د اروپايي اتحاديې د غړو هیوادونو اتباع، د بشپړ سرحدي محدوديتونو تر لرې کيدو پورې بايد څو اوونۍ نور هم صبر وکړي. آلمان په دې برخه کې د لومړي مهم ګام په توګه، د شنبې په ورځ (د می ۱۶مه) له لوکزامبورګ، اتريش او سويس سره په خپلو سرحدي محدويتونو کې کمښت راوست. په دغه اقدام سره د يو لړ خاصو شرايطو په نظر کې نيولو خلکو ته د دغو هيوادونو ته د تلو راتلو امکانات برابر شوي دي. د هيوادونو تر منځ سرحدونه، د کرونا ويروس د خپريدو د مخنيوي په موخه تړل شوي دي.
د آلمان له خوا د يادو هيوادونو سره د سرحدي محدوديتونو کمول يوازې په ځمکنيو سرحدونو کې په نظر کې نيول شوي، هوايي سرحدونه په کې شامل نه دي. د اروپايي اتحاديې د غړو هيوادونو تر منځ د هوا له لارې سفرونه د نورو قواعدو پر اساس تنظيميږي.
کوم کسان له سرحده د اوښتو حق لري؟
هغه کسان د آلمان او د ذکر شوو هيوادونو تر منځ پولو څخه د اوښتلو حق لري، چې غواړي له سرحد هاخوا د خپلې کورنۍ له غړو او یا هم د خپل خاوند يا ميرمنې سره وګوري. دوی به د شنبې له ورځې له دغه حق څخه برخمن وي. له دې علاوه، په کورنيو مراسمو لکه واده، فاتحه او جنازه او مذهبي مراسمو کې ګډون هم د دې دليل کيدای شي چې افراد له سرحده واوړي.
هغه کسان چې د آلمان له پولې هاخوا په اتريش، لوکزامبورګ او سويس کې ځمکه يا کور لري، هم کولای شي چې د اسنادو په ښکاره کولو له سرحده واوړي.
د آلمان حکومت په دې برخه کې يو فورمه په آنلاين بڼه د ټولو په اختيار کې ورکړې چې په شرايطو برابر افراد هغه بايد ډکه او له سرحده د اوښتو پر وخت يې وسپاري.
د آلمان او لوکزامبورګ پر سرحدي بندرونو کې ايښودل شوې موانع به هم تر دوو مياشتې وروسته لرې کړل شي. د يادونې وړ ده چې آلمان به په بشپړه توګه د لوکزامبورګ، اتريش او سويس سره پر پولو لګول شوي محدويتونه د راتلونکې جون مياشت په ۱۵مه لرې کړي.
بهرنيان کولای شي له دغو سرحدونو واوړي؟
آلمان بهرنيو اتباعو ته په دې برخه کې سهولتونه برابر کړي دي. هغه افراد چې د آلمان تابعيت نه لري هم کولای شي د خپلو خپلوانو، خويښانو، خاوند او ميرمنې د ليدلو له پاره آلمان ته سفر وکړي.
په آلمان کې د بهرنيانو له خوا د جنازې، فاتحې او د واده په مراسمو کې ګډون هم کيدای شي آلمان ته په سفر کولو کې موثر واقع شي. همدا ډول په آلمان کې د تحصيل او کار په برخه کې به هم بهرنيانو ته د سفر کولو سهولت رامنځ ته شي.
د فرانسې سرحد څنګه؟
په فرانسه کې هم سرحدي کنترول نرم شوی دی. د فرانسې حکومت په وينا د پخوا په پرتله، محدوديتونو کې کموالی راغلی دی. خو د دې سربيره پوليس به د فرانسې په سرحدي بندرونو کې خپل کنترول ته ادامه ورکوي.
د آلمان د يو تلويزيون په حواله، د فرانسې پولیس به پر پوله د مساپرو کنترول د انتخاب له مخې کوي او سرحدي پولیس به د ټولو موټرو له کنترول څخه ډډه کوي.
هغه کسان چې د کورنۍ ځينې غړي يې د فرانسې له سرحده ورهاخوا ژوند کوي هغوی هم کولای شي د آلمان او فرانسې تر منځ په کل ښار کې د اسنادو په وړاندې کولو له پولې واوړي. دغه قانون همدا ډول د هغو کسانو له پاره هم صدق کوي چې په رسمي توګه يې لا واده نه وي کړی.
