په فبروري میاشت کې طالبانو او امریکا متحده ایالاتو د بندیانو د تبادلې پر سره موافقه وکړه. د دې موافقې پر بنسټ افغان حکومت باید د سولې د بین الافغاني خبرو اترو د مخ شرط په توګه ۵۰۰۰ طالب بندیان له خپلو زندانونو آزاد کړي او طالبان هم باید ۱۰۰۰ تنه امنیتي ځواکونه چې له دوی سره بندیان دي آزاد کړي.
په داسې حال کې چې د ۵۰۰۰ طالب بندیانو لویه برخه آزاده شوې ده، افغان حکومت انتقاد کوي چې یو شمیر طالب بندیان تر ازادیدو وروسته بیرته د جګړې میدان ته ستانه شوي دي.
د امریکا متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت د شنبې په ورځ ویلي ول چې د افغانستان د سولې له پاره د امریکا ځانګړی استازی زلمی خلیلزاد بیرته سیمې ته ځي، څو د بین الافغاني مذاکراتو له پیلیدو مخکې، پاتې مسائلو ته د حل لاره پیدا کړي.
آژانسونه: ش.ن/ ن.ز
پر اړونده موضوع زمونږ له آرشیف څخه انځوریز رپوټ:
په څرخي پله زندان کې د طالب بنديانو وضعيت
په افغانستان کې په زرونو طالب بنديان هيله مند دي چې د سولې هوکړه ليک په لاسليک کولو سره به آزاد شي. د اسوشتيدپريس خبريالانو په څرخي پله زندان کې له هغو سره مرکې کړي دي. د هغوی د وضعيت په اړه جزئيات له انځورونو سره وګورئ!
د څرخي پله زندان مختلفې برخې لري چې يوه ځانگړی برخه يا ځانګړی بند يې د طالب بنديانو له پاره دی. طالب بندیان په خپل بند کې په آزاد ډول له يو بل سره ويني او خپل عبادات او مطالعې کوي. ځينو يې له بد چلند څخه شکايت کړی دی. د مولوي سهاب په نوم يو طالب بندي ويلي چې له غچ څخه ويره لري او بنديان د ساتونکو له خوا وهل ټکول کيږي. هغه شکایت کوي چې د يو شمير طالبانو د بند مودې تيرې شوي خو لا هم په بنديان دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul
لکه ميلمستون
د اسوشتيد پريس خبري آژانس خبريالانو د طالبانو له سرچينو څخه معلومات ترلاسه کړي چې ګواکې دغې ډلې امريکايانو ته د ۵ زره طالب بنديانو نوملړ سپارلی چې د سولې د هوکړه ليک په امضا کولو سره دې آزاد شي. د دغه آژانس خبريالانو له يو شمير طالب بنديانو سره په څرخي پله زندان کې مرکې کړي دي. ځينو طالب بنديانو ملا محمد عمر په مشرۍ د طالبانو د حکومت د وخت خاطرې بيان کړي دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul
د طالب بنديانو مشر
په دغې مرکه کې مولوي نياز محمد د طالب بنديانو د مشر په توګه ښودل شوی، خو هيڅ بندي هغه خپل رسمي مشر نه دی ښوولی. هغه ويلي چې خپله د بند ۱۵ کلنه دوره تيروي. نياز محمد د طالبانو د نورو مذاکره کونکو په څير په نرمه ژبه خبرې کوي. «طالبان به د پخوا په څير نه وي. موږ غواړو ښځې تحصيل وکړي او د اسلام په چوکاټ کې په ټولو برخو کې کار وکړي.»
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul
بهر سره اړيکي
د څرخي پله په زندان کې طالب بنديان موبايلونه لري او په آسانۍ له بهر سره اړيکې نيسي. د اسوشتيد پريس خبريالانو د سترګو ليدلی حال داسې ښکاره کوي چې طالب بنديان په زندان کې دننه منظمه شبکه لري او ټول بنديان يې د ولايتونو له مخې ثبت کړي دي، حتی پوهيږي چې څوک ناروغ دی او يا يې ژوند له لاسه ورکړی دی. مولوي نياز محمد ويلي دي: «افغان ځوانان نه بايد له طالبانو وډار شي؛ ځکه چې دا هغوی دي چې وطن جوړوي.»
دغه طالب بنديان د ساتونکو د بد چلند او د روغتيايي او هوساينې خدماتو له کمښت څخه شکايت کوي. خو د زندان مشر د هغوی دغه ادعاوې ردوي او وايي چې روغتيايي خدمات حتی له هغو چې دغو طالب بنديانو په خپلو کليو کې درلودل، بهتره دي. هغه ويلي دي چې دوی په اوونۍ کې درې ځله غوښه خوري او د بند په منځ کې آزاد تک راتک کوي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul
په جماعت سره لمونځ
مسئولانو ويلي چې د زندان روغتون د جوړيدو په حال کې دی. طالب بنديان کتابتون، ښوونځي، د سواد زدکړې کورس او جومات ته هم لاسرسی لري او خپل لمونځونه په جمع او خطبو سره ادا کوي. ځينې د طالب بنديانو آزادول د جګړې د پاي او د سولې د هوکړه ليک په لاسليک کولو کې موثر ګام بولي، خو ځينې شنونکي بيا وايي چې د طالبانو په خبرو او عمل کې روښانه تفاوت شته او د دغو جنګياليو خوشي کول به امنيتي وضعيت نور هم خراب کړي.