اروپايي ټولنه غواړي د کرونا له کبله لگول شوي د سفر بندیزونه د امريکا او ځينو نورو هېوادونو له پاره پر ځای پريږدي. خو د ۱۴ نورو هېوادونو اتباعو ته د جولای مياشتي له لومړۍ نیټې څخه اروپايي ټولنې ته د سفر اجازه ورکول کیږي.
انځور: picture alliance/dpa/M. Becker
اعلان
د آلمان خبري آژانس د دوشنبې په ورځ د (د جون ۲۹ نیټه) د اروپايي ټولنې د ديپلوماتانو تر يوې اړوندې پريکړې وروسته خبر ورکړ چې د جولای میاشتې له لومړۍ نیټې څخه به د ۱۴ هېوادونو وگړي اروپايي ټولنې ته داخليدو اجازه ولري.
په دغو هېوادونو کې الجزاير، آسترليا، گورجستان، جاپان، کاناډا، مراکش، مونتنيگرو، نوی زيلاند، رواندا، صربستان، جنوبي کوريا، تايلند، تونس او يوروگوای شامل دي.
ويل شوي دي چې د چين اتباعو ته به هغه وخت اروپايي ټولنې ته د سفر اجازه ورکړل شي چې په بدل کې یې دغه هېواد د اروپايي ټولنې پر اتباعو د سفر محدوديت لغوه کړي.
د هسپانيا د بهرنيو چارو وزيرې ارانچا گونسالس د دوشنبې په سهار لا ويلي ول چې تر سه شنبې ورځې پورې به د هغو هېوادونو نوملړ چمتو شي چې د کوويد ۱۹ ناروغۍ له درکه ډاډمن گڼل کيږي.
ښايي په دې اړه به رسمي پريکړه نن، سه شنبه وشي. دا چې په اړه به يې د اروپايي ټولنې د هېوادونو اړين اکثريت ترلاسه کړل شي، دا خبره ډاډمنه ده ځکه که داسې نه وای نو بيا به د اروپايي ټولنې د پريکړې له پاره اړونده پروسه نه وای پيل شوې. خو که چیرې دا يوازې د اروپايي ټولنې له خوا يوه لارښوونه وای نو بيا به یې د اروپايي ټولنې د غړيو له پاره عملي کول الزامي نه وای، ځکه د سرحدونو پرانیستل او تړل د هر هېواد خپل اختيار دی.
خو اروپايي ټولنه پر يوه همغږي چلن ټينگار کوي څو داسې ونه شي چې د يوه دريم گړي هېواد مسافرين د اروپايي ټولنې يوه غړي هېواد ته سفر وکړي او بيا وکولی شي د شينگن په ساحه کې آزاد تگ راتگ وکړي، په داسې حال کې چې ځينې هېوادونه لا د کرونا محدوديتونه لري.
د نويو مثبتو پېښو شمير پريکړنده دی
د اروپايي ټولنې د دې پريکړې پر اساس په راتلونکي کې د سفر د محدوديتونو د نرمولو له پاره تر سفر د مخه په دوو اوونيو کې د کوويد ۱۹ د نويو مثبتو پېښو شمير پريکړنده دی. پر دې سربیره له دې وبا سره د يوه هېواد چلن هم مهم نقش لري.
په دقیقه توگه داسې په پام کې نيول شوي چې په تیرو دوو اوونيو کې په يوه سيمه کې په ۱۰۰ زرو وگړو کې د نويو «پېښو شمير ۱۶ او يا تر دې ټيټ وي.» د نويو مثبتو پېښو تمايل د تیرو ۱۴ ورځو مودې په مقايسه بايد «باثباته او يا مخ پر کمیدو وي.»
د امريکا او روسیې وگړي لا هیڅ چانس نه لري
د هغو هېوادونو اتباع چې کرونا سخت ځپلي دي لکه امريکا متحده ايالات او روسيه اروپا ته لا د سفر اجازه نه لري. په دغو هېوادونو کې په تیرو ۱۴ ورځو کې په هر۱۰۰ زرو نفرو کې له ۶۰ تر ۱۲۰ مثبتې پېښې ثبت شوي دي. د برازيل او سعودي عربستان په اړه د اروپايي ټولنې د روغتيا ادارې له خوا ترسره شوي پلټنې په حواله په دغه هېوادونو کې آن تر۱۲۰ زياتې پېښې ثتب شوي دي.
د ويروس د خپريدو پرمختگ په پام کې نیولو سره به د سفر محدوديتونه په منظم ډول ارزول کيږي. دا پوښتنه به هم مطرح کيږي چې آیا د اروپايي ټولنې اتباع دغو دريم گړو هېوادونو ته د سفر اجازه لري او که نه. د مثال په توگه چين په مقايسوي ډول پر لږو پېښو سربیره هم د بهرنيانو پر ورتگ بندیز لگولی.
