1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Zatrzymany biznesmen. Zwrot ws. zabójstwa Daphne Galizii

21 listopada 2019

Maltańska policja aresztowała biznesmena Yorgena Fenecha w związku z zabójstwem dziennikarki Daphne Caruana Galizia. Śledztwo w tej sprawie ma być ważnym testem dla wymiaru sprawiedliwości.

 Yorgen Fenech
Yorgen FenechZdjęcie: Reuters/Malta Government/J. Wonnacott

Wierzymy, że to ten człowiek” – tak Manuel Delia skomentował wiadomość o aresztowaniu Yorgena Fenecha, jednego z najbardziej znanych maltańskich biznesmenów.

Delia jest dziennikarzem i współautorem książki „Murder on the Malta Express - Who killed Daphne Caruana Galizia?”, w której opisano korupcję w rządzie, pranie pieniędzy i działalność mafii na Malcie.

„Oczywiście Fenech jest niewinny, dopóki nie zostanie skazany” – stwierdził, dodając jednak, że reporterzy śledczy od dawna są przekonani, że to właśnie on stoi za morderstwem słynnej dziennikarki.

Daphne Caruana GaliziaZdjęcie: Getty Images/AFP/M. Mirabelli

Morderstwo, które wstrząsnęło światem

Daphne Caruana Galizia zginęła 16 października 2017 roku. Niedaleko od domu, na wiejskiej drodze, w jej samochodzie wybuchła bomba.

Morderstwo wywołało szok nie tylko na Malcie, ale i daleko poza jej granicami. Podejrzenie od razu padło w stronę politycznych kręgów. Galizia pisała bowiem o szalejącej korupcji i tym, jak politycy i oligarchowie współpracowali, aby przekształcić Maltę w raj podatkowy.

Niemcy otrzymały materiał dowodowy zamordowanej dziennikarki

Po zabójstwie, Parlament Europejski wysłał na wyspę swoją delegację, która wezwała do przeprowadzenia rzetelnego dochodzenia. Bruksela skrytykowała tempo śledztwa i przedstawiła wątpliwości co do rzetelności policji i sądownictwa. W grudniu 2017 r. aresztowano trzech drobnych przestępców za rzekome umieszczenie i zdetonowanie bomby w samochodzie Galizii. Pomimo kolejnych interwencji ze strony Brukseli, dochodzenie zostało zawieszone. Wydaje się jednak, że obecnie nastąpił zwrot.

Rząd zrozumiał, że cały świat jest nadal zainteresowany tą sprawą i nie można tego zamieść pod dywan” - powiedział Delia. On, synowie Galizii oraz międzynarodowa grupa dziennikarzy, regularnie informujących o korupcji na Malcie, poprzysięgli kontynuować pracę zamordowanej dziennikarki i znaleźć odpowiedź na pytanie, kto naprawdę stoi za tą zbrodnią.

Fenech został zatrzymany w porcie w PortomasoZdjęcie: Reuters/PBS Malta

Lichwiarz ujawnia zleceniodawcę  

W miniony wtorek (19.11.2019) niespodziewanie, premier Malty Joseph Muscat poinformował, że ułaskawi zatrzymanego Melvina Theumanę, jeśli przedstawi w sądzie dowody przeciwko osobie, która zleciła morderstwo Galizii.

Melvin Theuman, znany lokalnym władzom lichwiarz, został aresztowany z pomocą Interpolu w ramach międzynarodowej akcji dotyczącej prania brudnych pieniędzy.

Mężczyzna, najwyraźniej obawiając się o swoje bezpieczeństwo w więzieniu, zażądał ułaskawienia w zamian za wskazanie osoby, która stoi za zabójstwem maltańskiej dziennikarki. Theuman ma posiadać dowody przeciwko osobie, która zleciła morderstwo, w tym nagranie rozmowy na ten temat i dowód zapłaty. Zeznał także, że ​​zwerbowała trzech przestępców, którzy zamontowali i zdetonowali bombę. Jednak cała trójka temu zaprzecza.

W środę rano policja najprawdopodobniej zapobiegła próbie ucieczki Yorgena Fenecha, zatrzymując biznesmena na jego jachcie „Gio”. To właśnie Theuman miał dać znać policji.

Synowie Daphne Matthew i PaulZdjęcie: Getty Images/AFP/T. Akmen

Kim jest Yorgen Fenech?

Rodzina Fenecha posiada liczne udziały w hotelach, klubach nocnych, kasynie oraz przemyśle energetycznym i żeglugowym. Aktywa te są warte kilkaset milionów euro. W ubiegłym roku wyszło na jaw, że Fenech był właścicielem 17 Black, tajemniczej firmy z Dubaju powiązanej z panamską kancelarią prawniczą Mossack Fonseca. Firma była zaangażowana w tajne płatności na rzecz maltańskiego ministra turystyki Konrada Mizzi i szefa gabinetu premiera Malty, Keitha Schembri.

O tajemniczej firmie 17 Black Galizia napisała tuż przed śmiercią.

Morderstwo jest najprawdopodobniej powiązane z jednym z największych państwowych projektów na Malcie - budową elektrowni gazowej Delimara w 2013 r., należącej do Siemensa, państwowego organu ds. Energii Azerbejdżanu Socar i maltańskiej spółki holdingowej Electrogas, który z kolei jest własnością Yorgena Fenecha. Galizia otrzymała wiadomości e-mail, które miały wskazywać, że pośrednik za pomoc w obsłudze płatności za gaz ziemny brał swoją działkę, co kosztowało maltańskich podatników miliony euro rocznie.

Zdjęcie: DW/D. Repeckaite

Trop prowadzi na szczyt

Synowie Galizii wskazują ministra turystyki i szefa gabinetu premiera Malty, których podejrzewa się o otrzymanie milionowych łapówek.

„Aresztowanie Fenecha musi mieć konsekwencje polityczne” - powiedział Sven Giegold, poseł do Parlamentu Europejskiego, który był członkiem pierwszej delegacji z Brukseli, wzywającej do rzetelnego śledztwa w sprawie morderstwa Galizii i krytykującej korupcję i przestępczość na wyspie.

„Mizzi i Schembri powinni ustąpić” - powiedział, dodając, że dochodzenie będzie okazją dla maltańskiego sądownictwa do udowodnienia, czy naprawdę jest ono niezależne.

UE wielokrotnie krytykowała rząd Malty za uchybienia w kwestii praworządności. Giegold uważa, że wśród elit politycznych i finansowych panuje głęboko zakorzeniona bezkarność. „Wyjaśnienie zabójstwa Daphne Caruany Galizii jest papierkiem lakmusowym praworządności na Malcie. Najwyższy czas, aby ktokolwiek za tym stał, został wreszcie pociągnięty do odpowiedzialności” – podkreślił.

 

afp/kam