Komisja Europejska ostro skrytykowała prawicowo-konserwatywny rząd premiera Viktora Orbana za wprowadzenie daleko idących zmian w konstytucji. „Kłóci się to z pryncypiami demokratycznego państwa prawa, prawa unijnego i Rady Europy”, podkreślają we wspólnym oświadczeniu przewodniczący KE Jose Manuel Barroso i sekretarz generalny Rady Europy Thorbjörn Jagland. Sygnatariusze podkreślają dalej, że konstytucjonaliści Rady Europy i KE przyjrzą się bliżej uchwalonej noweli.

W poniedziałek (11.03) Parlament Węgier wprowadził po raz czwarty poprawki do konstytucji kraju. Narodowo-konserwatywna partia rządząca Viktora Orbana, Związek Młodych Demokratów - FIDESZ, dysponuje większością 2/3 w parlamencie.

Wprowadzone w konstytucji zmiany pociągają za sobą poważne okrojenie kompetencji Trybunału Konstytucyjnego. W związku z tym ten najwyższy sąd nie może się w przyszłości powoływać na wyroki, które zapadły w latach 1989-2011, czyli na okres przed wprowadzeniem nowej konstytucji przez Orbana.

Węgierski Trybunał Konstytucyjny wczoraj i dziś

Dotychczas Trybunał Konstytucyjny raz po raz obalał sporne ustawy, wskazując na wcześniejsze orzecznictwo. W takich sytuacjach premier Orban argumentował, że "trzeba raz na zawsze skończyć z systemem komunistycznym".

Parlament uchwalił nie tylko okrojenie praw Trybunału Konstytucyjnego, lecz zaaprobował też wprowadzenie ograniczeń w dziedzinie polityki edukacyjnej, prawa wyborczego i polityki rodzinnej. Możliwe ma być też ostrzejsze podejście do bezdomnych.

Politycy Unii Europejskiej i państw zachodnich jak USA skrytykowali wprowadzenie przez partię Orbana zmian. Twierdzą, że to ogranicza prawa demokratyczne.

Z kolei politycy opozycyjni zarzucają Barroso, że dotychczas bardzo powściągliwie podchodził do Orbana. Uważają, że ma to związek z tym, iż Barroso i Orban należą do tej samej konserwatywnej Europejskiej Partii Ludowej (EPP).

Głos z Niemiec

Minister spraw zagranicznych Niemiec Guido Westerwelle zaapelował o respektowanie europejskich podstawowych wartości: - Jesteśmy w Europie wspólnotą wartości, co musi mieć też swoje odbicie w konstytucjach państw członkowskich – powiedział szef niemieckiego MSZ w poniedziałek (11.03) przed spotkaniem ministrów spraw zagranicznych w Brukseli.

Co może prezydent Węgier?

Prezydent Węgier Janos Ader przebywa obecnie z wizytą w Berlinie. W poniedziałek (11.03)został przyjęty przez prezydenta Niemiec Joachima Gaucka, we wtorek (12.03) Ader spotkał się z kanclerz Angelą Merkel.

Teoretycznie Ader mógłby uchwaloną przez parlament nowelę przekazać do zbadania przez Trybunał Konstytucyjny.

Tagesschau.de, dpa, s-o / Iwona D. Metzner

Red. odp.: Małgorzata Matzke