د کابل ژوبڼ د افغانستان د نورو برخو په شان له جنګړي څخه سخت اغېزمن سوی دی. يوه وخت دغه ژوبڼ ۷۰۰ ډوله حيوانان لرله.

دغه ژوبڼ يو وخت ډېر ليدونکي لرل خو اوس په ورځ کي د ګوتو په شمېر خلک ورځي او عاييد يې ډېر لږ دی.

دغه ژوبڼ په کورنۍ جګړو کي سخت زيانمن سو.

په کورنيو جګړو کي ښکېلو ډلو حتی له ژوبڼ څخه د پټېدو د ځای په توګه کار اخيست او دا يوه مرکزي پوسته ګرځېدلې وه.

دغه ژوبڼ د کابل په دهمزنګ سيمه کي پر ۵۳ جريبه مځکه باندي جوړ سوی دی.

دغه ژوبڼ په لومړي سر کي د کابل پوهنتون په علومو پوهنځي پوري اړه لرله خو وروسته بيا ښاروالۍ ته وسپارل سو.

يو وخت دغه ژوبڼ له کلينيکه څخه نيولې تر هرڅه پوري لرل. کله چي به سړی ژوبڼ ته ورغلی د معلوماتو داسي کسان ول چي په ټول ژوبڼ کي به له ليدونکو سره ګرځېدل او معلومات به يې ورکول.

ټولو حيوانانو ته مناسب ځايونه جوړ سوي ول او پر خپل وخت باندي خواړه ورکول کېده.

اوس په دغه ژوبڼ کي حيوانان په ډېرو بدو شرايطو کي ژوند کوي.

که څه هم د افغانستان د بيا رغاوني په پروسه کي دغه يوازنی ژوبڼ يو څه روغول سوی دی. خو اوس يې هم ډېر کار پاته دی.

په دې وروستيو کلونو کي د کابل ژوبڼ د سيه ييزو همکاريو سازمان د ژوبڼ د ټولني غړيتوب ترلاسه کړی دی. دا کېدای سي چي د دغه ژوبڼ په بيا رغاونه کي کټور تمام سي.

چين د کابل ژوبڼ ته يو جوړه زمريان، يوه جوړه خرسان، ليوان او آهو ورکړي دي.

خرسان اوس د يوه مناسب ځای د نه لرو په خاطر په قرنطين کي دي. په کابل کي د يخي هوا له کبله ځني مرغان هم تودو ځايونو ته انتقال سوي دي.

څو کاله دمخه په دغه ژوبڼ کي بېخي د ګوتو په شمار مرغان ول، خو اوس بيا لږ ډېر سوي دي.

د ژوبڼ د چارواکو په خبره اوس په عادي ورځو کي دغه ژوبڼ ته نزدې ۱۰۰۰ تنه ليدونکي ورځي او د رخصتيو په ورځو کي له ۵ زرو څخه نيولې تر ۸ زرو پوري ليدونکي ورځي.

ويل کيږي چي دغه ژوبڼ ته اوس ډېر لږ بهرني ليدونکي ورځي.

ژوبڼ ته د ورتګ بيه ۲۰ افغانۍ ټاکل سوې ده، چي دا هم کېدای سي د ډيرو ناداره خلکو د ورتګ مخه ونيسي.

د دې ژوبڼ بڼه اوس تر پخوا ډېره سمه سوې ده. څو کاله دمخه خو يې ډېر ديوالونه هم نه ول.

د دغه ژوبڼ د «مرجان» زمري کيسه خو د ډيرو افغانانو په ياد ده. مرجان د کورنيو جنګونو پر مهال ړوند سو. اوس په دغه ژوبڼ کي د هغه مجسمه جوړه سوې ده.

د کابل ژوبڼ حيوانان د خوارک له اړخه ډېري ستونزي لري.

د نورو حيوانانو د نه شتون په خاطر دغه کورني مرغان يا فيلمرغ هم په ژوبڼ کي ساتل کيږي.

د دغه ژوبڼ اکثره حيوانان هغه حيوانان نه دي چي نسل دي يې په افغانستان کي وي، دا ټول له نورو هيوادونو څخه راوړل سوي دي.