د کرونا ويروس د خپريدو د مخنيوي په موخه د مارچ مياشتې په نيمايي کې له ايرلند پرته د اروپايي ټولنې ټولو هېوادونو او همدا راز هغو اروپايي هېوادونو لکه سويس، ناروې، لشتن شتاين او ايسلند چې په اروپايي ټولنه کې شامل نه دي، پر دې توافق وکړ چې پر غیرو اړينو سفرونو بندیز ولگوي.
bs/nz (dpa, rtre,afp)
زموږ له آرشيف څخه:
د نړۍ تر ټولو قوي پاسپورټونه ـ ۲۰۲۰ کال
د هېنلي پاسپورت اندکس وېبپاڼي د ۲۰۲۰ کال له پاره د ۱۹۹ هيوادونو پاسپورتونه ارزولي چي ورباندي په کوم شمېر هيوادونو ته بې وېزې سفر کيدلای سي. دا چي افغانستان او ګاوندي هيوادونه يې پر کوم نمبر دي، دلته يې وګورئ:
انځور: Fotolia/chrisdorney
۱۰ مقام ـ سلوواکيه، ليتوانيا او هنګري (۱۸۱ هيوادو ته بې وېزې)
درې اروپايي هيوادونه سلواکيه، ليتوانيا او هنګري پر لسم نمبر راغلي او پاسپورټ لرونکي يې ۱۸۱ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر کولای سي.
انځور: AP
۹ مقام ـ کاناډا، نيوزيلند، چيک جمهوريت، آستراليا (۱۸۳ هيوادو ته بې وېزې)
د دغو هيوادونو وګړي و ۱۸۳ هيوادونو ته بېله مخکنۍ ويزې سفر کولای سي.
انځور: picture-alliance/All Canada Photos
۸ مقام ـ امريکا، بريتانيا، ناروې، يونان او بلجيم (۱۸۴ هيوادو ته بې وېزې)
د امريکا متحده ايالاتو پاسپورټ لرونکي کولای سي چي ۱۸۴ هيوادونو ته بېله دې چي مخکي له مخکي يې ويزه ولري سفر کولای سي. تېر کال امریکا په شپږم مقام ؤ او دغه کال ۸ مقام ته راټيټ سوی هيواد دی.
انځور: Getty Images/AFP/P.J. Richards
۷ مقام ـ سويس، پورتګال، هالند، آيرلند او اُتريش (۱۸۵ هيوادو ته بې وېزې)
د غه پنځه هيوادونه په مشترکه توګه پر ۷ مقام راغلي او پاسپورت لرونکي يې بېله مخکنۍ ويزې ۱۸۵ هيوادونو ته سفر کولای سي.
انځور: picture-alliance/Keystone
۶ مقام ـ سوېډن، فرانسه (۱۸۶ هيوادو ته بې وېزې)
د دغو دوو هيوادونو تابعيت او پاسپورت لرونکي کولای سي چي ۱۸۶ هيوادونو ته بېله ويزې سفر کړي.
انځور: dapd
۵ مقام ـ هسپانيا، لوگزامبورگ، دنمارک (۱۸۷ هيوادو ته بې ويزې)
د دغو هيوادونو وګړي کولای سي چي بېله دې چي ويزه ولري و ۱۸۷ هيوادونو ته سفر وکړي.
انځور: DW
۴ مقام ـ ايتاليا، فنلند ( ۱۸۸ هيوادو ته بې ويزې)
د ايتاليې او فنلند هيواد پاسپورټ لرونکي کولای سي چي ۱۸۸ هيوادونو ته سفر وکړي، بېلې دې چي مخکي يې ويزه ولري.
انځور: picture-alliance/dpa/G. Benvenuti
۳ مقام ـ آلمان، سويلي کوريا (۱۸۹ هيوادو ته بې ويزې )
سويلي کوريا او آلمان د قوي پاسپورتونو په دغه سيالي کي دريم مقام خپل کړی او وګړي يې ۱۸۹ هيوادونو ته سفر کولای سي. د سويلي کوريا مقام دريم خو د ورور هيواد شمالي کوريا مقام يې ۱۰۰ دی چي وګړي يې صرف ۳۹ هيوادونو ته بې ويزې سفر کولای سي.
انځور: Getty Images/M. Cardy
۲ مقام ـ سينګاپور (۱۹۰ هيوادو ته بې ويزې)
د سينګاپور هيواد پاسپورت چي د کوم چا سره وي، نو و ۱۹۰ هيوادونو ته بې ويزې سفر کولای سي.
انځور: Fotolia/Gang
۱ مقام ـ جاپان (۱۹۱ هيوادو ته بې ويزې سفر)
جاپانيان کولای سي چي ۱۹۱ هيوادونو ته بې له مخکنۍ ويزې سفر وکړي او په دې توګه د دغه هيواد پاسپورټ هم د نړۍ تر ټولو قوي پاسپورټ بلل کيږي. جاپان د نړۍ د اکثرو هيوادونو سره ښې اړيکي لري او له دې کبله يې وګړو ته حتی بېله ويزې په اکثرو هيوادونو کې ښه راغلاست ويل کيږي.
۴۱ مقام ـ ايران، ايريتريا، کانګو جمهوريت، بنګله دېش (۹۸ هيوادو ته بې ويزې)
د دغو څلور هيوادونو وګړي و ۹۸ هيوادونو ته بېله مخکنۍ ويزې سفر کولای سي.
۱۰۴ مقام ـ پاکستان، سوماليا (۳۲ هيوادو ته بې ويزې سفر)
د پاکستان او سوماليا هيواد وګړي و ۳۲ هيوادونو ته بې ويزې سفر کولای سي او په دې توګه د دغو هيوادونو پاسپورټونه د تر ټولو کمزورو پاسپورټونو څخه دي. سوريه پر ۱۰۵مقام او عراق پر ۱۰۶ مقام راغلی هيواد دی چي وګړي يې و ۲۹ او ۲۸ هيوادونو ته بې ويزې سفر کولای سي.
