د امریکا د متحده ايالاتو د خزانې وزارت په یوه تازه اقدام سره درې تنه پاکستانیان چي نومونه يې رحمان زیب فقیر محمد، حزب الله استم خان او دلاور خان نادر خان بلل سوي، د «نړیوالو ترهګرو» په توګه په خپل تور لیست کې داخل کړي دي. د امریکا د خزانې د وزارت په دې اقدام سره امریکا غواړي چې د دې ډلو د مالي سرچینو د ترلاسه کولو او ویشلو لړۍ ګډه وډه کړي.
د امريکا متحده ايالات وايي چې دغو کسانو له شیخ امین الله سره اړیکې درلودې. شیخ امین الله د ۲۰۰۹م کال راهیسې د نړیوال ترهګرو په تور لیست کې شامل شوی دی.
امریکايي چارواکي تور پورې کوي چې شیخ امین الله په پیښور کې د هلکانو له پاره د ګنج مدرسه د القاعده شبکې، طالبانو او د لشکر طیبه ډلو له پاره د روزنې او جلب او جذب په مرکز بدل کړې وه.
د امریکا د خزانې وزارت په حواله، یاد درې کسان په پاکستان او افغانستان کې میشت درې سخت دریځو ډلو مالي، لوجیستیکي، چاودیدونکي توکي او د ټکنالوجۍ سهولتونه برابرول.
د خزانې وزارت همدا راز ویلي چې رحمان زیب په خلیجي هیوادونو کې د لشکر طیبه د ډلې له پاره د مالي بسپنې د را ټولولو مسوولیت درلود او په ۲۰۱۴م کال کې یې له شیخ امین الله سره په ګډه خلیجي هیوادونو ته سفر هم کړی. زیاته شوې چې حزب الله د شیخ امین الله په مدرسه کې هم ښکیل وو او له نوموړي سره یې خلیجي هیوادونو ته په ګڼ شمیر سفرونو کې مرسته کړې.
زياته شوې چي په ورته وخت کې دلاور بیا د شیخ امین الله نږدې مرستیال وو او د پاکستان په داخل کې یې د هغه د سفرونو، د هغه د کارونو د ترسره کولو او همدا راز د مالي معاملو په برخه کې مرسته کوله.
زموږ له آرشیف څخه یو انځوریز البوم:
د ترهګرۍ نړیوال شاخص، په رپوټ کې راغلي دي چې په پاکستان کې په تیر میلادي کال کې د ۲۰۱۳م کال په پرتله د ترهګرۍ په پيښو کې د وژل شوو کسانو شمیر ۵۹ سلنه لږ شوی. افغانستان تر عراق وروسته دوهم هیواد دی چي تر نورو اغېزمن شوی.
انځور: STR/AFP/Getty Imagesعراق د ترهګرۍ له کبله د اغیزمنو شوو هیوادونو په نوملړ کې له تیرو دریالسو کلونو راهیسې په سر کې ځای لري. د «ګلوبل تروریزم اندکس» په وینا په تیر میلادي کال کې په عراق کې د ترهګرۍ کابو درې زره پیښې رامنځ ته شوي چې په پایله کې یې نزدې لس زره کسان وژل شوي او ۱۳ زره ټپیان شوي دي. ترهگره ډله داعش د زیاتو پیښو مسئله بلل کیږي.
انځور: picture-alliance/APافغانستان د هغو هیوادونو په نوملړ کې چې ترهګرۍ تر ټولو زیات اغیزمن کړی، په دوهم ځای کې دی. په تیر میلادي کال کې په دغه هیواد کې په ۱۳۰۰ بریدونو کې تر۴۵۰۰ زیات انسانان وژل شوي او تر پنځو زرو زیات ټپیان شوي دي. د زیاتو پيښو پړه پر طالبانو ده.
انځور: Getty Images/AFP/S. Maraiله ترهګرۍ څخه د اغیزمنو شوو هیوادونو په نوملړ کې دریم ځای بیا نایجیریا خپل کړی. په دغه افریقایي هیواد کې د ۴۴۶ ترهګریزو حملو رپوټ ورکړل شوی دی، چې په پایله کې یې تر۱۸۰۰ زیات انسانان وژل شوي او شا او خوا زر تنه ټپیان دي. په ۲۰۱۴م کال کې د دغه ډول بریدونو په پایله کې د وژل شوو کسانو شمیر تر اووه نیم زرو کسانو زیات وو.
