د یو مشهوره اقتصادي څیړنیز مرکز د څیړنو له مخې، آلمان ته د یو میلیون مهاجرو راتګ به هر کال تر ۵۵میلیارده یورو لګښت ولري. څیړونکي وايي چې آلمان کولی شي دا اقتصادي بوج تنظیم کړي.
انځور: Reuters/M. Dalder
اعلان
د نړیوال اقتصاد له پاره د کایل انیستیتوت د جمعې په ورځ (د دسامبر ۱۲مه نېټه) یوه څیړنه خپره کړه. په دې څیړنه کې راغلي دي چې آلمان ته په راتلونکو کلونو کې د مهاجرو د راتګ د شمیر په پام کې نیولو سره به هر کال په دې هیواد کې پر مهاجرو له ۲۵څخه تر ۵۵میلیارده یورو لګښت راځي.
اټکل کیږي چې سږ کال به آلمان ته یو میلیون مهاجر ورسیږي او د دې څیړنیز رپوټ پر حواله د دې مهاجرو کلنیز لګښت ۵۵میلیارده یورو ته رسیږي. خو د انګيرنو له مخې دا شمیره به په ۲۰۱۸کال کې ۳۶۰زره مهاجرو ته ورسیږي او کلنیز لګښت به هم ۲۵میلیارده یورو ته ټیټ شي.
ماتیاس لیوکې چې د دې څیړنې لیکونکی دی وایي چې دا شمیرې دقیقې نه دي او دې پورې اړه لري چې څومره مهاجر آلمان ته راځي، د څومره مودې له پاره په آلمان کې پاتې کیږي او څومره ژر آلماني ټولنه کې ادغام کیږي او کار پیدا کوي.
یوه انګیرنه دا هم ده چې ۳۰سلنه مهاجر به خپل هیواد ته ستنیږي او همداراز ۲۰سلنه نور مهاجر به د کار په پیدا کولو کې له ستونزو سره مخامخیږي.
لیوکې وايي: «په عمومي ډول په دې څیړنه کې ډیر نا معلومه لاملونه شته په خاصه توګه د هغو مهاجرو شمیر چې دې هیواد ته به راځي او همداراز د کار بازار ته د هغوی د ادغام کچه.»
د یوې نوې ژبې زدکړه په آلمان کې د مهاجرو له پاره یوه لویه ستونزه ده. لږ تر لږه په پیل کې مهاجر مرستې ته اړتیا لري. خو د نن ورځې ښه خبر دا دی چې هغوی کولی شي خپل کتابونو او کتابچې او حتې خپل استادان شا ته پریږدي، ځکه نن دوې ښار ته ځي او په عملي توګه ژبه زده کوي .
انځور: DW/M. Hallam
د زدکړو له پاره هوډ او اراده
د اې سي بي لنګوا (ACB Lingua) په نامه د آلماني ژبې د زدکړې کورس د ادغام نوی صنف د هغو کسانو له پاره ده چې په وروستیو کې آلمان ته رسیدلي دي. د دې کورس نوي شاکردان د «خزانې لټون» لوبه کوي او په بن ښار کې له بیګانه کسانو سره آلماني غږيږي. د لوبې لومړۍ وظیفه: بازار ته لاړ شئ، یوه پټۍ پیدا کړئ او هټیوال څخه پوښتنه وکړئ چې څه ډول میوې خرڅوي؟
انځور: DW/M. Hallam
په زدکړو کې مرسته
ایا تاسو پوهیږئ چې په آلماني کې اناناس ته څه وايي؟ سربیره پره دې چې د اناناس نوم په ډیرو ژبه کې یو شان دی خو بیا هم د هغو کسانو له پاره چې په عربي ژبه خبرې کوي یو ستونزمن کار دی. خو دې سره سره هغوی په دې لوبه کې د اناناس په څیر ډیر نور لغات هم زده کړل.
انځور: DW/M. Hallam
په آلماني ژبه خبري کول
له زده کوونکو څخه غوښتل شوي وه چې د لوبې پر مهال په عربي او یا کومه بله ژبه خبري و نه کړي او یوازې په آلماني وغږیږي. خو کله چې به هغوی یو داسې کس ولید چې په عربي هم خبرې کولی شي نو بیا به ورته په آلماني خبرې کول یو ستونزمن کار وه.
