د دغه رپوټ له مخې په المان کې د سرطان د خپریدو خطر مخ په کمیدو دی، خو د دې ښه خبر ترڅنگ دا هم معلومه شوې ده چې په ټولنیز ډول مستحکم او نسبتاً ښه اقتصاد لرونکو کسانو کې هم پر سرطان د اخته کیدو کچه کمه شوې ده.
په دې څیړنه کې تحقیق کوونکو د المان په ۸ ایالتونو کې د ۴۸ میلیونه انسانانو ډیټا یا معلومات ارزولي او د ۲۰۰۷ او ۲۰۱۸ ترمنځ یې د سرطان د تشخیص کیدو پرتلنه کړې ده. د دې څیړڼې له پایلو معلومه شوې چې ټولنیز نامساوات په المان کې د سرطان په نوو پيښو کې د زیاتوالي یو مهم فکتور دی.
سرطان او ټولنیز نامساوات
څیړونکو تر ټولو دمخه په دې څیړنه کې د شامل شوو ټولو سیمو وگړي د ټولنیز او اقتصادي شاخص په اساس د نورو ترڅنگ د عاید، د اشتغال او تعلیم کچې په اعتبار په پنځو گروپونو درجه بندي کړل.
انځوريز راپور: هغه خواړه وپېژنئ چې د سرطان ناروغۍ ضد دي
د کارپوهانو په خبره د سرطان ناروغۍ له یو په دريمې څخه زياتې مړینې له ناسالمو خوړو څخه رامنځ ته کيږې. دا چې کوم غذايي مواد د روغتیا له پاره مضر يا ګټور دي، هغه موضوع ده چې علم ورباندی هر اړخیزه رڼا اچوي. بعضي دلته وپېژنئ:
انځور: Imago/S. Zeitz
مڼې لکه سلامتې
د مڼو خوراک په بدن کې د سرطانی حجرو د پراخیدلو مخه نيسې او کلسترول يا په وینه کی غوړ کموي. مڼې د ډيرو ګټورو موادو لرونکې دې لکه فلانويد او پکتين چې د کلمو په سلامتیا کې ډير اغيز لري. د کلمو سرطان په ټوله نړۍ کې د ښځو د مړینی دريم ستر لامل ګڼل کيږې. دغه لامل د نارينه و په مړینه کې په دویمه درجه کې راځي.
شين چای د اپل فلول ډير مواد لري چې چښل يې د سرطان د ناروغۍ اخته کيدلو په مخنيوي کې مرسته کوي او په بدن کې د سرطاني حجرو او تومورونو له منځه وړلو کي اغيزناک دې. دغه راز د قلبي او تنفسي ناروغیو مخه هم نیسې.
انځور: Fotolia/Sharon Meyer
بروکلي يا شين ګلپې
شین ګلپې په تیاره رنګه سابو پورې تړاو لري او د فلاونويدونو درلودولو له کبله د سرطاني ناروغیو په درملنه کي خاص نقش لري. په اونۍ کې له درې تر څلور ځلې خوړلو سره يې د سینې او مثاني سرطان د اخته کيدلوخطر ښکاره کموي.
انځور: picture-alliance/dpa/C. Klose
په کب کې ويتامين ډې (Vitamin D)
کبان د غوړو اسیدو اومېګا۳ درلودونکي دي چې د هضم او د پوټکي التهاباتو مخه نيسې. په خاصه توګه آزاد غوړ کبان چې ډير زيات ويټامین ډې لري. کارپوهانو په شل ډوله سرطاني ناروغيو کی د درملني اغيز ثابت کړی دی.
انځور: Colourbox
په بيلا بیلو بڼو کې رومي بانجان
د رومي بانجانو مصرف که په خام لکه روب او سوس په ډول وي ښه دې. رومي بانجان له ويټامینو او معدني موادو څخه ډک دي او ډير استعمال يې په بدن کي د سرطان تر وړاندې د حجرو پياوړي کيديلو سبب کيږې.
