امریکا عربي اماراتو ته د «مهم دفاعي شریک» درجه ورکړه
۱۴۰۳ مهر ۳, سهشنبه
جو بایډن د متحدو عربي اماراتو له ولسمشر سره تر ملاقات وروسته دغه هیواد ته د «مهم دفاعي شریک» هیواد درجې د ورکولو اعلان وکړ. د اماراتو ولسمشر شیخ محمد بن زید النهیان د لومړي ځل له پاره د امریکا په سفر تللی دی.
اعلان
د امریکا متحده ایالاتو ولسمشر جو بایډن متحده عربي امارات (UAE) د یو «مهم دفاعي شریک» په توګه د په رسمیت پيژندلو اعلان وکړ. په سوډان کې د جګړې او منځني ختیځ کې د شدید تریینګلتیا سربیره، امریکا له اماراتو سره د پوځي اړیکو د پراخولو پریکړه وکړه.
د رویټرز خبري آژانس د رپوټ پر بنسټ متحده عربي امارات د دې درجې یا حیثیت ترلاسه کوونکی دویم هیواد دی. امریکا تر اوسه پورې یوازې هندوستان ته د «مهم دفاعي شریک» درجه ورکړې ده.
یو هیواد ته د دې درجې ورکولو وروسته امریکا له هغه هیواد سره خپله پوځي همکاري زیاتوي چې په هغې کې د دغه هیواد د پوځ روزنه، ګډ پوځي تمرینونه او نور ګډ کوښښونه شامل دي. د بایډن حکومت په ۲۰۲۱م کال کې هند ته دغه درجه ورکړې وه.
سپینې ماڼۍ په یوه اعلامیه کې ویلي دي چې دغه درجه به په «منځنی ختیځ، ختیځي افریقا او د هند سمندر کې دفاعي همکاري او امنیت لا زیات پراخه کړي.»
امریکا ته د تیلو له زیرمو څخه د دې غني هیواد د ولسمشر دا لومړی سفر دی. شیخ محمد بن زید النهیان د دیموکراتانو له نوماندې کامالا هریس سره هم ملاقات وکړ.
دواړو مشرانو پر کومو موضوعاتو خبرې وکړې؟
د امریکا ولسمشر جو بایډن او شیخ محمد بن زید النهیان د دوشنبې (د سپټمبر ۲۳ نیټه) په ورځ په واشنګټن کې د منځني ختیځ او سوډان پر وضعیت خبرې وکړې.
د دواړو مشرانو په خبرو اترو کې د غزې جګړه تر ټولو مهمه موضوع وه، ځکه د دې جګړې له ختمیدو وروسته کیدای شي متحده عربي امارات یو له هغو هیوادونو څخه وي چې د غزې د بیارغونې په برخه کې مهم نقش ولري.
تر ملاقات وروسته د خپرې شوې اعلامیې پر اساس دواړو مشرانو په غزه کې په بیړه او بې له ځنډه د مرستو پر رسولو او د اسرائیل او حماس ترمنځ د اوربند موافقې پر رامنځته کیدو ټینګار وکړ.
آژانسونه: ش.ن/ ن.ز
قطر ولې دومره اهمیت لري؟
د نفوس او مساحت له اړخه قطر د خلیج یو کوچنی هیواد دی، خو په ټوله عربې نړۍ کې یې هله گوله رامنځ ته کړې ده. د انځورونو په دې گالرۍ کې د قطر په هکله ځینې معلومات شته.
انځور: Reuters
تیل او گاز
قطر په نړۍ کې یو له هغو هیوادونو دی چې زیات «مایع طبیعي گاز» لري او په نړۍ کې دریم هیواد چې د طبیعي گاز ستري زیرمي لري. دغه خلیجي هیواد د تیلو او گازو په برخه کي بډای هیواد دی.
