Wzrost cen żywności w UE od czasu wojny w Ukrainie obciąża przede wszystkim konsumentów w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Na przykład Litwini w kwietniu tego roku płacili za żywność o 22,1 proc. więcej niż rok temu – wynika z danych, które opublikował europejski urząd statystyczny Eurostat. Ceny w Bułgarii wzrosły o 21 proc., na Łotwie o 17,7 proc., na Węgrzech, w Estonii, Rumunii i na Słowacji o ponad 14 proc., czyli o wiele więcej niż średnia unijna wynosząca 8,9 proc. W Polsce wzrost cen opiewał na 12,3 proc.

Stosunkowo mniej podrożała za to żywność w krajach Europy Zachodniej – w Niemczech, gdzie wzrost cen był najwyższy od marca 2008 r., wynosił on 8,5 proc. Najmniejszy wzrost w UE odnotowały Irlandia (+3,6 proc.) i Francja (+4,3 proc.). 

Powodem wojna i sankcje

Rosja i Ukraina należą do czołowych eksporterów pszenicy i innych zbóż. Wojna i sankcje nałożone przez Zachód na Rosję doprowadziły do wzrostu cen surowców oraz energii i powodują wąskie gardła w dostawach. W rezultacie znacząco wzrosły ceny żywności i koszty utrzymania. W całej UE ceny tłuszczów i olejów jadalnych wzrosły w kwietniu o 23 proc. w porównaniu z rokiem poprzednim. Najbardziej w Hiszpanii (+48,4 proc.), Portugalii (+43,8 proc.) i Bułgarii (+43,6 %). 

Za warzywa Europejczycy musieli płacić średnio o 10,7 proc. więcej. Najbardziej podskoczyły ceny dla tej grupy produktów na Cyprze (+44,2 proc.), Litwie (+36,9 proc.) i w Bułgarii (+32,4 proc.). W Polsce zaś warzywa podrożały o 12,5 proc., a w Niemczech o 9 proc.

Więcej na jedzenie

Średnio o 10 proc. podrożało z kolei pieczywo i produkty zbożowe, a mięso o ponad dziewięć procent. Również w tym przypadku najbardziej ucierpiały kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Konsumenci w Bułgarii, na Litwie i na Węgrzech musieli wydać ponad 20 proc. więcej na chleb i produkty zbożowe. W Polsce 14,1 proc. więcej, a w Niemczech 8,8 proc.

Z kolei ceny produktów mięsnych wzrosły w Polsce, Bułgarii i na Węgrzech o ponad 15 proc.  (w Niemczech o 11,8 proc.). 

Wzrost cen jest bardziej odczuwalny we wschodnich państwach członkowskich UE, ponieważ tamtejsze gospodarstwa domowe wydają najwięcej na żywność. Na przykład w Rumunii wydatki na żywność pochłaniają 28 proc. wszystkich wydatków konsumpcyjnych, na Łotwie prawie jedną czwartą (23,4 proc.), na Słowacji i w Bułgarii jedną piątą. Dla porównania: w Niemczech (11,1 proc.), Luksemburgu (10,9 proc.) czy Irlandii (10,8 proc.) nieco mniej. 

(RTR/dom)