د کرونا ويروس د خپريدو د مخنيوي په موخه په ټوله اروپا کې د ټولنيز ليرې والي او پر سفر د بندیز له کبله د اروپا هغه ښارونه او ځايونه چې د سياحت له پاره شهرت لري، تش دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/T. Camus
په پاريس کې بندیز
د فرانسې حکومت د تیرې پنجشنبې په ورځ په ټول هيواد کې خلکو ته په کورونو کې د پاتېدو لارښوونه وکړه. له دې کبله په نړۍ کې ډېر شهرت لرونکی ښار پاريس هم خاموشه شوی دی. د پاريس اوسيدونکو ته ويل شوي چې بې ضرورته له کورونو ونه وځي. پاريس هغه ښار دی چې قهوه خانې یې په جنګونو کې هم کله نه وې تړل شوې.
انځور: picture-alliance/AP Photo/T. Camus
پر برلين هم چپتيا خپره ده
د آلمان صدراعظمې د يکشنبې په ورځ د سختو اقداماتو اعلان وکړ. پر کرونا ويروس د کنترول موندلو په نهه فقريي پلان کې دا خبره هم راغلې چې په عامه ځايونو کې تر دوو زيات کسان نه شي سره یوځای کیدلی. خلکو ته ويل کيږي چې د کوويد- ۱۹ ويروس د مخنيوي په موخه له يو بل سره تر يو نيم متر زيات واټن رعايت کړي. د آلمان وګړي د دې نړيوالې وبا په اړه جدي ښکاري او له همدې کبله په برلين کې هم پر سړکونو چپتيا خپره ده.
انځور: picture-alliance/AP Photo/M. Schreiber
د خارجيانو پر داخليدو بنديز او تړلي سرحدونه
د کرونا ويروس د مخنيوي په موخه د آلمان حکومت د بهرنيانو پر داخليدو هم يو څه بندیز وضع کړی دی. د دې ګام له کبله د هيواد تر ټولو مصروف د فرانکفورت هوايي ډګر ګنه ګونه هم کمه شوې او پر سړکونو هم ترافيک ډېر کم شوی دی.
انځور: picture-alliance/AP Photo/M. Probst
د بایران ایالت اوسيدونکي پر کور شوي
د مساعت له لحاظه د آلمان په تر ټولو ستر ایالت کې هم تیره اوونۍ بشپړ بندیز اعلان شو. د ویروس د مخنيوي په موخه به په دغه ایالت کې دوې اوونۍ دغه حالت حاکم وي. د ایالت په مرکزي ښار مونشن کې هم د ورځني ژوند چارې په ټپه درېدلي دي.
انځور: Imago Images/Zuma/S. Babbar
په بريتانيا کې هم سخت اقدامات
په بريتانيا کې هم ټول رستورانتونه، قهوه خانې، کلبونه او د ټولنیز تماس نور ټول ځايونه تړل شوي دي. لومړي وزير بورس جانسن له خلکو غوښتي چې د غير ضروري سفر او تماسونو څخه ډډه وکړي. په دې توګه د لندن تاريخي متروګانې خالي دي.
انځور: AFP/T. Akmen
د میلان ښار ويروس په نخښه کړی
په اروپا کې د کرونا ويروس تر ټولو زیات زيان ايټاليا ته اوښتی دی. په دې هيواد کې د مارچ له لسمې نیټې راهيسې بندیز دی او خلکو ته په کلکه ويل شوي چې په کورو کې پاته شي. د میلان په څېر نور ستر ښارونه د ويروس د مخنيوي د اقداماتو له کبله بې ګڼې ګوڼې شوي دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/L. Bruno
واتيکان هم د خلکو پر مخ تړل شوی
د ايټاليا په شمال کې د نړیوالې وبا د مخنيوي په موخه د سختو اقداماتو له کبله د واتیکان ښار هم له يو شمير محدوديتونو سره مخامخ شوی دی. د عيسويانو د دې مذهبي ښار سينت پيترز مشهور ميدان هم د خلکو پر مخ تړل شوی دی او په پام کې ده چې د ايستر اختر پر وخت هم ستر مراسم ترسره نه شي.
انځور: Imago Images/Zuma/E. Inetti
هسپانيا هم ډېره اغیزمنه ده
په اروپا کې تر ايټاليا وروسته وضعه تر ټولو ډېره په هسپانیا کې خرابه ده. د هسپانيا حکومت د مارچ تر یولسمې نیټې پورې په ټول هيواد کې بيړنی حالت نافذ کړی. په هسپانيا کې د بارسلونا او مادريد ښارونه تر ټولو ډير اغيزمن دي.
انځور: picture-alliance/dpa/X. Bonilla
په اتريش کې يو څه ښه والی ترسترګو کيږي
د اتريش د حکومت په حواله د شنبې او يکشنبې پر ورځو د نویو پيښو کچه ۱۵ سلنه وه چې دا د تېرې اوونۍ په پرتله يو څه ښه والی ښيي. تر دمخه دا کچه ۴۰ سلنه وه. د حکومت له اړخه سخت اقدامات د دې وبا د کنترول له پاره ګټور ثابت شوي.