انځور: imago/Photoshot/Construction Photography
په نړیوالو شرکتونو کې ونډه
دغه هیواد د آلمان د موټر جوړولو شرکت فولکس واگن کې ۱۷ سلنه او د نیویارک د «امپایر سټیټ بلډنگ» کې لس سلنه ونډه لري. قطر په تیرو څو کلونو کې په بریتانيا کې میلیارده پونډه پانگونه کړې ده چې پکښې د بریتانيا د مشهور پلورنځي «هروډز» رانیول هم شامل دي.
انځور: Getty Images
د دریمگړي نقش
قطر د سوډان له حکومت او دار فور له قبایلو سره د څو لسیزو شخړې په هواري کې د دریمگړي نقش لوبولی وو. همداشان د فلسطین د الفتح او حماس ډلو تر منځ د منځگړتوب او همداشان له افغان طالبانو سره د سولې د خبرو اترو له پاره قطر نقش لرلی دی.
انځور: Getty Images/M. Runnacles
الجزیره شبکه
د دوحه، حکومت په ۱۹۹۶م کال کې د «الجزیره» په نوم یوه تلویزوني شبکه تأسیس کړه، چې په عربي نړۍ کې د خبرونو پوښښ او د خپرونو شکل ته بدلون ورکړ. اوس الجزیره نه یوازې په عربي، بلکې په ټوله نړۍ کې یو پیژندل شوی نوم دی.
انځور: picture-alliance/dpa/M. Ulmer
قطر هوایي شرکت
د قطر دولتي هوایي شرکت «قطر ایر ویز» د نړۍ په ښو هوایي شرکتونو کې حسابیږي. دغه شرکت ۱۹۲ الوتکې لري او د نړۍ په ۱۵۱ ښارونو کې فعالیت کوي.
انځور: picture-alliance/AP Photo/M. Probst
د فټبال نړیوال جام
په ۲۰۲۲م کال کې د فوټبال نړیوال جام سیالۍ په قطر کې تر سره کیږي. قطر د عربي نړۍ لومړنی هیواد دی چې د فوټبال د نړیوال جام کوربه توب کوي. دغه هیواد د فوټبال د سیالیو له پاره پر زیر بناوو باندې په میلیاردونو یورو پانگونه کوي.
انځور: Getty Images
د قطر نفوس
د قطر ټول نفوس ۲،۴ میلیونه دی چې د هغوی زیاتره یې په ۱۸مه میلادي پیړۍ کې د گاونډیو سیمو څخه دغه ځای ته ورغلي دي. دغه هیواد چې د طبیعي زیرمو له کبله بډای دی پکښې په کال کې د سړي سر متوسط عاید ۱۲۳ زره یورو دی.
انځور: picture-alliance/ZUMA Wire/S. Babbar
له بریتانیا سره اړیکي
قطر تر۱۹۷۱م کال پورې د بریتانيا تر حمایې لاندې وو. د بریتانيا د ځانگړې ادارې لاندي ټوله موده ۵۵ کلونو ته رسیږي. خو په ۱۹۷۱م کال کې قطر له دې انکار وکړ چې د متحدو عربي اماراتو یوه برخه دې وگرځي او د یوه خپلواک هیواد په توگه راڅرگند شو.
انځور: Reuters
شاهي نظام
په قطر کې له ۱۹مې پېړۍ راهیسې پاچاهي نظام واکمن دی او له همدغې مودې راهیسې د الثاني کورنۍ په واک کې ده. د قطر اوسني امیر شیخ تمیم بن حما الثاني، په ۲۰۱۳م کال کې هغه وخت د قدرت واگي په لاس کې واخیستل چې پلار یې خلیفه الثاني له خپلې واکمنۍ لاس پر سر شو.
انځور: Reuters
له بېلابېلو عربي هیوادونو سره د اړیکو خرابیدل
د سعودي عربستان په گډون اوو هیوادونو له قطر سره دیپلوماتیکي اړیکې پرې کړي دي. په دې سره منځنی ختیځ چې لا تر مخه له کړکیچونو سره لاس او گریوان دی له یوې بلې شخړي سره مخامخ شوی دی. پر قطر باندي د ترهگرو د ملاتړ تور پورې کیږي، چې دغه هیواد یې ردوي.