په خليج هيوادونو کې د تيلو د بيو لوړيدل او د بشري حقونو څخه سرغړونې د دې لامل شوي چې اوس هلته ميشت بنګله ديشي مهاجر ليبيا او له هغه ځای څخه د مديترانې سمندرګي له لارې اروپا ته راشي.
د مديترانې د ليبيا له ساحلونو اروپا ته تلونکي مهاجر لمړی د ايټاليا ټاپوګانو ته ځانونه رسوي. له دې لارې چې تر ډيره د افریقا او منځني ختيځ هيوادونو مهاجر کار اخلي اوس په کې بنګله ديشي مهاجر هم ورزيات شوي دي.
۲۸ کلن احد د هغو بنګله ديشي مهاجرو څخه یو دی چې تيرکال ليبيا څخه د مديترانې سمندرګي له لارې ايټاليا ته رسيدلی دی. «انفو ايمګريشن» ويب پاڼه چې د مهاجرو په اړه معلومات خپروي، د احد په اړه ليکلي چې کله هغه په مديترانې سمندرګی کې وژغورل شو، د هويت تر پيژندګلوې وروسته دا خبره د ژغورونکې ډلې لپاره ډيره د حيرانتيا سبب واقع شوه چې احد د ۷نيم زره کيلومتره لرې هيواد بنګله ديش څخه راغلی دی.
په مديترانې سمندرګې کې د ژغورنې ډلې (ايس. او. ايس مديتيرين) په حواله، له کومې کشتۍ څخه چې احمد وژغورل شو ۹۰ تنه مهاجر په کې سپاره ول چې ۶۷ تنه يې بنګله ديشيان ول.
بنګله ديش په تيرو دوو کلونو کې په فرانسه کې د هغو لسو لمړيو هيوادونو په ډله کې راغلی چې اتباعو يې له فرانسې څخه د سياسي پناه غوښتنې کړي دي.
پاريس کې د بنګله ديشي چارو پورې د اړوندې يوې ادارې کارپوه جيرمې کارډن وايي: « د مهاجرت په موضوع کې د بنګله ديشيانو د شمير زياتوالی يوه نوې خبره ده. اوس په ډیر شمير کې بنګله ديشي مهاجر د مديترانې سمندرګې له لارې اروپا ته د راتلو په حال کې دي».
د احد په خبره چې هغه لمړی خپل سفر د بنګله ديش پلازمينې ډهاکې څخه د عمان پر لور پيل کړ چې له هغه ځایه بحرين، ترکيه او بيا ليبيا ته راغی او ليبيا څخه يې اروپا پر لور سفر وکړ.
احد وايي چې ډیری بنګله ديشیان د کار و بار لپاره ليبيا ته راځي او دی هم په اصل کې د کورنۍ لخوا ليبيا ته استول شوی وو چې هلته کار وکړي او پيسې وګټي. خو احد وايي چې ليبيا کې د خراب وضعيت او انساني حقوقو ته د نه درناوی کولو له امله اړ شو چې اروپا پر لور سفر وکړي.
د مديترانې سمندرګی، اروپا ته د مهاجرت تر ټولو خطرناکه غيرقانوني لار بلل کيږي. د رپوټونو پر اساس تيرکال پر دغې لار شاوخوا ۵۰۰۰ مهاجر اوبو کې مړه شول. رپوټونه د ملګرو ملتونو د مهاجرت ادراې په حواله کاږي چې سږکال هم پر دغې لارې تر اوسه له ۲۰۰۰ څخه زياتو کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی دی. انساني قاچاقبران په بادي ربړي کشتيو کې له حده زيات مهاجر سپروي چې ډیری وخت همدا مسئله په سمندر کې د کشتۍ د خرابيدو او بلاخره د ډوبيدو سبب واقع کيږي.
پر ورته موضوع یو انځوريز البوم زموږ له آرشيف څخه (26.04.2017):
د بنګله دیش په کمپونو کې د برما د مهاجرو ژوند
یوې ایرانۍ عکاس بنګله دیش ته د خپل سفر پر مهال په دغه هیواد کې د میانمار(برما) د مهاجرو ژوند انځور کړی. دغه مهاجر له ډېر وخت راهیسې په ډیر ناخوال وضعیت کې ژوند کوي انځورونه ئې دلته کتلای شئ: انځور: Mehrnaz Asadi د میانمار (برما) حکومت مسلمانانو ته د بشپړ تابعیت حق نه ورکوي. د دغه هیواد ۱،۳ میلیونه وگړي مسلمانان دي. په دغه هیواد کې روهنګي مسلمانان له ۱۹۸۲م کال راهیسې او د نوي قانون د تصويب په پایله کې د تابعیت له حق څخه محروم دي.
