د ملګرو ملتونو سازمان سر منشي وایي منځنی ختیځ د ګړنګ پر غاړه دی. جوبايډن اسرائیلو ته د ورتګ تیاری نیسي .نوموړي ویلي د غزې نیول تیروتنه ده او د فلسطین د خپلواک دولت جوړیدو ته باید لاره پیدا شي.مکرون ایران ته ګواښ کړی.
اعلان
د رسنیو د رپوټونو پر بنسټ د امریکا ولسمشر جو بایدن اسرائیل ته د سفر پر پلان کار کوي، خو د دغه سفر په اړه چې خورا امنیت ته اړتیا لري تر دې دمه وروستۍ پریکړه نه ده شوې.
تر دې دمه معلومه نه ده چې نوموړی به هلته له کومو چارواکو سره وګوري. ټاکل شوې ده د مصر او غزې تر منځ یوازینې پوله د بهرنیو اتباعو له پاره پرانیستل شي.
دغه راز ویل شوي دي چې د فلسطینیانو له پاره به د غزې په سویل کې د څښاک اوبه هم برابرې شي.
د جګړې د پراخیدو په اړه ایران ته د مکرون ګواښ
د فرانسې ولسمشر امانویل مکرون، د جګړې او نښتو په ډیریدو په ځانګړي ډول د لبنان په برخه کې ایران ته ګواښ کړی دی.
مکرون د ایران له ولسمشر ابراهیم رئیسي سره په یوه تليفوني اړیکه کې ټینګار وکړ چې دا چې ایران په لبنان کې د حزب الله د پوځیانو او په غزه کې له حماس سره نیږدې اړیکې لري، نو د تهران مشرتابه د جګړې په پراخیدو کې مسولیت لري.
مکرون له رئیسي غوښتنه کړې ده چې په سیمه کې د جګړې د ختمیدو له پاره له هرې ممکنه لارې کار واخلي. حزب الله ډله چې د ایران له خوا یې مالي ملاتړ کیږي، له حماس ډلې ډېره پیاوړې ښکاري.
د ملګرو ملتونو سر منشي: منځنی ختیځ د ګړنګ پر غاړه دی
د ملګرو ملتونو عمومي منشي انتوني ګوتیریش پر دې ټینګار سربیره چې منځنی ختیځ «د ګړنګ پر غاړه دی» د برمته شویو کسانو د ژر خوشې کیدو غوښتنه کړې او ویلي يې دي چې غزې ته باید ژر تر ژره بشري مرستې ورسیږي.
ګوتیریش د یکشنبې په ورځ د اکتوبر پر ۱۵ په نیویارک کې وویل: «دا دواړه هدفونه پر حقه دي».
دغه راز په مصر کې یوې امنیتي سرچینې ویلي دي چې د مصر او غزې تر منځ یوازنۍ پوله به د دوشنبې په ورځ د اوکتوبر پر ۱۶ د بهرنیو اتباعو د ویستلو له پاره پرانیستل شي.
ویل کیږي چې د پولې د پرانیستلو له پاره چمتووالی نیول شوی دی. همدارنګه، د «رفح» د پولې له لارې باید د بشردوستانه مرستو ترسره کیدل هم ممکن شي. د اسرائیل د هوايي بریدونو له امله دغه پوله تړل شوې ده او له غزې نه د وتلو له پاره هیڅ لاره نشته.
اسرائیل د یرغمل شویو کسانو شمېر ۱۵۵ اعلان کړ
د اسرائیل پوځ غزې ته له اسرائیل څخه د ۱۵۵ کسانو تښتول تائید کړي او د هغوی خپلوانو ته یې هم خبر ورکړی دی. د اسرائیل پوځ دغو کورنیو ته ویلي دي چې د دوی د بیرته ستنولو له پاره به پوره هڅه وکړي.
په تښتول شویو کې اته آلمانیان هم شامل دي. د آلمان د بهرنیو چارو وزیرې انالینا بیربوک په وینا، د آلمان حکومت تر اوسه له آلماني یرغمل شویو کسانو سره «مستقیم تماس» نه لري.
اسرائیل غواړي حماس له منځه يوسي، دغې ډلې يوه اونۍ وړاندې پر اسرائیل په يوه بې ساري ترهګریز برید کې تر ۱۳۰۰ دېر کسان ووژل او تر ۳۶۰۰ ډېر نور یې ټپيان کړل.
د مرګ او ژوند په منځ کي د غزې د فلسطینیانو انځوریز راپور
غزه د بشري ناورین په درشل کي ده. د اکتوبرمیاشتي پر اوومه نېټه د حماس د ترهګریزو بریدونو په ځواب کي د اسرائيل د ځوابي بریدونه دوام لري، په غزه کي د وژل سویو او ټپیانو شمېر مخ پر ډېرېدو دی.
