W czasie II wojny światowej naziści masowo prześladowali i wysyłali na śmierć mieszkańców okupowanych terenów. Wśród oprawców znajdowali się urzędnicy, lekarze, prawnicy, naukowcy. Po 80 latach od rozpoczęcia wojny – w ramach wspólnej akcji „Zbrodnia bez kary” – Deutsche Welle, Interia i Wirtualna Polska wydobywają z „mrocznego serca Europy Hitlera” historie oprawców, którzy po wojnie pozostali bezkarni – i przywracają pamięć ich ofiarom.

– Oprócz zbrodniarzy z pierwszych stron gazet, jak Josef Mengele, nazistowska machina opierała się na wielu osobach mniej znanych, ale równie mocno zaangażowanych w realizację hitlerowskiego planu eksterminacji. Ci ludzie często robili nowe kariery już po wojnie, udając praworządnych obywateli. Nie wszystkim da się po latach udowodnić zbrodnie. Ale odzieramy ich z nimbu niewinności. I przywracamy pamięć o ich ofiarach – mówi Tomasz Machała, redaktor naczelny Wirtualnej Polski.

– Sprawców zbrodni, tych w mundurach i tych „zwyczajnych” Niemców, tak gorliwie realizujących politykę III Rzeszy, łączy to, jak bez skrupułów i bez wyrzutów sumienia wrócili po wojnie do pracy w urzędach, w policji, w sądach, w szpitalach czy na uczelniach. Nowe państwo niemieckie robiło wiele, żeby zamazać ich winy i rozgrzeszyć z popełnionych przestępstw – mówi Krzysztof Fijałek, redaktor naczelny portalu Interia.pl.

– Uczciwe rozprawienie się z tym, co pisarz Ralph Giordano nazwał »drugą niemiecką winą«, ma pokazać, że bezpardonowe rozliczenie się z historią jest jedyną drogą, by wyciągnąć z niej wnioski na przyszłość. Ten proces zaobserwowaliśmy także u niektórych rodzin sprawców. Są tu wstrząsające historie zbrodni i hańby, ale i uznania winy i pojednania. Ta akcja pokazuje też, że dziś Niemcy są zupełnie innym krajem – mówi Bartosz Dudek, redaktor naczelny polskiej sekcji Deutsche Welle.

Prowadzone we współpracy dziennikarzy z Polski i Niemiec badania archiwów, zdjęć, pamiętników, a także spotkania ze świadkami historii pozwoliły odtworzyć losy funkcjonariuszy III Rzeszy, których zbrodnie pozostały bez kary – oraz ich ofiar.

Akcja „Zbrodnia bez kary” rozpocznie się 31 sierpnia 2019 roku. Zebrane materiały, w formie reportaży, będą publikowane w każdą sobotę na łamach Deutsche Welle, Interii oraz Wirtualnej Polski. Akcja potrwa do połowy listopada, a w jej ramach ukaże się kilkadziesiąt tekstów opracowanych wspólnie przez 20 dziennikarzy redakcji biorących udział w projekcie. 

 

Więcej już wkrótce na: dw.com/zbrodniabezkary

#ZbrodniaBezKary

Projekt powstał przy wsparciu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej