استراليا ترمپ ته: زموږ د عسکرو قاتل طالب دي نه آزادیږي
۱۳۹۹ مرداد ۲۰, دوشنبه
د استراليا لومړي وزير سکاټ موريسن، له ترمپ څخه په افغانستان کې د درو استراليايي عسکرو د قاتل طالب د خوشي کولو د ممانعت غوښتنه کړې. د لوېې مشورتې جرګې د پريکړې پر اساس ممکن افغان حکومت پاتې ۴۰۰ طالب بنديان آزاد کړي.
اعلان
له سيدني څخه د آلمان خبري آژانس ليکي چې د افغانستان د پوځ دغه پخوانی عسکر حکمت الله نوميږي. په پام کې ده نوموړی د بنديانو د تبادلې په بهير کې چې د افغانستان د سولې مذاکراتو يوه برخه ده، له بنده آزاد شي.
د استراليا ملي تلويزيون ABC د دوشنبې په ورځ (د اګست ۱۰مه) وويل چې حکمت الله په ۲۰۱۲م کال د استراليايي ځواکونو په يوه کمپ کې درې غير وسله وال استراليايي عسکر په ډزو ووژل او دوه نور يې ټپيان کړل. دغه تلويزيون زياته کړې ده چې حکمت الله تر هغې پيښې وروسته ۷ کاله په بند کې تير کړي دي.
د افغانستان ولسمشر محمد اشرف غني، د يکشنبې په ورځ (د اګست ۹مه) د مشورتي لويې جرګې په پای کې وويل چې هغه به د پاتې ۴۰۰ طالب بنديانو د آزادولو حکم لاسليک کړي. دا هغه بنديان دي چې د درنو جرمونو مرتکب پيژندل شوي او حکومت يې د آزادولو له پاره مشورتي لويه جرګه رابللې وه.
تمه ده چې د دغو بندیانو تر آزادولو وروسته د افغان حکومت او طالبانو تر منځ مخامخ مذاکرات پيل شي.
د استراليا لومړي وزير، سکات موريسن په پلازميه کنبيرا کې خبريالانو ته وويل چې هغه له ترمپ څخه غوښتنه کړې چې د استراليايي سرتيرو قاتل، حکمت الله دې د هر ډول آزادیدونکو بنديانو له ډلې څخه محروم کړل شي.
موريسن زياته کړه: «حکمت الله زموږ د درو سرتيرو قاتل دی، او زموږ دريځ دا دی چې هغه بايد هيڅکله له بنده آزاد نه شي.»
د څرخي پله زندان مختلفې برخې لري چې يوه ځانگړی برخه يا ځانګړی بند يې د طالب بنديانو له پاره دی. طالب بندیان په خپل بند کې په آزاد ډول له يو بل سره ويني او خپل عبادات او مطالعې کوي. ځينو يې له بد چلند څخه شکايت کړی دی. د مولوي سهاب په نوم يو طالب بندي ويلي چې له غچ څخه ويره لري او بنديان د ساتونکو له خوا وهل ټکول کيږي. هغه شکایت کوي چې د يو شمير طالبانو د بند مودې تيرې شوي خو لا هم په بنديان دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul
لکه ميلمستون
د اسوشتيد پريس خبري آژانس خبريالانو د طالبانو له سرچينو څخه معلومات ترلاسه کړي چې ګواکې دغې ډلې امريکايانو ته د ۵ زره طالب بنديانو نوملړ سپارلی چې د سولې د هوکړه ليک په امضا کولو سره دې آزاد شي. د دغه آژانس خبريالانو له يو شمير طالب بنديانو سره په څرخي پله زندان کې مرکې کړي دي. ځينو طالب بنديانو ملا محمد عمر په مشرۍ د طالبانو د حکومت د وخت خاطرې بيان کړي دي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul
د طالب بنديانو مشر
په دغې مرکه کې مولوي نياز محمد د طالب بنديانو د مشر په توګه ښودل شوی، خو هيڅ بندي هغه خپل رسمي مشر نه دی ښوولی. هغه ويلي چې خپله د بند ۱۵ کلنه دوره تيروي. نياز محمد د طالبانو د نورو مذاکره کونکو په څير په نرمه ژبه خبرې کوي. «طالبان به د پخوا په څير نه وي. موږ غواړو ښځې تحصيل وکړي او د اسلام په چوکاټ کې په ټولو برخو کې کار وکړي.»
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul
بهر سره اړيکي
د څرخي پله په زندان کې طالب بنديان موبايلونه لري او په آسانۍ له بهر سره اړيکې نيسي. د اسوشتيد پريس خبريالانو د سترګو ليدلی حال داسې ښکاره کوي چې طالب بنديان په زندان کې دننه منظمه شبکه لري او ټول بنديان يې د ولايتونو له مخې ثبت کړي دي، حتی پوهيږي چې څوک ناروغ دی او يا يې ژوند له لاسه ورکړی دی. مولوي نياز محمد ويلي دي: «افغان ځوانان نه بايد له طالبانو وډار شي؛ ځکه چې دا هغوی دي چې وطن جوړوي.»
دغه طالب بنديان د ساتونکو د بد چلند او د روغتيايي او هوساينې خدماتو له کمښت څخه شکايت کوي. خو د زندان مشر د هغوی دغه ادعاوې ردوي او وايي چې روغتيايي خدمات حتی له هغو چې دغو طالب بنديانو په خپلو کليو کې درلودل، بهتره دي. هغه ويلي دي چې دوی په اوونۍ کې درې ځله غوښه خوري او د بند په منځ کې آزاد تک راتک کوي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/R. Gul
په جماعت سره لمونځ
مسئولانو ويلي چې د زندان روغتون د جوړيدو په حال کې دی. طالب بنديان کتابتون، ښوونځي، د سواد زدکړې کورس او جومات ته هم لاسرسی لري او خپل لمونځونه په جمع او خطبو سره ادا کوي. ځينې د طالب بنديانو آزادول د جګړې د پاي او د سولې د هوکړه ليک په لاسليک کولو کې موثر ګام بولي، خو ځينې شنونکي بيا وايي چې د طالبانو په خبرو او عمل کې روښانه تفاوت شته او د دغو جنګياليو خوشي کول به امنيتي وضعيت نور هم خراب کړي.