انځور: Fatima Shbair/AP/picture alliance
د اسرائيل درانه ځوابي بریدونه
پر اسرائيل د حماس د ناڅاپي تروریستي بریدونو په دوام، دغه هیواد هم پر غزه هوايي بریدونه وکړل چې د حماس ډلي په کنترول کي ده. اروپايي ټولنه، امریکا متحده ايالات او ځيني نور هیوادونه حماس تروريستي ډله ګڼي. د اکتوبر پر نهمه دوشنبه د اسرائيل لومړي وزیر بنیامین نتانیاهو وویل: «کوم څه، چي به موږ په راتلونکو ورځو کي له خپلو دوښمنانو سره کوو د دوی د راتلونکو نسلونو له پاره به لکه زنګ داسي وي.»
انځور: Belal Al SabbaghAFP/Getty Images
په غزه کي پراخي ویجاړۍ
د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همږغۍ دفتر(OCHA) په وینا نژدې ۸۰۰ تعمیرونه یومخ ویجاړي سوي دي او په سونو نور د اسرائيل په هوايي بریدونو کي تاواني سوي دي. راپورونه وايي، چي په سونو زره کسان اوبه نه لري.
انځور: Mohammed Talatene/dpa/picture alliance
د پاته سویو کسانو په لټه کي
د اسرائيل په هوايي بریدونو کي د غزې تراډي په شمال کي د جبالیه کډوالو پنډغالي له منځه تللي او ژغورونکي کوښښ کوي، چي پاته سوي ژوندي کسان وژغوري. هغه شمیرې چي د پنجشنبې په ورځ خپرې سوي دي، د دواړو لوریو قربانیان تر۲۵۰۰ زیات دي. لږ تر لږه ۱۲۰۰ اسرائيليان او ۱۳۰۰ فلسطینیان وژل سوي دي په زرهاوو کسان ټپیان دي.
انځور: Mahmud Hams/AFP/Getty Images
د ښځو فرياد
مړي په یوه موټر کي وړل کیږي او یوه فلسطینۍ ښځه بوغاري وهي . په غزه کي د روغتیا مسؤلان وايي تر ۱۴۰ ډېر کوچنیان او ۱۰۰ ښځي وژل سوي دي.
انځور: Said Khatib/AFP/Getty Images
غزه کلابنده سوې ده
فلسطینیان په یوه زاړه مني بس موټر کي د اسرائيل له انتقامي هوايي بریدونو څخه تښتي. د ملګرو ملتونو د یو راپور پربنسټ په غزه کي ۱۸۷ زره کسان بې ځایه سوي دي. ۱۳۷ زره کسانو د ملګرو ملتونو په ښوونځیو کي او ۴۰ زره په شخصي کورونو کي پنا اخیستې ده. امکان نه لري، چي د غزې تراډه دي یومخ پرېږدي. اسرائيل دغه سیمه محاصره کړې او د مصر لار يې هم تړلي دي.
انځور: Saleh Salem/REUTERS
اسرایلي ځواکونه د غزي تراډي پوله خپله مهاروي
د اسرائيل ځواکونه د غزې تراډي پر پوله ګزمه کوي. د حماس ډلي وسله والو د اکټوبر مياشتي پر اوومه پر پوله د اسرائيل درول سوی کټارې ماتي او دغه هیواد ته له ور اوښتلو سره یې عملیات شروع کړل، چي ډېری قربانیان يې ولسي وګړي ول. اسرائيل په ۱۹۹۴م کال کي د غزې پر پوله اغزن تار وغځاوه. په غزه کي د مصر سره پر پوله هم اغزن سیم درول سوی دی.
جان ایګلنډ د ناروې د کډوالو د شورا (NRC) عمومي منشي له CNN سره په مرکه کي خبرداری ورکړ، چي په غزه کي یو انساني ناورین سترګي په لار دی. «د بېلګي په ډول که چیري په روغتونونو کي د برېښنا د نشتوالي او لوږي له لاسه کوچنیان ومري، دا به جنګي جنایتونه وشمېرل سی.»
انځور: Mahmud Hams/AFP/Getty Images
یحیی سنوار، په غزه کي د حماس د سیاسي دفتر مشر
یحیی له ۲۰۱۷م کال راهیسي په غزه کي د حماس تروریستي ډلي مشر دی. هغه پر اسرائيل د برید له طراحانو څخه ګڼل کیږي. سنوار، چي د کډوالو په پنډغالي کي لوی سوی دی، ویلي دي: «موږ دا غوره ګڼو، چي شهیدان سوو، د دې پرځای، چي تر ظلم او سپکتیا لاندي ومروو.»
انځور: Mohammed Abed/AFP
د لوړي کچي فشار
د حماس ویاند خبري اژانسونو ته ویلي دي چي هر واري چي اسرائيل بیله خبرتیا پر غزه بمبار وکړي یو نیول سوی اسرائيلی به وژل کیږي. په داسي حال کي چی د اسرائيل د باندنیو چارو وزیر الی کوهن ګواښ وکړ چي دا ډول کړنی به هیڅ ونه بخښل سي. حماس پر اسرائيل باندی د برید پرمهال په لسهاوو اسرائيليان له ځان سره ژوندي بیولي دي.