د یوې آلمانۍ ورځپاڼې د رپوټ پر بنسټ د روان کال په لومړۍ نیمایي کې د تیر کال د همدې مودې په پرتله ډیر شمیر مهاجر آلمان ته راغلي دي.
د «ولټ ام زونټاګ» ورځپاڼې دغه رپوټ د المان د امنیتي ادارو د یوه محرمانه سند په اساس چمتو کړی دی. د دغه رپوټ پر بنسټ د آلمان پولیسو په روان کال کې په ټوله کې د غیر قانوني سفرونو ۳۶۱۰۰ موارد ثبت کړي دي. دغه شمیر د تیر کال د همدې مودې په پرتله ۴۷ سلنه زیاتوالی ښيې.
د آلمان د کورنیو چارو وزارت یوه ویاند نوموړې ورځپاڼې ته ویلي دي چې اکثریت دغه مهاجر د بالکان هیوادونو له مسیر څخه په غیر قانوني ډول آلمان ته راغلي دي. ډیري د دوی د افغانستان، سوریې، ترکیې، عراق او تونس هیوادونو اتباع دي.
نوموړې ورځپاڼې همدارنګه د اروپایې اتحادیي د باندنیو سرحدونو د ساتنې آژانس (فرانټکس) په حواله ویلي دي چې د اروپا په باندنیو سرحدونو کې هم د مهاجرو شمیر زیات شوی دی.
اروپا ته د رسیدونکو مهاجرو شمیر کم شوی
د دغه رپوټ پر بنسټ د جولای په میاشت کې په مجموعي ډول د اروپا د باندنیو سرحدونو او شینګن حوزې څخه په غیر قانوني ډول د تیریدو ۳۶ زره موارد ثبت شوي دي. په دې ترتیب سره دغه شمیر په ښکاره ډول تر دې مخکې میاشت (جون) په پرتله چې ۲۹ زره وو، واضح زیاتوالی ښيې. دا په داسې حال کې ده چې تیر کال په جون میاشت کې دغه رقم ۲۰۷۰۰ وو.
په دغه محرمانه سند کې چې د «ولټ ام زونټاګ» ورځپاڼې یي په نقل لیکنه کړې، زیاته شوې ده چې د بالکان لویدیځ مسیر او د مرکزي مدیترانې سمندر، هغه سیمې دي چې اکثره پناه غوښتونکي ورڅخه تر تیریدو وروسته لویدیځې اروپا ته راځي.
سربیره پر دې د هرې ورځې په تیریدو سره د ترکیې له لارې ایټالیې ته سفر مخ په زیاتیدو دی. د دغه رپوټ پر بنسټ د دغو غیر قانوني سفرونو له امله له اتریش او چک جمهوریت سره د آلمان سرحدونه اغیزمن شوي دي.
په دې سند کې دې موضوع ته هم اشاره شوې ده چې اتریش اوسمهال له ۲۰۱۵ م کال را په دې خوا ځان د مهاجرو د راتګ له تر ټولو لوړې څپې سره مخامخ بولي.
آژانسونه: ش.ن/ ن.ص
له بوسنيا څخه اروپايي ټولنې ته د مهاجرت له خطرونه ډکه لاره
د پسرلي له پېل راهيسې نه يوازې د مهاجرو شمير چې د بالکان له لارې اروپا ته راځي، د ډېريدو په حال کې دی، بلکې تاوتريخوالي او په کروشيا کې د اروپايي اتحادیې له سرحده د مهاجرو غيرقانوني ستنولو لړۍ هم يو ځل بيا چټکه شوې ده. انځور: Dirk Planert د بوسنيا د لوېديځ د بېهاج ښار په شا او خوا کې په کنډوالو او خيمو کې په زرونه مهاجر اروپايي اتحادیې ته د اخليدو په انتظار دي. دې ځوانانو نارينه وو خپل سفر څو کاله پخوا له پاکستانه پېل کړی دی. اوس څو مياشتې کیږي چې له بوسنيا څخه د وتلو لاره نه لري. د دغه ځوان مهاجر [په انځور کې] د زامي غاښ التهابي شوی. اروپا ترې يوازې د څو کيلومترو په واټن کې ده.
انځور: Dirk Planert/DW له سرحده د تیريدو فصل ته انتظار د پسرلي په شروع کيدو سره هوا ګرمه شوې ده او په ورته وخت کې له سرحده د تیريدو هڅې هم پيلیږي. دغه ځوان تر اوسه تر شلو ډېر ځله اروپايي اتحادیې ته د داخليدو هڅه کړې ده. خو هغه هر ځل د اروپايي ټولنې د پوليسو له خوا نيول شوی او په غير قانوني توګه بيرته بوسنيا ته استول شوی دی. جامې او د شا بکس یې د يوې مرستندويه ټولنې له خوا ترلاسه کړې دي.
انځور: Dirk Planert/DW دمګړۍ د ليپا په مهاجر کمپ کې چې د استوګنې له سيمې شل کيلومتره لېرې پروت دی، د ۲۰۰ او ۳۰۰ په منځ کې نارينه ژوند کوي. زياترو مهاجرو د دې دوو نارينو په څېر، د ځان له پاره پخپله د ښار په شا او خوا يا ځنګله کې سرپناه برابره کړې ده. دا ځای سرحد ته ډېر نزدې دی. د ښځو، ماشومانو او کورنيو له پاره په ښار کې دننه يو کوچنی کمپ شتون لري.
