Zazwyczaj w wielu niemieckich rodzinach w ten dzień rano jeszcze szybko trzeba kupić ostatnie prezenty, w południe ubrać choinkę, po południu iść do kościoła. Dlatego wieczorem podaje się prosty posiłek: sałatkę kartoflaną z kiełbaskami. Pieczona gęś jest zarezerwowana na pierwszy dzień Świąt.

Przed Wigilią jarmarki bożonarodzeniowe z reguły znikają. Tylko w niektórych miastach są otwarte jeszcze po świętach. Ale przed nimi są nieodłączną przedświąteczną, mentalną rozgrzewką. Ogromną popularnością cieszą się też wśród turystów, zwłaszcza tradycyjne jarmarki w Dreźnie i Norymberdze.

Dla wielu Niemców drewniana stajenka betlejemska musi być w domu w Boże Narodzenie tak jak choinka. Drewniane figurki Marii, Józefa i dzieciątka Jezus przed stuleciami służyły kościołowi do zilustrowania historii narodzin Jezusa – dla tych wszystkich, którzy nie potrafili czytać.

Podobnie jak w Polsce, także w Niemczech prezenty daje się Wigilię. Ale wcale nie są one takie ważne, jakby się wydawało. Według instytutu badania opinii publicznej YouGov jedna trzecia Niemców najbardziej cieszy się nie z prezentów, tylko z czasu spędzonego z najbliższymi.

Kunsztowne łuki, drewniane piramidy albo figurki z kadzidełkiem – Räuchermännchen; wykonywane ręcznie wyroby rzeźbiarskie z Rudaw są dziś znane na całym świecie. Małe dzieła sztuki stawiane są w mieszkaniach na początku grudnia. Ale coraz bardziej popularna staje się też tradycja zaimportowana z USA – rozświetlone tysiącami małych lampek ogródki i domy czy plastikowe Mikołaje.

Przedświąteczne dni kojarzymy dziś często ze stresem, ale nie zawsze tak było. Adwent był kiedyś okresem wyciszenia, w którym rozwinęło się wiele zwyczajów. Wypalane świece pokazują, ile tygodni trzeba jeszcze czekać na Boże Narodzenie. Tradycja uplecionego z gałązek jodły wieńca zrodziła się w XIX wieku na północy Niemiec – dla niecierpliwych dzieci, które nie mogły doczekać się choinki.

Obok tradycyjnych ciasteczek, na świątecznym stole musi znaleźć się w Niemczech bożonarodzeniowa strucla. Piecze się ją z bakaliami, nadziewa marcepanem. Słynne są drezdeńskie strucle – Dresdner Christstollen – ich nazwa jest zresztą zastrzeżona. Posługiwać się nią mogą tylko piekarze z Drezna i okolic.

Po wigilijnym wieczorze spędzonym z rodziną, po wspólnej kolacji i rozpakowaniu prezentów, wielu, zwłaszcza młodych przenosi się do knajpy albo klubu, by się spotkać z przyjaciółmi. Według sondaży dzień wigilii kończy tak co szósty Niemiec.

Pieczona gęś, kluski i czerwona kapusta – dla wielu Niemców to wspomnienie świątecznego obiadu z dzieciństwa. Dziś tradycyjne potrawy ustępują miejsca innym, mało skomplikowanym. Ogromną popularnością cieszy się tradycyjne szwajcarskie raclette albo fondue.

Pierwotnie wieszana była u sufitu do góry nogami, dziś nawet jeżeli stoi w kącie, choinka króluje w pokoju. W Niemczech chętnie stawia się jodłę kaukaską ozdobioną bombkami i lampkami. Do łask wracają też własnoręcznie wykonane ozdoby, może nie tak doskonałe jak kupione w sklepie, ale zrobione z sercem.