د خوړو نړیوال پروګرام « ډبلیو اف پي» د نومبر پر لسمه پر خپل اکس پاڼه لیکلي چې په افغانستان کې څلور میلیونه ښځې او ماشومان له خوارځواکۍ سره مخ دي.
ياد سازمان دغه احصايه په داسې حال کې اعلان کړې، چې فرانسه په دغه هېواد کې له خوارځواکيو سره مرسته کوي.
د خوړو نړیوال پروګرام کاږي چې د فرانسې ۲،۷ میلیونه ډالره مرسته د خوړو نړیوال پروګرام سره په ګډه په افغانستان کې د خوارځواکۍ د مخنیوي او درملنې په برخه کې کوي.
وروسته له هغه چې طالبانو د ۲۰۲۱ کال په اګست میاشت کې واک تر لاسه کړ، ډېری بهرنۍ مرستې سمدلاسه ودرول شوې او میلیونونه خلک له فقر او لوږې سره مخ شول.
مرستندویه ادارو به اړو افغانانو ته خوراکي، تعلیمي او روغتیايي اسانتیاوې او د جامو نغدې پیسې چمتو کولې، خو وروسته له هغې چې د ښځو پر زدکړو او کار د طالبانو له خوا بندیز ولګیده دغه مرستي په بې ساري ډول کمې شوې.
له دې ګام سره په افغانستان کې خوارځواکي په بې ساري ډول زیاته شوې او د دغه هېواد نیمايي وګړي په دې دوو کلونو کې له لوږې سره مخ دي.
د هغو افغان کورنیو شمېر زیات شوی چې خپل ماشومان پلوري
په افغانستان کې د اقتصادي کړکېچ له امله د هېواد له ډېرو برخو څخه داسې راپورونه ورکول کېږي چې کورنۍ غواړي خپل ماشومان وپلوري. په کندهارکې یوه مور غواړي چې خپلې لوڼې له لوږې د ژغورلو په موخه وپلوري.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture allianceشیما یوه ۵۵ کلنه ښځه ده چې د افغانستان په کندهار ولایت کې اوسیږي. د شیما خاوند داود چې د پخواني حکومت د امنیتي ځواکونو پخوانی غړی وو، له طالبانو سره په جګړه کې وژل شوی دی. د هغې زوی محمود چې هغه هم د امنیتي ځواکونو غړی وو، اوه کاله وړاندې ورک شوی او اوس هم لا درکه دی.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance هغه له دوو لوڼو سره د طالبانو تر واکمنیدو وروسته د بې وزلۍ او بې وسۍ له امله ډیر رنج وړي. شیما په یوه داسې کرايي کور کې ژوند کوي چې د ژوند کولو نه دی او ۳۰۰۰ افغانیو کرایې په بدل کې د خپل مالک کور پاکوي. د هغې په پخلنځي کې یوازې د وچې ډوډۍ څو ټوټې او یو څو پیاز او کچالو لیدل کیدی شي.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture allianceشیما چې د ملا ديسک له درد څخه رنځ وړي، غواړي د ځان درملنه وکړي، مګر د عملیات څخه د ژوندي پاتې کیدو هیله نه لري. هغې وويل: «ما د دې پرېکړې له امله رواني ستونزې پیدا کړي خو زه هیڅ انتخاب نه لرم.» زه غواړم چې دوی د یو چا سره وي ترڅو دوی وږي نه شي. هغه غواړي خپلې لوڼې په ۳۰ زره افغانیو وپلوري.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance له دې ټولو ستونزو سره سره هم هغه هڅه کوي چې خپلې لوڼې ښوونځیو ته واستوي ترڅو دوی لږ تر لږه د زده کړې له لارې خپل ژوند بدل کړي او له فقر او بدبختۍ څخه خلاصې شي. شیما وویل: «زموږ سره د کورني هيڅ کوم غړي مرسته نه ده کړې.«
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture allianceخو دې مور اوس پریکړه کړې چې خپلې لوڼې وپلوري څو یې د خوارځواکۍ او لوږې څخه وساتي. د ژمی د نږدې کیدو سره دا مور نوره هم اندیښمنه کیږې: «هره ورځ زه کچالو جوشوم یا خپلو ماشومانو ته وچه ډوډۍ ورکوم.» نیکلا او مهتاب نه غواړي له خپلې مور څخه جلا شي او وايي چې زده کړې به وکړې او له خپلې مور سره به مرسته وکړي.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance په افغانستان کې ډیری ځوانې نجونې د هلکانو په پرتله ژر پلورل کیږي. ځکه نجونې په همدې ماشومتوب کې په زور ودیږې، خو هلکان یوازې له کوره بهر کار کوي. شیما د خپل میړه د بونس غوښتنه وکړه، خو نه یې زوی او نه یې خاوند ته پیسې ورکړل شوې. اوس د طالبانو په راتګ سره داسې کار ناشونی شوی او شیما یې هیله له لاسه ورکړې ده.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance د بشري حقونو سازمان په افغانستان کې د بې وزلۍ او د ماشومانو د پلورلو ډیریدو ته اندېښنه ښودلې ده. وروسته له هغه چې طالبانو واک تر لاسه کړ له افغانستان سره د نړیوالو مرستو بندیدل او اقتصادي بحران افغانستان یې له یوه «بشري ناورین» سره مخ کړ.
انځور: Murteza Khaliqi/AA/picture alliance له بلې خوا د خوړو نړیوال پروګرام د بودیجې د نشتوالي له امله په افغانستان کې له زرګونو اړو کسانو سره خپلې مرستې کمې کړي دي.