiad o prawicowy ekstremizm (a w niektórych landach nawet uznaną za ekstremistyczną). Wszystkie siły polityczne reprezentowane w niemieckim Bundestagu wyznają w związku z tym zasadę, że AfD należy izolować i nie wchodzić z partią w absolutnie żadne układy.

Dotyczy to także chadeckiej CDU, dlatego wypowiedź jej przewodniczącego spotkała się z krytyką innych polityków tego ugrupowania. Burmistrz Berlina Kai Wegner napisał na Twitterze, że AfD jest partią, która potrafi tylko być przeciw i dzielić. „Gdzie ma dochodzić do współpracy?” – pisał Wegner i ostrzegał, że CDU nie może współdziałać z partią, której model działania opiera się na nienawiści, dzieleniu i segregacji.

W podobnym tonie wypowiedział się minister spraw wewnętrznych landu Nadrenia Północna-Westfalia Herbert Reul, także z CDU. – Współpraca nie wchodzi dla mnie w grę, nie ważne na jakim szczeblu – powiedział w radiu Deutschlandfunk.

Jeszcze ostrzejsza krytyka spłynęła na Merza ze strony partii tworzących aktualną koalicję rządową. Sekretarz generalny SPD Kevin Kuehnert zarzucił liderowi CDU złamanie tabu. W rozmowie z gazetą „Stuttgarter Zeitung” Kuehnert ocenił, że w CDU toczy się bitwa o to, jaki kurs partia powinna objąć.

Współprzewodnicząca partii Zieloni Ricarda Lang oceniła z kolei, że jeśli ktoś nie wyklucza współpracy z AfD w samorządach to „albo myśli, że nie podejmuje się tam żadnych ważnych decyzji (…) albo nie traktuje poważnie zapory ogniowej wobec prawicy” – napisała na Twitterze.

AfD zadowolona

Z kolei sama AfD uznała wypowiedź Merza za zapowiedź zmiękczenia dotychczasowego stanowiska CDU w sprawie zakazu współpracy z tą partią.  – CDU nie uda się uniknąć zniesienia tego bezsensownego zakazu kooperacji – powiedziała liderka Alternatywy dla Niemiec Alice Weidel gazecie „Sueddeutsche Zeitung”.

Pytania o ewentualną współpracę z AfD pojawiają się w związku z rosnącą popularnością tego prawicowo-populistycznego ugrupowania i w reakcji na ostatnie sukcesy w wyborach samorządowych. Kandydatom AfD udało się niedawno wygrać wybory na starostę powiatu oraz burmistrza w niewielkich miejscowościach na wschodzie Niemiec. W ogólnoniemieckich sondażach AfD jest aktualnie drugą siłą polityczną z poparciem sięgającym nawet 22 procent.