انځور: DW/M. Hallam
بیتوفن کله زیږدلی دی؟
لودویګ فون بیتوفن بدون د شکه د بن ښار له یوه مشهوره کسانو څخه وه. ښار ته نږدي په کوم کور کې چې بیتوفن زیږیدلی وه اوس ترې د یو کوچنیۍ کتابتون په توګه ګټه پورته کیږي. د «خزانې لټون» لوبې لوبغاړي رضوان اجواز او د هغه زوی علي چې د سوریي څخه دي د دې سوال د ځواب د پیدا کولو هڅه کوي. هغه وايي بیتوفن په ۱۷۷۰م کال کښي زیږدلی وه.
انځور: DW/M. Hallam
سرعت یعنې د لوبې ګټل
هغو کسانو ته اضافي امتیازات ورکول کیږي چې تر ټولو دمخه لوبه ختمه کړي. خو بیا هم د لوبې شا و خوا دوه ساعتونو کې زده کوونکي داسې ځایونه ته تللي دي چې ښایي هغو ځایونو ته بیا هم لاړ شي. لکه په یوې پوښتنه کې ویل شوي وه چې د بهرنیو چارو د دفتر کاري وخت پیدا کړئ.
د زده کوونکو بله وظیفه دا وه چې د بن ښار کتابتون ته ولاړ شي او د عربي، فارسي او انګلیسي ژبو کتابونه پیدا کړي. همداراز په کتابتون کې د غړیتوب په اړه هم باید معلومات وکړي. په داسې حال کې چې زده کوونکو هڅه کوله چې لوبه پاې ته ورسوي د کورس استادانو په خپلو مبایلونو کې د تیرې لوبې انځورونه کتل.
انځور: DW/M. Hallam
ګټونکو ته جایزې
اې سې بې لنګوا کورس هغو کسانو ته تحفې ورکوي چې په لوبه کې اول، دویم او دریم شوي دي خو دې لوبې ټولو زده کوونکو ته د نویو لغتونو او کلمو د زده کولو او خلکو سره په آلماني ژبه د خبرو کولو زمینه برابره کړه.
انځور: DW/M. Hallam
انځورونه1 | 9
آیا مهاجر د آلمان اقتصاد ته پراختیا بخښي
نورې څیړنې ښیي چې مهاجر د آلمان د کار په بازار کې مثبته ونډه اخلي او د دې هیواد اقتصاد ته پراختیا بخښي. خو د نړیوال اقتصاد له پاره د کایل انیستیتوت څیړنه ښيي چې مهاجر به د آلمان په اقتصاد مثبته اغیزه و نه لري.
دا څیړنه ښيي چې سربیره پر دې چې مهاجر اقتصادي موادو ته اړتیا ډیروي او همداراز تولید هم ډیریږي خو همداراز د ټولنیزې هوساینې لګښت به هم ډیریږي چې همدا فکتور د اقتصادي لاس ته راوړنو پر ضد کار کوي.
همداراز تیره میاشت د آلمان د اقتصادي څیړنو انیستیتوت له خوا تر سره شوې څیړنه ښيي چې سربیره پر دې چې پر مهاجرو په لومړیو کلونو کې مصرف کیږي تر څو هغوی ومنل شي او ادغام شي خو تر شاوخوا پنځو کلو وروسته هغوی د کار په بازار کې جذبیږي او همداراز د هیواد اقتصاد سره مرسته کوي.
اقتصادي پلان ته اړتیا
سره له دې چې اټکل کیږي چې پر مهاجرو به ۵۵میلیارده یورو لګښت راځي خو بیا هم دا د آلمان د کلنی ناخالص عاید ۲سلنه جوړوي او لیوکې وایي چې د آلمان حکومت کولی شي دا لګښتونه تنظیم کړي.
لیوکې دا وړاندیز کوي چې حکومت باید د راتلونکې په پام کې نیولو سره یو داسې اقتصادي پلان جوړ کړي چې په هغه کې د افغانستان، عراق او سوریې څخه د مهاجرو راتګ ته هم پام وشي ځکه تر اوسه دا څرګنده نه ده چې په دې هیوادونو کې به جګړه کله پای ته رسیږي.