په دې هیواد کښې د څارویو د حقونو مدافع ډله وايي چې د لبنان په ژوبڼ کې د زمریانو د زیږدنې له پاره هیڅ راز اسانتیاوې نه شته او کله چې وزیږیږي بیا د دوی راتلونکی نامعلومه وي. په داسې حال کې چې د لبنان ګڼ شمیر خلک ژوبڼ ته د داخلیدو له پاره درې یورو نه شي ورکولای، د دې هیواد زیاتره ژوبڼ د زمریو، چیتا او پړانګانو له خرڅلاو څخه ډیرې پیسې ګټي.

جسن میر د «Animals Lebanon» یا په لبنان کې د څارویو د حقونو د مدافع ډلې مشر، دی. هغه دویچه ویله ته وویل: «زیاتره دغه څاروي له ژوبڼ څخه راوړل کیږي او له همدې امله موږ په دې باندې تمرکز کوو.» هغه وايي چې ژوبڼ باید څاروي ونه پلوري او د دې کار د مخنیوي له پاره دولت یو نوی قانون تصویب کړ چې د څارویو د قاچاق مخه ونیسي.

یوه وړوکې زمرۍ چې په سمه توګه نه ساتل کیده او نه ورته خواړه ورسیدل، وژغورل شوه. له عملیات او ډیرو هڅو وروسته هم دغه زمرۍ ونه ژوندۍ پاتې نه شوه. د څارویو د حقونو ډله وايي چې هر حیوان چې له ژوبڼ څخه ایستل کیږي د دوو کلونو وروسته ژوندی نه پاتې کیږي.

د لبنان ژوبڼ په بد وضعیت کې دي او د څارویو د حقونو د ډلې په حواله حیوانات هم په ډیر بد حالت کې ساتل کیږي او زیاتره د خوړو، څښاک اوبو او سیورې له کمښت سره مخامخ وي. په انځور کې د زازو ښار ژوبڼ لیدل کیږي چې دوه زمري او یو پړانګ په کې ژوند کوي او دغه ژوبڼ له مالي ستونزو سره مخ دی.

په دغه ځای کې د هیلیو له پاره ان اوبه نه شته نو څنګه به د نورو څارویو ساتل ممکن وي. د څارویو د حقونو ډله په دې باور ده چې په روان اقتصادي بحران کې د ژوبڼ مالکان د ټکټونو د خرڅلاو له پاره هیڅ علاقه نه لري ځکه دوی د زمریانو په خرڅولو شاوخوا ۱۰ زره ډالر عاید ترلاسه کوي.

د ژوبڼ د حیواناتو ژوند هغه وخت له خطر سره مخ کیږي چې یو هیواد او یا یوه سیمه له حکومتي ستونزو سره لاس او ګریوان وي. د دغه پړانګ په ګډون چې لزیز نومیږي نور ګڼ شمیر څاروي د «د نړۍ تر ټولو بد ژوبڼ» څخه چې د غزې ژوبڼ دی او د جګړو او لارې بندیدو له امله له خطر سره مخ وو، ژغورل شوي دي.

د زمري دغه بچی له یو ژوبڼ څخه ایستل شوی ترڅو د تلویزون د یوې خپرونې له پاره ترې کار واخیستل شي. زیاتره د زمري بچیان پر خلکو پلورل کیږي. خو کیدای شي دا ورځې نور پای ته ورسیږي، ځکه د لبنان د کرنې وزیر اکرم چهیاب، ژمنه کړې چې له ټولو قانوني لارو به کار واخلي څو له قاچاق چیانو څاروي ونیسي او په شخصي هټیو کښې یې د خرڅلاو مخه ونیول شي.

مالداره کورنۍ پرته له دې چې وپوهیږي چې کله زمري لوی شي څنګه یې پاملرنه وکړي، د خپلو لوڼو او زامنو له پاره د زمري کوچني بچیان را نیسي. زیاتره دغه ماشومان د خپلو زمریانو انځورونه په ښوونځیو کې نورو ټولګیوالو ته ښيې او بیا وروسته د څارویو د حقونو ډله خبريږي چې وروسته د زمریانو د ژغورنې له پاره لازمي چارې پرمخ بیایي.

د لبنان حکومت د دې هیواد ټولو ژوبڼو ته وخت ټاکلی څو خپلې چارې منظمې کړي او په دې هکله «Animals Lebanon» ډله کار کوي. د میر په عقیده دغه نرمه کړنلاره به په اوږده موده کې ښې پایلې ولري. د اروپايي اتحاديي مالي تمویل هم مرسته کړې او له اروپا څخه ژوبڼ پوهان دې هیواد ته لیږل شوي ترڅو د لبنان د ژوبڼ چارواکو سره ګډ کار وکړي.