د نړۍ په ډېرو هيوادونو کي ښځي کولای سي چي عسکري وکړي، خو يوازي په درو هيوادونو کي د ښځو د عسکرۍ خدمت اجباري دئ. د اسرائيلو په پوځ کي د ښځو خدمت ته کتنه.
انځور: picture-alliance/dpa/L. Jussi Nukari
د نړۍ په ډيرو هيوادونو کي ښځي کولای سي په پوځ کي خدمت وکړي، خو يووازي په درو هيوادونو کي دغه کار اجباري دئ.
انځور: picture-alliance/dpa/L. Jussi Nukari
د اسرائيلو په پوځ کي د ښځو گډون د ۱۹۴۹م کال په سپتمبر مياشت کي رسماً پيل سو. په ناروې کي د نظمامي تهديد له وجي نه، بلکي د ښځي او نارينه ترمنځ د برابر جنسي ترويج په خاطر د دغه هیواد مجلس په ۲۰۱۴م کال کي د ښځو د عسکرۍ خدمت تصويب کړ چي په ۲۰۱۶م کال کي به ښځو لومړۍ دوره عسکري پيل سي.
انځور: picture alliance/AP Images
د اسرائيلو دولت تر تاسيس دمخه نژدې ۴ زره يهودۍ ښځي د بريتانيا په مشرتوب ياغي ډلو کي له عربو سره جنگېدل. خو د ۱۹۴۸م کال د می مياشتي پر ۲۶ نېټه د اسرائيلو دولت تر تاسيس وروسته د دغه هيواد پارلمان په ۱۹۴۹م کال کي د ښځو او نارينه وو له پاره د عسکرۍ خدمت تصويب کړ.
انځور: picture alliance/ZUMA Press
د اسرائيلو دولت تر جوړېدو وروسته په پوځ کي د ښځو حضور.
انځور: picture alliance/AP Images
په دې خاطر چي په جنگ کي د ښځو وژنه د نارينه وو پر روحيه منفي اغېز کوي او داچي په جنگ د «دښمن» له خوا د جنسي تيري خطر سته ښځو ته په پوځ کي جنگي نه، بلکي د ملاتړ دنده وسپارل سوه.
انځور: picture-alliance/dpa/W. Kumm
د اسرائيلو په پوځ کي د ښځو د خدمت موده ۲۱ مياشتي او د نارينه وو دا ۳ کاله ده. واده سوي نجوني، ميندي او اسرائيلي عرب له عسکرۍ معاف دي. د اسرائيلو مهاجري ښځي چي تر شل کلنۍ وروسته اسرائيلو ته مهاجر سوي دي له عسکرۍ معاف دي خو که په خپله خوښه وغواړي کولای ئې سي.
انځور: picture-alliance/dpa/epa IDF
د اسرائيلو په پوځ کي ښځي تر ډېره د مخابرې، اداري او داسي نوري دندې لري. جالبه دا ده چي تکړه ښځي پوځي واحيدونو ته زده کړي ورکوي خو خپله پکښې د برخي اخيستو اجازه نه لري.
انځور: picture-alliance/dpa/W. Kumm
د اسرائيلو په پوځ کي ښځو خپلو هم ليکو نارينه وو سره د برابرۍ نه لرو په خاطر محکمو ته شکايتونه کړي دي. دوی د پيلوټۍ په برخه کي شکايت کاوه او اوس اجازه لري چي پيلوټاني هم سي.
انځور: picture alliance/Photoshot
تر ډېرو شکايتونو وروسته د اسرائيلو محکمې او پارلمان په پوځ کي د ښځو او نارينه وو د برابرۍ پريکړه وکړه. په ۲۰۰۰م کال کي دوی مجبوره سول چي د پوځ په قانون کي بدلون راولي.
انځور: picture-alliance/dpa/W. Kumm
په ۲۰۰۰م کال کي تر پريکړي وروسته اوس ښځي او نارينه دواړه په عملياتو کي گډون کوي.
انځور: picture alliance/Photoshot
په پلي ځواک کي هم د اسرائيلو پوځ ښځي عسکري په سرحدي کښتيو کي په دندو گومارلي دي.
انځور: picture-alliance/dpa/epa IDF
په ۲۰۰۶م کال کي د لبنان په دوهم جنگ کي له ۱۹۴۸م کال راهيسي په لومړي وار ښځو په جنگ برخه لرله.