انځور: picture-alliance/dpa/P. Pleul
هوږه، د سرطان پر وړاندې «معجزه لرونکې وسله»
هوګه د امینه اسيدو مادې په لرلو سره چې نه يوازې د سرطان مخه نيسې بلکې د ناروغيو پر وړاندې د انسان د بدن دفاعي سیستم د تقويې سبب کيږې. دغه ماده پر سرطاني حجرو پوري نښلې او پرته له دې چې سالمو حجروته زيان ورسوي د هغې د له منځه وړلو سبب کېږې.
انځور: Colourbox
دال نخود په خپل غذاي پروګرام کي ځای کړئ
نخود يو له ډيرو سالمو حبوباتو څخه دي چې هم يې پخول آسان دي او هم يې خوړل په خاصه توګه د کلمو ناروغيو په درملنه کي مرسته کوي. د کلمو سرطان له پاره ډير ښه اغيز لري.
انځور: pa/Dinodia Photo Library
زرد چوبه يا کورکمن
نن سبا زرد چوبه د سرطاني ناروغیو له پاره ډيرمعتبر درمل ګڼل کيږې. علت يې هم په کي د کرکومين ماده ده چې ډير شفا لرونکی اغيز لري.
انځور: picture-alliance/Arco Images GmbH
سرطان رامنځته کوونکې ماده، سپينه شکره
ډيرو څيړنو جوته کړې چې سپينه بوره، شکره یا قند د سرطاني حجرو د تغذيې سرچينه ده. د سپينې بورې مصرف په بدن کي کلسیم له منځه وړي او هاضمه خرابوي. بوره د معدې او د قلبي ناروغيو سبب ګرځي.
سپين وړو څخه جوړ لکه ډوډۍ، کلچې، کيک او بسکوټ په اوږده موده کي د انسان سلامتیا ته زيان رسولای شي. دغه ماده کولا شي په ځينو حالاتو کي د سرطاني ناروغيو سبب هم شی. وروستیو څيړنو ښودلې چې د سپينو وړو ډير مصرف په ښخو کي د سينې سرطان خطر له ۲۲ سلنه زياتوي. تر سپينو اوړو هغه اوړه ډېر بهتر دي چي پکښي د دانې لکه غنمو پوټکي/پوستکي هم ميده سوي وي.
انځور: Zbyszek Nowak/Fotolia
سره غوښه
د روغيتا د نړيوال سازمان د سرطان څيړنيز مرکز کارپوهانو د کلمو سرطان او سرې غوښې د خوراک تر منځ څرګنده اړيکه موندلې ده. دغه راز سره غوښه په ډير احتمال سره د پروستاب او لوزالمعده سرطان هم رامنځ ته کوي.
انځور: dapd
انځورونه1 | 12
څیړونکو وموندله چې په عام ډول په ښځو او نارينه و کې سرطان او په خاص ډول په نارينه و کې د لویو کولمو او سږو د سرطان پیښې د ټولنې د بې وزله او د نامساوات ښکار شوي طبقه کې په څرگند ډول زیاتې دي.
په دې څیړنه کې دا هم معلومه شوې ده چې په ټولنه کې د نامساوات کچه هم لوړه شوې ده. په ۲۰۰۷ م کال کې په اقتصادي لحاظ وروسته پاتې سیمو کې نسبت هغو سیمو ته چې د ښه اقتصاد درلودونکي دي په نارينه و کې پر سرطان د اخته کیدو کچه ۷ سلنه لوړه وه. دغه کچه په ۲۰۱۸م کال کې ۲۳ سلنې ته لوړه شوه. همدا رنگه په ښځو کې پر سرطان د اخته کیدو کچه په ۲۰۰۷ له ۷ سلنې څخه په ۲۰۱۸م کال کې ۲۰ سلنې ته لوړه شوې ده.
د څیړنکو په حواله په ټولنه کې روغتیایي اسانتیاوې او د بنسټیز جوړښت عوامل هم د سرطان پر کچې ډیر اغیز کوي. سربیره پر دې د ژوند طرز یا لایف سټایل هم په دې عواملو کې شامل دي چې په سرطان د اخته کیدو د خطر په تناسب کې مهم رول لري. په عام ډول له تمباکو څخه استفاده، لږ ورزش کول یا د شدید چاغښت په څیر عوامل، له ټولنیز او اقتصادي پلوه کمزورو ټولنو کې لیدل کیږي.