انځور: Dirk Planert/DW د بوسنیا په لوېدیځ کې انساني بحران تر اوسه لا پای ته نه دی رسیدلی خو کنترول شوی دی. ډېر مهاجرو اوس ځانونه خپلو هدفونو يعني آلمان، فرانیسې او يا ايټاليا ته رسولي دي. په تيرو مياشتو کې د ژمي سړی هوا له پولې څخه تيريدل ناشوني کړي ول. ډېرو مهاجرو د سارايوو او صربستان په کمپونو کې د پسرلي انتظار کړی دی.
انځور: Dirk Planert/DW د مرستندويه ټولنو او رضاکارانو مرسته له کلونو راهيسې په دې سيمو کې مهاجرو ته د رسېدګۍ او د هغوی د اړتيا د پوره کولو مسئوليت سيمه ایزو مرستندويه ټولنو او همدا راز له آلمان، اتریش، سويس او ايتاليا څخه رضاکارانو پر غاړه اخيستي دی. د «اس او اس – بیهاج» سازمان په ۲۰۱۵م کال کې د مهاجرو د بحران د اوج پر وخت جوړ شوی. دا ټولنه د مرستې رسولو له پاره بودجه د « Aachener Netzwerk» سازمان له خوا ترلاسه کوي.
انځور: Dirk Planert/DW مهاجرو ته د اړينو توکو رسول اندي جهيک د «اس او اس بېهاج» د مرستندويه ټولنې غړی دی. نوموړی هغه کنډوالې او کورونه چې مهاجر ترې د اروپا د سرحد پر لور د سفر په ترڅ کې په ځنګلونو کې د سرپناو په توګه کار اخلي، ښې پيژنی. هغه د خپل جيپ موټر سره سفر کوي او مهاجرو ته خواړه، جامې، اوبه او د رڼا وسایل رسوي.
انځور: Dirk Planert/DW اندي ۲۲ کلن دی او د «اس او اس بېهاج» ټولنې يو روزل شوی مرسته کوونکی دی. دی او نور همکاران یې د بوسنیا په لوېديځ کې د مهاجرو د ټپونو درملنه او د هغوی نورو روغتيايي ستونزو ته رسېدګي کوي. د بيړنيو پېښو له پاره هغوی يو امبولانس هم لري چې د آلمان د « Lautlos» په نوم خيريه موسسې له خوا یې ترلاسه کړی دی.
انځور: Dirk Planert/DW د سهار پر څلورو بجو لومړۍ بيړنۍ پېښه د کرواشيا سرحد ته څېرمه د ليپا د کمپ کارکوونکو تماس نيولی دی چې دوه نارينه د چړو په بريد کې ټپيان شوي دي چې د يوه حالت د اندیښنې وړ دی. دوې دقيقې وروسته د اس او اس بېهاج ټولنې ډله د پېښې ځای ته روانيږي. د يوه ټپي ژوند چې د بدن په پاسنۍ برخه کې یې د چړې ضربه ليدلې، په خطر کې دی.
انځور: Dirk Planert/DW د روغتون عاجله برخه مرسته کوي د دويم ټپي زخمونه روغتون ته پر لاره تداوي کيږي. خو د سخت ټپي شوي کس ژوند يوازې په روغتون کې تر بيړنۍ ترملنې وورسته ژغورل کيدای شي. ډېر مهاجرين د تاوتريخوالي له ويرې نه غواړي د ليپا کمپ ته ولاړ شي. هغوی وایي چې د دغه کمپ د کټارو تر شا وهل ټکول د ورځني ژوند برخه ده.
انځور: Dirk Planert/DW د بوسنيا پوليس د دیپورت شويو کسانو اسناد ثبتوي په کرواشيا کې د اروپا د خارجي پولې څخه په څو کيلومترۍ کې، د مهاجرو د پښو نخښې. د بوسنيا سرحدي پولیس هم د خپلو ګزمو پر وخت په منظم ډول د مهاجرو د پلونو د نخښو سره مخ کیږي. هغوی د کروشيا د پوليسو له خوا په غير قانوني توګه د شړل شويو کسانو اسناد ثبتوي او چارواکو ته یې سپاري. دا چې بيا له دغو معلوماتو سره څه کيږي، دوی نه پوهیږي.
انځور: Dirk Planert/DW «زما تراوما، ما نور هم قوي کوي» د بوسنيا پوليس د مريضو يا ټپي مهاجرو د موندنې په صورت کې د اس او اس بېهاج ټولنې ته خبر ور کوي. دا کار په ځانګړي توګه په ژمي کې د مهاجرو ژوند ژغوري. د دې ټولنې مشر زلاتان کواچویچ پخپله هم د جګړې يو قرباني دی. نوموړي د ۱۵ کلنې په عمر د بوسنيا په جګړه کې د يوه لاسي بم په چاودنه کې خپله کيڼه پښه بایللې وه. زلاتان وايي: «زما تراوما ما نور هم قوي کوي.»
انځور: Dirk Planert/DW کوواچويچ ځيني وخت په مهاجرو پسې د لټون له پاره بې پېلوټه الوتکه کاروي. دا په دې معنا ده چې د غرونو په منځ کې په لا ډېره پراخه ساحه کې لټون وکړي. هغه وايي: «موږ هره ورځ په داسې خلکو پسې لټه کوو چې مرستو او رسېدګۍ ته اړتیا لري. د پسرلي په رسېدو سره هغوی يو ځل له سرحده د اوښتو هڅه کوي. ډېری یې نه پوهيږي چې له سرحد څخه د تېريدو هڅه د مرګ او ژوند لوبه کیدلی شي.»
انځور: Dirk Planert/DW