انځور: picture alliance/Photoshot
په ۲۰۰۶م کال کي د لبنان په جنگ کي د څرخۍ الوتکي انجينره کرين تندلر، لومړۍ اسرائيلۍ پوځي ښځه وه چي ووژل سوه.
انځور: picture-alliance/dpa/J. Hollander
د اسرائيلو په پوځ د ښځو د عسکرۍ خدمت د کم وخت په خاطر ځيني دندې دوی ته نه سپارل کیږي.
انځور: picture alliance/ZUMA Press
د اسرائيلو په پوځ کي د ښځو د عسکرۍ خدمت.
انځور: picture alliance/Photoshot
د اسرائيلو په پوځ کي ښځي عسکري د خپلو نارينه عسکرو له خوا له جنسي زورونو سره مخامخ دي. تقريباً هره ورځ د دغسي يوې پيښي خبر ورکول کيږي. د اسرائيلو په پوځ کي په سلو کي شل ښځي له جنسي آزار سره مخامخ کيږي.
انځور: picture alliance/Photoshot
د نړۍ په درو هيوادونو ناروې، اسرائيلو او اريتريا کي ښځي د عسکرۍ مکلفت لري.
نوی تړون له دې اړخه هم بې ساری دی چې یوازې د اسرائیلو د توغندیو د دفاعي سیستم له پاره په کې د هر کال له پاره ۵۰۰ میلیونه ډالر ځانګړې شوې دي. دغه لګښت تر دې مخکې د کانګرس د یوې ځانګړې ډلې له لوري تمویل کیده.
اسرائیل لا ډیر څه غوښتل
د دې ستر تړون ترڅنګ، اسرائیل د ۴۵۰ میلیون ډالرو نورو مرستو غوښتنه هم کوله. اسرائیلو همدا راز منلې ده چې د امریکا له مالي مرستو څخه به په دې هیواد کې د جوړو شویو نظامي تجهیزاتو په رانیولو کې په تدریجي ډول کمی راولي.
په دې معامله کې د اسرائیلو له لوري د خپلو نظامي تجهیزاتو د اخیستنې موضوع یو له لانجمنو مسلو څخه وه، خو په پای کې تل ابیب له خپلې دغې غوښتنې تیر شو. په دې ترتیب به نو له دغو مالي مرستو به د امریکايي وسلو په رانیولو کې هم کار واخیستل شي.
د دغه تړون پر اساس اسرائیل نه شي کولای چې له مرسته شویو پیسو څخه د خپل پوځ له پاره تیل واخلي.
یوه امریکایي چارواکي چې له رسنیو سره د تړون په هکله د خبرو اجاز یې نه لره، د نوم د نه بربنډیدو په شرط ویلي دي چې اسرائیلو همدا راز منلې ده چې له یوې نوې جګړې سره د نه مخامخیدو په صورت کې به د امریکا له کانګرس څخه د نورو مرستو غوښتنه و نه کړي.
تر ټاکنو مخکې تړون
ولسمشر اوباما د خپل محبوبیت د ډیرولو او له اسرائیلو سره د سړو اړیکو له کبله پر خپل ځان باندې د نیوکو کمولو په موخه ډیر لیواله وو چې نوي ولسمشر ته د واک تر سپارلو مخکې، له اسرائیلو سره دغه پوځي تړون نهایي کړي.
که څه هم د امریکا د ولسمشرۍ له پاره دواړو نوماندانو، دیموکراتې هیلري کلنټن او د جمهوري غوښتونکي ډونلډ ټرمپ د بریالیتوب په صورت کې د اسرائیل د امنیت د خوندي کولو ژمنې کړي، خو د دغه تړون په اساس د امریکا نوی ولسمشر پر دغه نوي تړون نور بحث نه کوي.
د تړون د خبر اوریدو سره سم د فلسطین د ملاتړو ډلو له خوا غبرګونونه را وپاریدل. دوی وايې چې د اسرائیلو حکومت د اردن سیند په لویدیځه غاړه کې د نویو استګونځایونو له جوړولو سره د نړیوالې ټولنې د غوښتنو خلاف عمل کوي او دې هیواد ته باید امتیازات ورنه کړل شي.