انځور: Mehrnaz Asadi ډیري دغه خلک د راخين په ایالت کې د میانمار د پوځ له خوا د عملیاتو تر پیلیدو وروسته بنګله دیش ته مهاجر شوي دي. د راخين ایالت د میانمار د مسلمانانو اصلي ټاټوبی دی.
انځور: Mehrnaz Asadi د ميانماري د مسلمانو مهاجرو سرګذشت نړۍ ته ټکان ورکړی دی. دا په برما کې د روهنګیا په نوم د هغه مسلمان اقلیت یوه برخه ده چې د سمندر له لارې تیښتې ته اړ شوي دي. دوی ډېر وخت په بین المللي اوبو کې سرګردانه پاته شوي ول او اوس باید تر یوې نا معلومې نیټې پورې په دغو کمپونو کې پاتې شي.
انځور: Mehrnaz Asadi ډیر هغه کسان چې په دغو کمپونو کې اوسیږي په جدي جسمي او روحي ناروغیو اخته دي. ډیر شمیر ښځې د ذهني پریشانۍ په ناروغۍ مبتلاء دي.
انځور: Mehrnaz Asadi په دې سیمه کې د Katupalong په نوم د بنګله دیش حکومت یوازې رسمي کمپ موجود دی چې له نن څخه ۱۸ کاله مخکې یې د لومړي ځل له پاره مهاجرو ته ځای ورکړی وو.
انځور: Mehrnaz Asadi د مهاجرو عالي کمیسارۍ اعلان کړی دی چې له ۳۰۰ څخه تر۵۰۰ زرو پورې مهاجر په داسې یوه سیمه کې ژوند کوي چې یوازې ۲۸ زره تنه یې په رسمي ډول منل شوي دي.
انځور: Mehrnaz Asadi مهاجر د Naf په نوم له هغه سیند څخه په تیریدو چې بنګله دیش له برما څخه جلا کوي ځانونه دغې سیمې ته رسوي.
انځور: Mehrnaz Asadi د Katupalong په کمپ کې یوازي ۸۰۰۰ کسان په رسمي ډول ثبت شوي دي او په دې ځای کې د اقامت یا پاتېدو اجازه لري.
انځور: Mehrnaz Asadi د دې انځویزې مجموعی عکاسې مهرناز اسدي، بنګله دېش ته د خپل سفر په ترڅ کې په دغه هیواد کې د میانمار د مهاجرو د ژوند وضعیت په یو انځوریز رپوټ کې مستند کړی دی.
انځور: Mehrnaz Asadi په دې کمپ کې ډیر مهاجر ماشومان د خوار ځواکۍ او مختلفو ناروغیو څخه رنځ گالي.
انځور: Mehrnaz Asadi دغه مور او زوی چې په انځور کې لیدل کیږي د هغو لومړیو مهاجرو څخه دي چې د میانمار حکومتي پوځیانو له ویرې تښتیدلي دي او اوس په بنګله دیش کې د برمایې مسلمانانو په کمپ کې ژوند کوي.
انځور: Mehrnaz Asadi په داسې کورونو کې چې ۲/۳،۵ متره ساحه کې جوړ شوي او یو انسان پکښې حتی دریدلای هم نه شي ژوند کول ډیر مشکل دی.
انځور: Mehrnaz Asadi څه موده مخکې د بنګله دیش د بهرنیو چارو وزیر د میانمار له حکومت څخه غوښتي وو چې د امنیت په تامینولو او د شرایطو په برابرولو سره دي میانمار ته د دغو مهاجرو د بیرته ستنیدو زمينه برابره کړي.
انځور: Mehrnaz Asadi میانمار یا پخوانۍ برما د سويل ختیځ آسیا یو له بې وزله هیوادونو څخه دی چې په ۱۹۴۸م کال کې یې له انګلیسانو څخه خپلواکي ترلاسه کړه.
انځور: Mehrnaz Asadi