انځور: Reuters/Stringerد ترهګرۍ د نړیوال شاخص د نوې رپوټ له مخې له کورنۍ جګړې سره لاس او ګریوان هیواد سوریه، له تروریزم څخه د اغیزمنو شوو هیوادونو په نوملړ کې څلورم ځای لري. په سوریه کې د ترهګریزو پیښو زيات مسئولیت ګوته داعش او النصره جبهې ته نیول کیږي. په ۲۰۱۶م کال کې په سوریه کې د ترهګرۍ د ۳۶۶ پيښو رپوټ ورکړل شوی چې په پایله کې یې ۲۱۰۰ تنه وژل شوي او تر۲۵۰۰ زیات ټپيان شوي ول.
انځور: Getty Images/AFPپاکستان په دغه نوملړ کې پنځم ځای لري. په تیر میلادي کال کې په دغه هیواد کې په ۷۳۶ ترهګریزو پيښو۹۵۰ کسان وژل شوي او تر ۱۷۰۰ زیات ټپیان شوي ول. د ترهګرۍ د زیاتو پيښو مسئوليت پر تحریک طالبان پاکستان، د داعش د خراسان څانګه او لشکر جنګوي ډلې اچول کيږي. د رپوټ له مخې په پاکستان کې د ترهګرۍ په پيښو کې د وژل شوو کسانو شمیر د ۲۰۱۳م کال په پرتله ۵۹ سلنه لږ سوی دی.
انځور: Getty Images/AFP/A. Hassanیمن د جنګي ډلو او د حوثي یاغیانو پر ضد د سعودي عربستان په مشرۍ د پوځي ائتلاف پر هوایي بریدونو سربیره له ترهګریزو پيښو سره هم لاس او ګریوان دی. په ټوله کې د ترهګرۍ په ۳۶۶ پيښو کې کابو۶۵۰ کسان وژل شوي دي. په دغه هیواد کې پر نورو ډلو ټپلو سربیره د ترهګرې ډلې القاعدې د یوې څانګې موجودیت رپوټونه هم ورکول کیږي.
انځور: Reuters/F. Salmanله ترهګرۍ څخه تر ټولو زیاتو اغیزمنو شوو لسو هیوادونو په ليست کې سومالیا پر اووم مقام دی، چیرې د الشباب په نوم تندلارې ډلي تر۹۰ سلني د زیاتو بریدونو مسئولیت پر غاړه اخیستی دی.
انځور: picture alliance/dpa/AAS. Mohamedهند، هم په دغه نوملړ کې پر اتم مقام دی. په تیر میلادي کال کې په دغه هیواد کې تر۹۰۰ زیاتو ترهګريزو پيښو کې ۳۴۰ تنه وژل شوي او شپږ سوه نور ټپیان شوي دي. دغه شمیر د ۲۰۱۵م کال په پرتله اتلس سلنه زیات دی. زیاتې پيښې د هیواد په ختیځي څنډه کې شوې او د ترهګرۍ د زیاترو پيښو پړه ماویستي یاغیانو ته ورګرځي. په ۲۰۱۶م کال د لشکر طیبه په ترهګریزو بریدونو کې پنځه هندي اتباع وژل شوي دي.
انځور: Getty Images/AFP/N. Seelamترکیه هغه هیواد دی چې د لومړي ځل له پاره د لسو اغیزمنو شوو هیوادونو په کتار کې شامل شوی او په نهم مقام کې دی. په تیر میلادي کال کې په ترکیه کې د ۳۶۴ ترهګریزو حملو کې۶۵۰ کسانو خپل ژوند له لاسه ورکړی او کابو ۲۳۰۰ کسان ټپیان شوي دي.
انځور: Reuters/Y. Karahan لیبیا د معمرالقذافي د واکمنۍ له ختمیدو راهیسې له ګډوډیو سره مخامخ دی او په وروستیو کې د ترهګرۍ له پیښو سره هم لاس او ګریوان دی. د دغه نړیوال شاخص د درجه بندۍ له مخې په تیر میلادي کال کې په دغه هیواد کې د ترهګرۍ ۳۳۳ پيښې شوي چې څه کم د څلورو سوو کسانو ژوند یې اخیستی دی. په لیبیا کې هم د ترهګرۍ د زیاتره پيښو مسئوليت په اصطلاح «اسلامي دولت» یا داعش ډلي باندي اچول کيږي.
انځور: Reuters/H. Amara